آیفون سلامت ذهن شما را زیر نظر می‌گیرد؛ آیا این کار فایده‌ای هم دارد؟

براساس این بروزرسانی، ابزاری برای زیر نظر گرفتن مود و وضعیت ذهن کاربران، در نوبت‌های تصاویر یا به صورت هرروزه از کاربران می‌خواهد تا حس و حال خود را بیان کنند. پرسشنامه‌های سلامت‌ذهن این شرکت هم تشخیص اولیه افسردگی (با استفاده از ابزار نظارت PHQ-9) و اضطراب (با استفاده از ابزار نظارتی GAD-7) را ممکن کرده و با اطلاع‌رسانی از میزان خطر، فرد را به متخصصان مجاز حاضر در آن منطقه ارجاع می‌دهد.

اپل همچنین به دنبال عرضه یک اپلیکیشن روزنگاری است که داده‌هایی را از تصاویر، متن‌ها، تاریخچه موسیقی/بازی/تلویزیون، مکان، تناسب اندام و غیره جمع‌آوری می‌کند و یک نمای کلی از هرروز را در اختیار کاربر می‌گذارد.

مجموعه این ابزارها در کنار هم، تصویر کامل و خاصی از کاربران ارائه می‌کند. iOS 17 در واقع دورنمای آینده‌ای است که لنزی از جنس تکنولوژی در آن تصویری از زندگی کاربر را به نمایش می‌گذارد.

زیر نظر گرفتن وضعیت ذهن

اوون شوالیر، فیلسوف روانشناس، تاثیر تکنولوژی بر رابطه مردم با سلامت ذهنشان را به عنوان یک طرفدار اپل بررسی کرده است. او که نسخه بتای عمومی این نرم‌افزار را در ماه جولای دانلود و بررسی کرده، برداشت خود از این تکنولوژی را به اشتراک می‌‌گذارد.

استفاده از ابزار وضعیت ذهن (State of Mind) ساده است. پس از نصب iOS 17 و باز کردن اپلیکیشن سلامت، از من خواسته شد تا وضعیت ذهنم را زیر نظر بگیرم. می‌توانستم بین ردیابی وضعیت ذهن در یک زمان خاص (برای مثال، حس و حالم در سال ۲:۳۰ دقیقه امروز) یا ثبت حالت ذهنی یک روز کامل انتخاب کنم.

این صفحه به شکل یک طیف نواری طراحی شده است. وقتی آن را به سمت گزینه‌های «ناخوشایند» بکشید صفحه آبی می‌شود و هرگاه به سمت گزینه‌های «خوشایند» بکشیدش، نارنجی.

پس از اعلام وضعیت ذهنی،‌ حالا نوبت ارائه توضیحات است.

اول از همه با لیستی از احساسات از پیش نوشته شده مواجه می‌شوید که ممکن است توصیف خوبی از وضعیت ذهنی کاربر باشد (مثل «مضطرب»، «خرسند»، «شاد» و «هیجان‌زده») و سپس لیست فاکتور‌هایی که شاید باعث آن وضعیت ذهنی شده‌اند (از جمله «کار»، «دوستان»، «حوادث روز».) کاربر در این بخش می‌تواند توضیح به‌خصوص خود را نوشته و ثبت کند.

با مراجعه روزانه، یک تقویم از وضعیت‌های ذهنی روزانه ایجاد می‌شود و نموداری که چرخه وضعیت ذهن در طول هفته، ماه یا سال را نشان می‌دهد. با کلیک روی هر نطقه می‌توانید جزئیات آن روز را مشاهده کنید و در اینجا هر مود زودگذر کاربر ثبت و توضیحات آن هم ارائه می‌شود.

رابط کاربری این بخش، درست شبیه به دیگر ابزارهای ثبت وقایع اپل عمل می‌کند. طراحی مینیمالیست، داده‌های قابل هضمی را در اختیار شما می‌گذارد. کاربران می‌توانند در صفحه اصلی اپلیکیشن و در کنار دیگر داده‌های سلامتی به سنجه‌های سلامت ذهن دسترسی پیدا کنند.

هنگام استفاده از قابلیت‌های سلامت ذهن، آنها در نظرم گام دیگری به سمت ترنس-هیومنیزم می‌آمدند. دیدگاه ترنس-هیومنیزم (transhumanism) آینده‌‌ای را به تصویر می‌کشد که ترکیب تکنولوژی با انسان در نهایت به جایگزینی بدن انسان با تکنولوژی منتهی می‌شود.

آیفون و اپل واچ به جای سنجش تناسب‌اندام فیزیکی (زیر نظرگرفتن ورزش، شمارش کالری)، نمایی کلی از من به عنوان یک فرد ارائه می‌کنند. آنها علاوه بر فعالیت‌های زندگی، می‌توانند وضعیت ذهنی را تعریف کنند. بنابراین من نمایه‌‌ای کامل از هویت اپلی‌ام را در اختیار دارم. شاید هم در نهایت به نسخه ایده‌آل اپل از خودم تبدیل شوم.

در یک نگاه کلی جالب است که وقتی فعالیت بیشتر و خواب کافی دارم، رضایتم از روز هم بیشتر می‌شود. با این حال به عنوان محقق می‌دانم که داده‌ها تنها بخشی از ماجرا هستند و برپایه معیار‌ها و سوگیری در تفسیر بنا شده‌اند.

باید دید یک کاربر معمولی اپل چه تفسیری از این داده‌ها خواهد داشت و آیا زندگی خود را به سمت یک نمودار مطلوب هدایت می‌کند.

ایان هکینگ، فیلسوف کانادایی، رابطه بین افراد و لیبل‌های‌شان را یک حلقه اثرگذاری (looping effect) تعریف می‌کند. تاثیرات این حلقه در نرم‌افزار‌های الگوریتم‌محوری که استفاده می‌کنیم به وضوح دیده می‌شود. طبق یافته‌های محققان، از آنجایی که کاربران با گذشت زمان به برداشت هوش مصنوعی از بازخورد خود بیشتر و بیشتر اعتماد می‌کنند، فید تیک‌تاکی آنها به انعکاسی از تصویرذهنی‌شان از خود تبدیل می‌شود.

با این حال الگوریتم‌های تیک‌تاک مرجع خوبی برای شکل دادن به تصویر ذهنی محسوب نمی‌شوند و این تکنولوژی با هدف دسته‌بندی افراد با اهداف تبلیغاتی طراحی شده است.

البته سیاست حریم خصوصی اپل می‌گوید، این شرکت قصد فروش داده‌های شما را ندارد: «اپل داده‌های شخصی شما را با در اختیار شخص ثالث نمی‌گذارد.» اما اپلیکیشن سلامت اپل بازتابی از رویکرد‌های شرکت و جهان مد نظر این غول تکنولوژی است.

تیم کوک، مدیرعامل اپل، در مصاحبه‌ای با تایم گفت: «بزرگترین کمک اپل به بشریت، بهبود سلامت و بهداشت مردم است.»

این غول آمریکایی آینه‌ای از ایده‌آل‌ها است. اپل اولین شرکتی است که برخلاف فعالان سنتی بازار کامپیوتر، به جای تمرکز بر مشخصات سخت‌افزاری، هویت شما در صورت خرید مک را تبلیغ می‌کند. ایده اصلی کارزار «متفاوت فکر» اپل همین بود. حتی زمانی که اپل بر جزئیات فنی کامپیوتر تمرکز می‌کند هم تصاویر چشم‌نواز و بیان مبهم آن باعث می شود تا به سختی بتوان محصولات این شرکت را با رقبا مقایسه کرد.

پیام کوپرتینویی‌ها واضح است: کاربر اپل یک فرد عادی و صاحب یک محصول نیست، بلکه فردی جذاب، خلاق، جالب و مستقل است. حال کاربران اپل می‌توانند علاوه بر اینها، سالم و سلامت هم باشند.

اما از آنجایی که هدف اصلی شرکت‌ها افزایش سود است، احکام‌شان توخالی است. موفقیت اپل در نهایت به سلطه این شرکت بر مصرف‌کننده بستگی دارد.

با توجه به اکوسیستم محدود و کنترل شده اپل، روزبه‌روز وابستگی کاربران به اپل بیشتر می‌شود. با اضافه شدن بحث سلامت به این اکوسیستم، سلامتی کاربران هم وابسته به اپل است و مشخص نیست ادغام خود-اپلی در تصویر ذهنی فرد چه پیامدی دارد. اما شاید افراد به مصرف‌کننده بهتر و کارکنان خلاق‌تری تبدیل شوند و هدف نهایی سلامت ذهن شرکتی همین است.

درست مثل مراقبت روزانه و یوگای پنج‌دقیقه ای، انقلاب سلامت اپل با iOS 17 هم محدودیت‌هایی دارد و نتیجه روشنی را نمی‌توان برای آن پیش‌بینی کرد.

منبع: Fastcompany