معرفی کتاب؛ «پرومتئوس آمریکایی: پیروزی و تراژدی جی رابرت اوپنهایمر» نوشته کای برد و مارتین جی شروین

درباره کتاب

محتوای کتاب

کتاب را انتشارات آتلانتیک بوکز (Atlantic Books) در 721 صفحه منتشر کرده است. پرومتئوس آمریکایی به خوانندگان بینشی عمیق از مردی را ارائه می‌دهد که پشت صحنه پروژه منهتن فعالیت کرد. شخصیت پیچیده او و معضلات اخلاقی که در طول دوره‌ای پرفراز و نشیب در تاریخ جهان با آن مواجه بود، روایت جذابی را خلق کرده است.

نویسندگان این کتاب را در سه بخش «ساخت یک دانشمند»، «ساخت بمب» و «ساخت یک اسطوره» تقسیم کرده‌اند.

بخش اول: ساخت یک دانشمند

قسمت اول کتاب پرومتئوس آمریکایی داستان کودکی و اوایل بزرگسالی اوپنهایمر را روایت می‌کند. اوپنهایمر در سال 1904 در خانواده‌ای ثروتمند در شهر نیویورک به دنیا آمد. او دانش‌آموزی بااستعداد بود و در ریاضیات و فیزیک نسبت به سایر دانش‌آموزان برتری داشت. در نهایت در دانشگاه هاروارد تحصیل کرد و در سال 1927 دکترای فیزیک گرفت.

پس از فارغ التحصیلی از هاروارد، اوپنهایمر به اروپا رفت تا نزد برخی از فیزیکدانان برجسته روز تحصیل کند. او مدتی را در گوتینگن (Göttingen) آلمان و کمبریج (Cambridge) انگلستان گذراند. در سال 1930 برای تدریس در دانشگاه کالیفرنیا در برکلی، به ایالات متحده بازگشت.

بخش دوم: ساخت بمب

قسمت دوم کتاب پرومتئوس آمریکایی، داستان نقش اوپنهایمر در پروژه منهتن (Manhattan Project) را بیان می‌کند. در سال ۱۹۴۲، اوپنهایمر توسط دولت ایالات متحده برای رهبری پروژه منهتن استخدام شد. پروژه منهتن یک تلاش فوق سری برای توسعه بمب اتمی بود. اوپنهایمر تیمی از دانشمندان و مهندسان را گرد هم آورد و آنها بی‌وقفه برای ساخت بمب کار کردند.

پروژه منهتن یک کار بزرگ بود. ساخت تعدادی آزمایشگاه بزرگ را شامل می‌شد و نیاز به همکاری هزاران نفر داشت. اوپنهایمر یک رهبر درخشان بود و توانست تیم‌های مختلف را گرد هم آورد و پروژه را در مسیر تعیین شده پیش ببرد.

در سال ۱۹۴۵، پروژه منهتن به موفقیت رسید. اولین بمب اتمی در نیومکزیکو (New Mexico) آزمایش و دو بمب اتمی روی ژاپن پرتاب شد. بمب‌ها به جنگ جهانی دوم پایان دادند، اما دوران جدیدی از سلاح‌های هسته‌ای را هم آغاز کردند.

قسمت سوم: ساخت یک اسطوره

قسمت سوم کتاب پرومتئوس آمریکایی داستان سقوط اوپنهایمر از جایگاهش را بیان می‌کند. پس از جنگ، اوپنهایمر به یکی از منتقدان سرسخت مسابقه تسلیحات هسته‌ای تبدیل شد. او علیه ساخت بمب هیدروژنی صحبت کرد و خواستار ممنوعیت سلاح‌های هسته‌ای شد.
رک بودن اوپنهایمر او را هدف تعقیب گروه‌های ضدکمونیستی دهه ۱۹۵۰ قرار داد. در سال ۱۹۵۴، او به کمیسیون انرژی اتمی فراخوانده شد تا به سؤالاتی درباره نظرات سیاسی خود پاسخ دهد. اوپنهایمر به یک خطر امنیتی متهم شد و مجوز امنیتی او را سلب کردند.
اوپنهایمر در آخرین سال‌های زندگی‌اش مورد تجلیل و قدردانی قرار گرفت، اما دیگر تأثیری بر سیاست‌های هسته‌ای نداشت. او در سال ۱۹۶۷ در سن ۶۲ سالگی بر اثر سرطان درگذشت و در پرینستون (Princeton) نیوجرسی (New Jersey) به خاک سپرده شد.

در مورد عنوان کتاب پرومتئوس آمریکایی

عنوان کتاب «پرومتئوس آمریکایی» به شخصیت اساطیری یونانی پرومتئوس اشاره دارد که آتش را از خدایان ربود تا به بشریت هدیه کند. از بسیاری جهات، زندگی اوپنهایمر مظهر این افسانه است. او از قدرت علم برای افشای اسرار اتم استفاده کرد و به بشریت هم وعده انرژی نامحدود و هم شبحی از یک نابودی بی‌مانند را ارائه داد. برد و شروین به طرز درخشانی سفر اوپنهایمر به قلب اکتشافات علمی و معماهای اخلاقی همراه با آن را بررسی می‌کنند. در واقع هدف نشان دادن بار اخلاقی است که بر روی شانه‌های کسانی که روی بمب کار می‌کردند، سنگینی می‌کند.

این کتاب به عمق شخصیت اوپنهایمر می‌‌پردازد و او را به عنوان شخصیتی درخشان اما معمایی به تصویر می‌کشد. نویسندگان کاریزما، عقل و احساسات پیچیده او را توصیف کرده‌اند. او توانست بسیاری از نوابغ دیگر زمان خود مانند انیشتین را دور هم جمع کند و این روشنفکران بسیار مستقل را وادار کند که بر طراحی و ساخت بمب اتمی تمرکز کنند. برای یک رهبر مشتاق، این کتاب توصیفی بسیار الهام‌بخش از شادی‌ها و ناامیدی از پیگیری اهداف است.

در عین حال، خوانندگان شاهد تضادهای درون اوپنهایمر هستند، که بین تعهد او به علم و معضلات اخلاقی ناشی از توسعه و استفاده از بمب اتمی درگیر است. نویسندگان آشفتگی درونی او، از جمله مبارزه او با افسردگی، را به صورت عمیق مورد بررسی قرار داده‌اند.

برخی از درس‌های کلیدی کتاب پرومتئوس آمریکایی:

• قدرت علم. علم را می‌توان برای خیر یا برای شر استفاده کرد.
• اهمیت رهبری. رهبران خوب می‌توانند در جهان تغییرات واقعی ایجاد کنند.
• خطرات سلاح‌های هسته‌ای. سلاح‌ هسته‌ای تهدیدی برای بشریت است.

ساخت فیلم اوپنهایمر توسط کریستوفر نولان

کتاب پرومتئوس آمریکایی الهام‌بخش فیلم سینمایی پرفروش «اوپنهایمر» به کارگردانی کریستوفر نولان در سال 2023 بوده است. طبق گزارش‌ها، نولان که به‌خاطر فیلم‌های بصری خیره‌کننده و محرک فکری‌اش شناخته می‌شود، در طول تحقیقات خود در مورد زندگی جی رابرت اوپنهایمر به طور تصادفی به این زندگی‌نامه‌ دست یافت که حاوی روایت پرجزئیات و کاوش عمیق شخصیت اوپنهایمر است. با توجه به تمایل نولان به شخصیت‌های پیچیده و مضامین قابل تامل، تعجب‌آور نیست که او زندگی اوپنهایمر را برای یک روایت سینمایی مناسب دیده است.

جمع‌بندی

پرومتئوس آمریکایی کتابی پیچیده و جذاب است. داستان دانشمندی باهوش را روایت می‌کند که به ساخت مخرب‌ترین سلاح تاریخ کمک کرد. نویسندگان جزئیات پیچیده‌ای را از حرفه اوپنهایمر، مشارکت او با پروژه منهتن و سال‌های پس از جنگ، از جمله جلسات بحث‌برانگیز تاییدیه امنیتی او ارائه می‌دهند. این دقت تاریخی با سبک نوشتاری جذاب و قابل دسترس همراه است، که خواندن آن را هم برای متخصصان و هم برای افراد تازه‌کار آسان می‌کند.

این کتاب همچنین یک داستان هشداردهنده در مورد خطرات سلاح‌های هسته‌ای محسوب می‌شود. بنابراین می‌تواند به ما در درک خطرات سلاح‌های هسته‌ای و اهمیت رهبری مسئولانه کمک کند. اگر می‌خواهیم از نابودی هسته‌ای اجتناب کنیم، باید از اشتباهات گذشته درس بگیریم. خواندن این کتاب برای هر کسی که به تاریخ علم، عصر اتم یا چالش‌های اخلاقی پیش روی کسانی که مسیر تاریخ را شکل می‌دهند، اهمیت می‌دهد، ضروری است.

منابع:

medium.com

www.keetabikeeda.in