آشنایی با مزایا و کاربردهای بلاک‌چین

مزایای بلاک‌چین

در چند سال گذشته، بلاک‌چین چشم‌اندازهای خود را گسترش داده و بسیار جلوتر از ارزهای دیجیتال پیش رفته است. در اینجا چند راه وجود دارد که کسب‌وکارها می‌توانند از این فناوری بهترین بهره را ببرند.

• معاملات امن: مدیریت سوابق تمام پرداخت‌ها بین تعدادی زیادی از شرکای تجاری آسان نیست. با این حال بلاک‌چین، می‌تواند تعداد مراحل پرداخت را کاهش و روابط بین شرکت‌ها را هموارتر کند.
• مدیریت روابط دیجیتال: فناوری بلاک‌چین برای نظارت بر دارایی‌های مختلف کسب‌وکار و پیگیری اسناد مهم تجاری راه‌حلی عالی ارائه می‌دهد. با استفاده از بلاک‌چین می‌توان تعاملات دیجیتالی را حین کنترل تراکنش‌ها ساده‌تر کرد.
• حذف واسطه‌ها: با یک پلتفرم اداری مرکزی، تولیدکننده و تامین‌کنندگان می‌توانند دید واضحی از دارایی‌ها داشته باشند.
• ردیابی: هر تغییری که در داده‌ها ایجاد شود با قابلیت‌های ذخیره‌سازی بلاک‌چین قابل ردیابی است. بنابراین، یک شخص غیرمجاز نمی‌تواند داده‌ها را تغییر داده، دستکاری یا پاک کند.

کاربردهای بلاک‌چین چیست؟

بلوک‌های بلاک‌چین بیت‌کوین، تراکنش‌های پولی را ذخیره می‌کنند. اما به نظر می‌رسد که بلاک‌چین در واقع راهی مطمئن برای ذخیره داده‌ها در مورد انواع دیگر معاملات است.

برخی از شرکت‌هایی که قبلا از بلاک‌چین استفاده کرده‌اند، عبارت‌اند از AIG، Pfizer، Walmart، Siemens و بسیاری از شرکت‌های دیگر. به عنوان مثال IBM بلاک‌چین Food Trust خود را ایجاد کرده‌ است. هدف IBM از ساخت این بلاک‌چین پیگیری محصولات غذایی از مبدا تا مقصد است.

۱- قراردادهای هوشمند

قرارداد هوشمند یک کد کامپیوتری است که می‌تواند در بلاک‌چین تعبیه شود. قراردادهای هوشمند تحت مجموعه شرایطی عمل می‌کنند که کاربران با آن موافقت کنند. وقتی این شرایط برآورده شود، شرایط توافق به طور خودکار اجرا می شود.

قرارداد هوشمند اجازه می‌دهد تا معاملات و موافقت‌نامه‌ها بین کاربران متفاوت، به‌صورت ناشناس و بدون نیاز به مرجع مرکزی، سیستم حقوقی یا سازوکار اجرایی خارجی، انجام شود.

در حالی که فناوری بلاک‌چین به عنوان پایه و اساس بیت‌کوین تصور می‌شود، این فناوری، بسیار فراتر از یک بستر  رمزارز، تکامل یافته است.

۲- زنجیره تامین

همانند مثال «IBM Food Trust»، تامین‌کنندگان می‌توانند از بلاک‌چین برای ثبت منشا موادی که خریداری کرده‌اند، استفاده کنند. استفاده از بلاک‌چین به شرکت‌ها اجازه می‌دهد تا اصالت محصولات خود را به همراه برچسب‌های رایج مانند «ارگانیک»، «محلی» و… بررسی کنند.

همچنین Forbes گزارش داده که صنایع‌غذایی به طور فزاینده‌ای از بلاک‌چین برای ردیابی مسیر و رصد ایمنی غذا در طول سفر از مزرعه تا رسیدن به دست کاربر استفاده می‌کنند.

۳- رای‌گیری

می‌توان از بلاک‌چین برای تسهیل سیستم رای‌گیری استفاده کرد. در انتخابات میان‌دوره‌ای نوامبر ۲۰۱۸ در ویرجینیای غربی رای‌گیری بر بستر بلاک‌چین آزمایش شد. رای‌گیری با بلاک‌چین امکان حذف تقلب در انتخابات و افزایش مشارکت رای دهندگان را دارد. پروتکل بلاک‌چین همچنین شفافیت را در روند انتخابات حفظ می‌کند، پرسنل مورد نیاز برای انجام انتخابات را کاهش می‌دهد و نتایج با سرعت بسیار بیشتری به مقامات ارائه می‌شود. این امر نیاز به بازشماری مجدد یا هرگونه نگرانی واقعی مبنی بر تقلب در انتخابات را از بین می‌برد.

پاییز سال گذشته نیز ششمین دوره انتخابات سازمان نظام صنفی رایانه‌ای کشور بر بستر بلاک‌چین انجام شد. بر اساس اعلام سازمان نصر، برای برگزاری انتخابات بر بستر بلاک‌چین، این کار ابتدا به‌صورت آزمایشی در استان البرز و در تعداد محدود انجام شد و پس از موفقیت‌آمیز بودن آزمایش، به‌صورت رسمی در کل کشور اجرا شد.

۴- صنایع غذایی

صنایع غذایی مشاهداتی داشتند مبنی بر اینکه ویروس‌های کشنده و مواد خطرناک به طور تصادفی به غذاها وارد شده‌ است. در گذشته، هفته‌ها طول می‌کشید تا منبع این شیوع یا علت بیماری از آنچه مردم مصرف می‌کنند، پیدا شود. استفاده از بلاک‌چین به شرکت‌های غذایی این امکان را می‌دهد تا مسیر یک محصول غذایی را از مبدا، هر توقف و در نهایت تحویل آن ردیابی کنند. اگر یک ماده غذایی آلوده تشخیص داده شود، می‌توان منشا آن را ردیابی کرد.

۵- بانکداری و امور مالی

شاید هیچ صنعتی بیشتر از بانکداری از ادغام بلاک‌چین در عملیات تجاری خود سود نبرده باشد. موسسات مالی فقط در ساعات اداری و پنج روز در هفته فعالیت می‌کنند. یعنی اگر سعی کنید یک چک در روز جمعه ساعت ۶ بعد از ظهر نقد کنید‌، احتمالا باید تا صبح دوشنبه منتظر بمانید تا پول به حساب شما واریز شود. حتی اگر سپرده خود را در ساعات اداری واریز کنید، باز هم به دلیل حجم زیاد تراکنش‌هایی که بانک‌ها باید برای تسویه حساب انجام دهند، تایید تراکنش می‌تواند یک تا سه روز طول بکشد. اما بلاک‌چین هرگز نمی‌خوابد.

با استفاده بانک‌ها از فناوری بلاک‌چین، مشتریان می‌توانند معاملات خود را در کمتر از ۱۰ دقیقه مشاهده کنند؛ یعنی زمانی که طول می‌کشد تا یک بلوک به بلاک‌چین (صرف نظر از روزهای تعطیل یا روز یا هفته) اضافه شود فقط ۱۰ دقیقه است. با استفاده از بلاک‌چین، بانک‌ها این فرصت را دارند که سریع‌تر و ایمن‌تر وجه بین موسسات را مبادله کنند. به عنوان مثال، در تجارت معاملات سهام، روند تسویه می‌تواند تا سه روز (یا بیشتر، در صورت تجارت بین‌المللی) به طول انجام، یعنی پول و سهام برای این بازه زمانی مسدود می‌شود.

با توجه به حجم مبالغ مربوطه، روزهایی که این پول در حال انتقال است می‌تواند هزینه‌ها و خطرات قابل توجهی را برای بانک‌ها به‌همراه داشته باشد. Capgemini، یک شرکت مشاور فرانسوی، تخمین می‌زند مصرف‌کنندگان می‌توانند سالانه تا ۱۶ میلیارد دلار در هزینه‌های بانکی و بیمه از طریق برنامه‌های مبتنی بر بلاک‌چین صرفه‌جویی کنند.

۶- واحد پول

بلاک‌چین بستری برای ارزهای رمزنگاری شده مانند بیت‌کوین را فراهم می‌کند. دلار آمریکا تحت کنترل فدرال رزرو است. براساس این سیستم مرجع مرکزی، داده‌ها و ارز کاربر از نظر فنی در اختیار بانک یا دولت آنهاست. در صورت هک شدن بانک، اطلاعات خصوصی مشتری در خطر است. در صورت سقوط بانک یا زندگی در کشوری با دولت ناپایدار، ممکن است ارزش پول کاربران در خطر باشد. در سال ۲۰۰۸، برخی از بانک‌هایی که کمبود پول داشتند تا حدی با استفاده از پول مالیات‌دهندگان نجات یافتند. اینها نگرانی‌هایی است که رمزارزها برای حل آن‌ها ایجاد و توسعه یافته‌اند.

بلاک‌چین با گسترش عملیات خود در شبکه‌ای از رایانه‌ها، به بیت‌کوین و سایر ارزهای رمزنگاری شده اجازه می‌دهد بدون نیاز به مرجع مرکزی فعالیت کنند. این نه تنها ریسک را کاهش می‌دهد بلکه بسیاری از هزینه‌های پردازش و معامله را نیز حذف می‌کند. همچنین می‌تواند به کشورهایی که دارای ارزهای ناپایدار یا زیرساخت‌های مالی بد هستند، پول با ثبات‌تری بدهد که کاربردهای بیشتری دارد و شبکه گسترده‌تری از افراد و موسسات می‌توانند با آنها در داخل و خارج تجارت کنند.

استفاده از کیف پول‌های رمزنگاری شده برای حساب‌های پس‌انداز یا به عنوان وسیله پرداخت به ویژه برای کسانی که هیچ شناسنامه دولتی ندارند، بسیار کمک کننده است. برخی از کشورها ممکن است جنگ زده باشند یا دولت‌هایی برسر کار باشند که هیچگونه زیرساخت واقعی برای ارائه شناسنامه ندارند. شهروندان چنین کشورهایی ممکن است به حساب‌های پس‌انداز یا کارگزاری دسترسی نداشته باشند. بنابراین، راهی برای ذخیره امن ثروت ندارند.

۷- مراقبت‌های بهداشتی

ارائه‌دهندگان خدمات درمانی می‌توانند از بلاک‌چین برای ذخیره ایمن پرونده پزشکی بیماران خود استفاده کنند. هنگامی که یک پرونده پزشکی تشکیل و امضا می‌شود، می‌توان آن را در بلاک‌چین نوشت، این کار به بیماران اطمینان می‌دهد که پرونده قابل تغییر نیست. این پرونده‌های سلامتی شخصی را می‌توان با یک کلید خصوصی در بلاک‌چین رمزگذاری و ذخیره کرد. به‌طوری که فقط توسط افراد خاصی قابل دسترسی باشد و در نتیجه حریم خصوصی را تضمین کند.