خرید لایسنس یا اجاره نرم‌افزار؟ پرواز خلاقیت

نیاز کشورها به بهره‌برداری و استفاده از تکنولوژی با توجه به پیشرفت لحظه به لحظه دانش و تکنولوژی اجتناب‌ناپذیر است لیکن این امر نیز حائز توجه است که ساخت و تولید نرم‌افزار و به طور کلی فناوری برای همه کشورها و حتی در یک کشور برای همه اشخاص به دلیل هزینه‌های گزاف و نداشتن صرفه اقتصادی اغلب ممکن نیست و همین امر ضرورت بهره‌مندی از منافع نرم‌افزاری سایرین را ایجاب و بحث انتقال منافع و بهره‌برداری از تکنولوژی را در دنیای تجارت بین‌الملل مطرح می‌کند. دهکده جهانی محل انعقاد قراردادهای متنوعی از این قسم است که بخشی کوچکی از آنها در این نوشته بررسی خواهد شد. قرارداد اعطای مجوز بهره‌برداری از نرم‌افزار (License) امروزه استفاده از نرم‌افزار در قالب قراردادهای گوناگونی صورت می‌گیرد که یکی از انواع بهره‌برداری با عنوان «اعطای مجوز بهره‌برداری از نرم‌افزار یا لایسنس» معمول‌ترین آنهاست. اعطای مجوز بهره‌برداری یا لایسنس نرم‌افزار بدون انتقال مالکیت انجام می‌شود. در واقع، در حوزه نرم‌افزار و عموماً در حوزه مالکیت فکری، مالک یک اثر برای مدت‌زمانی مشخص و در حوزه جغرافیایی معلوم، اجازه استفاده از حق فکری خود را به دیگری اعطا می‌کند. در این قراردادها بعضاً ابزار و زیرساخت علمی در اختیار انتقال‌گیرنده مجوز قرار می‌گیرد اما این بدان معنا نیست که اگر او قصد تولید نرم‌افزار را داشته باشد، مجوزدهنده بر آن نظارت ندارد، ضمن اینکه مجوزگیرنده حق تغییر ماهیت یا نام نرم‌افزار را نخواهد داشت. مورد بسیار حائز اهمیت دیگر تعهد دارنده مجوز بهره‌برداری به افشانکردن اطلاعات به دلیل دسترسی به دانش و زیرساخت نرم‌افزار است که در نوشته‌های پیشین به طور مفصل به آن پرداخته شده است. انواع قراردادهای اعطای مجوز بهره‌برداری ۱- انحصاری وقتی در خصوص اعطای مجوز بهره‌برداری واژه انحصاری به کار می‌رود به این معناست که دریافت‌کننده مجوز در مدت محدود و جغرافیای خاص تنها شخصی است که از آن نرم‌افزار بهره‌مند شده...