آیا تولید موبایل ملی، نماد استقلال کشورهاست؟

به گزارش پیوست، تولید داخلی تلفن همراه به دلیل فشار دولت‌ها، سیاست‌های حاکمیت و البته افزایش سواد فناورانه مردم در چند سال اخیر رشد بیشتری کرد. طرح‌هایی مانند طرح تشویقی مرتبط با تولید در چند سال اخیر کشورها را به سمتی برد که تولید موبایل را جدی‌تر بگیرند.

ایران یکی از کشورهایی است که در چند سال اخیر، برای نشان دادن استقلال در این زمینه تلاش می‌کند، اما به نظر می‌رسد هنوز به تولید موبایل حتی نزدیک هم نشده است. این در شرایطی است که دولت تعرفه واردات را افزایش داده است که به این واسطه، از تولید داخل حمایت کند.

از بین ۲۰۵ کشور در جهان، حدود ۵۰ کشور در جهان موبایل داخلی تولید می‌کنند. مهم‌ترین کشورها در این حوزه چین، هند، ویتنام، ایالات متحده و کره جنوبی هستند. در این کشورها به‌ دلیل جمعیت زیادی که دارند، تولید موبایل داخلی می‌تواند نتیجه‌بخش باشد.

چین با تولید بیش از ۸۰ درصد کل تلفن‌های همراه، بزرگ‌ترین تولیدکننده تلفن همراه در جهان است. شرکت‌های چینی مانند هواوی، شیائومی، اوپو، ویوو و لنوو از جمله پیشتازان تولید تلفن همراه در جهان‌اند و هند با تولید بیش از ۱۰ درصد از کل تلفن‌های همراه جهان، دومین تولیدکننده بزرگ تلفن همراه در جهان به شمار می‌رود. شرکت‌های هندی مانند سامسونگ، موتورولا، ال‌جی و ریل‌می از جمله تولیدکنندگان مهم تلفن همراه در هند هستند.

ویتنام با تولید بیش از پنج درصد کل تلفن‌های همراه جهان، سومین تولیدکننده بزرگ تلفن همراه در جهان است. شرکت‌های ویتنامی مانند ویوو، شیائومی و اپل از جمله تولیدکنندگان مهم تلفن همراه در ویتنام هستند. کشور بعدی ایالات متحده با تولید بیش از چهار درصد کل تلفن‌های همراه جهان، چهارمین تولیدکننده بزرگ تلفن همراه در جهان محسوب می‌شود. شرکت‌های آمریکایی مانند اپل، سامسونگ و موتورولا از جمله تولیدکنندگان مهم تلفن همراه در ایالات متحده هستند.

کره جنوبی با تولید بیش از سه درصد کل تلفن‌های همراه جهان، پنجمین تولیدکننده بزرگ تلفن همراه در جهان است. شرکت‌های کره‌ای مانند سامسونگ، ال‌جی و پاناسونیک نیز از جمله تولیدکنندگان مهم تلفن همراه در کره جنوبی هستند.

سایر کشورهایی که تولیدکننده تلفن همراه هستند عبارت‌اند از: اندونزی، برزیل، پاکستان، آلمان، ژاپن، مکزیک، تایلند و ترکیه که این کشورها سهم چندانی در بازار جهانی ندارند.

آیا تولید داخل در همه کشورها مهم است؟

به‌ نظر می‌رسد تولید داخل در بعضی از کشورها مهم است و جزو چالش هایی سیاسی و اقتصادی به‌ حساب می‌آید اما در بسیاری از کشورها این موضوع اهمیتی ندارد و اولویت تلاش دولت برای حفظ قدرت خرید مردم است.

مثلاً هیچ یک از شرکت‌های بزرگ فناوری گوشی‌ هوشمند در ایالات متحده تولید نمی‌کنند. Purism تنها شرکت آمریکایی است که گوشی هوشمندی با مهر «ساخت ایالات متحده آمریکا» تولید می‌کند.

اولین قدم را برند چینی هواوی حدود ۱۰ سال پیش با یک مرکز تحقیق و توسعه (R&D) برداشت. شیائومی، OPPO، سامسونگ، TECNO Mobile و TCL از این روند پیروی کردند.

شیائومی که سومین تولیدکننده بزرگ تلفن همراه در جهان است، ترکیه را به عنوان چهارمین پایگاه تولید این شرکت در سطح جهان انتخاب کرد. این شرکت کارخانه استانبول خود را با سرمایه‌گذاری ۳۰ میلیون دلاری افتتاح و دو هزار شغل ایجاد کرد. این موضوع نشان می‌دهد یکی از عواملی که موضوع تولید داخل را تسهیل می‌کند نبود تحریم است. طبیعتاً در کشورهایی مانند ایران به دلیل تحریم‌ها برند موبایل خارجی حاضر به تولید در داخل نمی‌شود و همین موضوع روند کار را کند یا ناممکن می‌کند.

اوپو هم کارخانه خود را در استانبول افتتاح کرد. برخی از مدل‌های تلفن همراه سامسونگ در ترکیه در یک شرکت فناوری ترکیه‌ای تولید می‌شوند.

علاوه بر این، یکی دیگر از شرکت‌های چینی TECNO با سرمایه‌گذاری ۳۵ میلیون دلاری در ترکیه شروع به تولید کرد.

هند چگونه به دومین تولیدکننده موبایل تبدیل شد؟

یکی از کشورهایی که در چند سال اخیر رشد چشمگیری در تولید موبایل داخلی پیدا کرده هند است. در حال حاضر بعد از چین، هند به دومین کشور بزرگ تولیدکننده تلفن همراه در جهان تبدیل شده است. گوشی‌های تولید داخل طی سال‌های ۲۰۱۴ تا ۲۰۲۲ به بیش از دو میلیارد رسیده است و قرار است تولید داخلی در سال جاری میلادی به ۲۷۰ میلیون دستگاه برسد.

اپل ۲۵ درصد از ارزش کل گوشی‌های داخلی را در سال ۲۰۲۲ به خود اختصاص داده که از ۱۲ درصد در سال ۲۰۲۱ افزایش یافته است. حجم تولید این شرکت نسبت به سال قبل ۶۵ درصد رشد داشته است، در حالی که از نظر ارزش، ۱۶۲ درصد در سال افزایش یافته است.

بر اساس داده‌هایی که انجمن تلفن همراه و الکترونیک هند منتشر کرده، هند در سال ۲۰۲۲ حدود ۳.۵ میلیون روپیه تلفن همراه تولید کرده است.

چین با تولید چهار برابر بیشتر از هند در سال ۲۰۲۲، بزرگ‌ترین کشور تولیدکننده موبایل است و هند ۱.۸ برابر بیشتر از ویتنام، سومین تولیدکننده بزرگ گوشی است. با این حال، از نظر صادرات، هند پس از چین و ویتنام رتبه سوم را به خود اختصاص داد، زیرا بیشتر تولیدات ویتنام صادر می‌شود و مصرف محلی در آنجا زیاد نیست.

آیا تولید داخلی در همه کشورها منجر به اشتغال‌زایی می‌شود؟

شرکت دیکسون، بزرگ‌ترین شرکت تولیدکننده فعلی لوازم الکترونیکی هند، با گردش مالی بیش از ۱۲ هزار کرور روپیه در سال، ۲۳ و ۲۱ کارخانه دارد که بیش از ۲۵ هزار نفر را استخدام می‌کند.

در چند سال اخیر، هند در حال آماده شدن برای پر کردن شکاف دیجیتالی شهری و روستایی و همچنین تبدیل شدن به یک نیروگاه صادرکننده موبایل است و به همین دلیل توانسته اشتغال‌زایی در این حوزه ایجاد کند.

تولید موبایل ملی در ایران

در ایران تولید موبایل داخلی یکی از اصلی‌ترین وعده‌های تبلیغاتی هر دولت در راستای حمایت از تولید داخلی است. وعده‌ای که در کشور ما حدود دو دهه قدمت دارد و حداقل در معنای واقعی تولید، تقریباً بیشتر مدعیان این عرصه با وجود تمام حمایت‌ها ناکام بوده‌اند.

حرکت به سمت صنایع صادرات‌محور و خودکفایی در تولید نیازها در حوزه فناوری، اگرچه به‌ نظر دست‌یافتنی است اما وقتی صحبت از تولید موبایل ایرانی یا مونتاژ گوشی می‌شود، موضوع تولید یک محصول تکنولوژیک است. بنابراین با توجه به شرایط تکنولوژیک کشور، نمی‌توان با اطمینان درباره تولید و صادرات آن در ایران صحبت کرد.