آیا در ایران دیتاسنتر داریم؟ اگر ابعاد و استاندارهای جهانی را در نظر بگیریم، حتما نه. اما آنچه در ایران وجود دارد؛ فعلا بخش بزرگی از نیازهای موجود را به صورت جزیرهای پاسخ میدهد. رتبهبندی دیتاسنترهای موجود شاید بتواند گرهای از معضل دیتاسنتر در ایران باز کند و البته در ادامه حتما سرمایهگذاریهای بزرگ برای ساخت دیتاسنترهای با ابعاد جهانی نیاز است. ماهنامه پیوست در شماره ۷۷ خود موضوع دیتاسنترها و خدمات ابری در ایران را مورد بررسی قرار داده و در این زمینه علاوه بر گزارشها، میزگردی را با حضور فعالان دولتی و خصوصی این حوزه، ترتیب داده است. در بخش خدمت و تجارت به موضوعات مختلفی از جمله نظارت بر تاکسیهای اینترنتی و احراز هویت در فضای مجازی پرداخته شده و در در بخش حقوق فناوری نیز به عملکرد ۴ ساله مجلس دهم و وزیر ارتباطات در یک سال اخیر، از منظر حقوقی پرداخته شده است. در بخش باشگاه مدیران، پای صحبتهای روزبه پیروز، موسس صندوق سرمایهگذاری فیروزه نشستهایم و به شرکت زرینپال و استارتآپ کرفس نیز پرداخته شده است. در فرم راه حل، دو ساعت هوشمند گلکسی واچ اکتیو ۲ و هواوی واچ جیتی ۲ معرفی شدهاند و در بخش پیوست جهان، تاثیر فناوری بر صنایع نفت و گاز بررسی شده است.
شما میتوانید با گوش کردن این شماره از رادیو پیوست از کلیات موضوعات مطرح شده در ماهنامه مطلع شوید و پس از آن مطالب و مقالات دلخواه خود را بخوانید.
نمایندگان دوره یازدهم مجلس، مشخص شدهاند و در انتظار خرداد سال آینده و آغاز به کار هستند. کمتر از چهار ماه تا پایان دور دهم مجلس باقی مانده و براساس گزارشها، از حدود ۱۸۸ طرح و لایحهای که اعلام وصول شد ۵۰ درصد آنها در مجلسب لاتکلیف مانده و حتی در کمیسیونهای تخصصی هم بررسی نشده است. در بین این ۹۴ طرح و لایحه سرگردان، طرح معروف و پرسروصدای «ساماندهی پیامرسانهای اجتماعی» هم به چشم میخورد و البته طرح «تشکیل سازمان نظام مهندسی ارتباطات و فناوری اطلاعات (نمافا)» که نخستین بار در سال ۹۴ به میان آمد، امابرای بررسی بیشتر مسکوت ماند. این دو طرح مجددا در دستور کار کمیسونهای مربوطه قرار گرفتهاند تا شاید بررسی آنها به عمر این مجلس، قد دهد. پیوست در شماره ۷۷ به تغییراتی که این دو طرح در مدت مسکوتماندشان داشتهاند پرداخته است.
مدل توسعه چینی این روزها بسیاری از سیاستمداران ایران را به خود جلب کرده و همزمان، تحریمهای بینالمللی، ایران را بیش از هر زمان دیگری به سمت شرق هول میدهد. در همین حال، توسعه سختافزاری شبکهای که ملی خوانده میشود یکی از دغدغههایی است که در چند سال اخیر برای حاکمیت جدی شده بود و در نهایت، پس از آبان ماه امسال، از نان شب هم واجبتر شد. آیا میتوان برای ایجاد این شبکه و زیرساختهایش به شرکتهای چینی دل بست؛ شرکتهایی که در دور پیشین تحریمها، جور رقبای اروپایی را کشیدند و بازار را از انحصار آنها خارج کردند آیا این بار هم میتوانند برای ما شبکه و دیتاسنتر بسازند؟
آیا در ایران دیتاسنتر وجود دارد؟ اگر با ابعاد بینالمللی بسنجیم، حتما چنین نیست. اما مشکل از کجاست؟ آیا آنچه امروز به عنوان دیتاسنتر در بخشهای دولتی و خصوصی وجود دارد، استاندارها را رعایت کرده است؟ سازمان نظام صنفی رایانهای و سازمان فناوری اطلاعات رتبهبندی دیتاسنترها را در دستور کار قرار دادهاند که در صورت نهایی شدن، میتواند به رشد این بازار کمک کند. در میزگردی با حضور محمدرضا مومنی، معاون شبکه و امنیت فاوای شهرداری تهران؛ آزاد معروفی، رئیس کمیسیون شبکه و مراکز داده سازمان نصر تهران؛ محمدعرفان شمسی، مدیر فنی تیم رایانش ابری ابر آروان؛ مازیار مباشری، مدیرکل دفتر تدوین ضوابط فنی و مقررات دولت الکترونیکی سازمان فناوری اطلاعات؛ و علیرضا غزازانی، مدیر مرکز داده شرکت توسعه ارتباطات هوشمند تبیان، موضوعات مرتبط با دیتاسنترهای ایرانی را بررسی کردهایم که میشنوید.
اوایل مهرماه سال ۹۸ بود که دستورالعمل نظارت بر فعالیت تاکسیهای اینترنتی پس از پشت سر گذاشتن جدال سخت دوساله ابلاغ شد. به نظر میرسید مدیران برای اجرایی کردن بندهای دستورالعمل نظارت بر فعالیت تاکسیهای اینترنتی به زمان نیاز داشتند. حالا که بیش از پنج ماه از زمان ابلاغ این دستورالعمل گذشته، به گفته مدیرعامل اتحادیه تاکسیرانی شهری، به تازگی سامانه سماس با اولویت سهمیهبندی سوخت کار خود را آغاز کرده است.
رمز دوم یکبار مصرف و روشهای راهاندازی آن، آشوبی در میان مردم ایجاد کرده است که به سادگی نمیتوان از آن چشمپوشی کرد. چرا باید چنین روشی برای پرداختهای الکترونیکی انتخاب کرد؟ مهمترین عاملی که باعث شد بانک مرکزی برای راهاندازی این طرح به بانکها فشار آورد، تعداد بالای کلاهبرداریهای اینترنتی از طریق رمز دوم ایستا بود. ماهنامه پیوست در شماره ۷۶ خود به صورت مفصل، این موضوع را بررسی کرده است. فیشینگ، روشهای جلوگیری از آن و مسئولیت جبران خسارت، از موضوعاتی هستند در پرونده این شماره بخشهای خدمت و تجارت به آنها پرداخته شده است. در بخش گزارش ماه نیز به موضوع ادغام و خرید در حوزه ارتباطات و فناوری اطلاعات پرداخته شده است. در فرم راه حل، گوشی آنر ۹x و دستبند سلامت آنر ۵ معرفی شدهاند و در بخش جهان نیز روندهای فناوری در پایان سال ۲۰۱۹ و آغاز سال ۲۰۲۰ مرور شدهاند.
شما میتوانید با گوش کردن این شماره از رادیو پیوست از کلیات موضوعات مطرح شده در ماهنامه مطلع شوید و پس از آن مطالب و مقالات دلخواه خود را بخوانید.
گرچه چند هفتهای است که در جدول برنامه هفتگی دستور جلسات کمیسیونهای مختلف مجلس تنها عبارت «بررسی بودجه ۹۹» قرار دارد، اما کمتر اظهار نظری در این رابطه شنیده میشود. از راهروهای مجلس صدای اعتراض به آمریکا، ناخشنودی از رد صلاحیت برای انتخابات اسفند و حمایت از سپاه پاسداران بیش از دیگر صداها به گوش میرسد. در این میان، مرکز پژوهشهای مجلس- به روال هرساله- لایحه بودجه را در بخشهای مختلف بررسی کرده و نظراتش را منتشر میکند. یکی از این بخشها فناوری اطلاعات و ارتباطات است. این مرکز در گزارش خود از تکرار ردیفهای متفرقه در لوایح بودجه سالانه انتقاد کرده و معتقد است این امر رهگیری محل هزینه و تحقیق برنامههای متناظر را با دشواری مواجه کرده است.
نیمهشب ششم آبان ۹۶ مدیرعامل هایوب ترجیح داد خودش خبر خرید پارسآنلاین را در صفحه شخصیاش در اینستاگرام منتشر کند. روزها و ماههای بعد معلوم شد همانطور که این خبر بدون واسطه منتشر شده، مذاکرات خرید نیز بدون حضور بازیگران حرفهای عرصه خرید و ادغام صورت گرفته است. دستاندازها و مشکلاتی که بر سر راه هایوب- و حتی دیگر فعالان این عرصه- به خاطر این خرید ایجاد شد، بیش از همه به علت فقدان کسانی رخ داد که در دنیا بانکهای سرمایهگذاری نامیده میشوند. تجربه خرید پارسآنلاین توسط هایوب نشان داد نه تنها دولت علاقهای به استفاده از یک Investment bank ندارد، حتی بخش خصوصی نیز تصور میکند به سادگی میتواند کارهای مربوط به ادغام و خرید را انجام دهد.
از همان زمان که سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات تصمیم گرفت به تعداد زیادی از شرکتهای فعال در زمینه اینترنت پروانه FCP بدهد، مشخص بود این بازار گنجایش فعالیت این تعداد بازیگر را ندارد؛ در ادامه نیز رشد شتابان اینترنت همراه، بازار اینترنت ثابت را کوچکتر و کمرمقتر از قبل کرد. همان زمان وزارت ارتباطات از لزوم ادغام شرکتهای FCP سخن گفت و به دنبال آن، شرکت هایوب، پارسآنلاین را خرید. همان زمان خبر ادغام آسیاتک در هایوب هم مطرح شد، اما در نهایت به نتیجهای نرسید. چرا بازار تلکام با وجود مشکلات متعدد، کمتر به سمت ادغام رفته است؟ مشکل از «تله بنیانگذار» است یا مقرراتگذاری در رگولاتوری یا حتی نبود نهادهایی برای ارائه مشاوره در این حوزه؟ محمدعلی یوسفیزاده، مدیرعامل آسیاتک، از درون این صنعت به موضوع ادغام نگاه میکند.
فرایند ادغام و خرید شرکتهای استارتآپی حداقل در سه سال گذشته وارد فاز جدیتری شده است. حالا به نتیجه رسیدن برخی از مذاکرات مدیران این شرکتهای نوپا، برخی دیگر از بازیگران این بازار را هم به فکر وا داشته که آیا وارد این زمین بازی جدید شوند یا خیر. خرید و ادغام بازار استارتآپی ایران اما یک فرق بزرگ با اتفاقات مشابه جهانی دارد، آن هم نبود نهادهای مالی و حقوقی تخصصیای است که در فرایند خرید و ادغام در کنار این شرکتها باشند. به باور برخی کارشناسان جای خالی این نهادها هم باعث شده حالا روند ادغام شرکتهای استارتآپی طولانی شود یا به نتیجه دلخواه ختم نشود. علی ابراهیمنژاد، رئیس هیاتمدیره شرکت سرمایهگذاری توسعه ملی، از جمله همین افراد است. هرچند او حالا هم نسبت به روند ادغام و خرید شرکتهای استارتآپی در غیاب این نهادهای تخصصی خوشبین است و عقیده دارد بالاخره تجربههای ادغام میتواند روندها را در این زمینه اصلاح کند؛ اما باور دارد که پا نگرفتن فعالیت نهادهای مالی و حقوقی متخصص در آینده میتواند فرایند M&A برای شرکتهای استارتآپی را هزینهبر کند. با ابراهیمنژاد که علاوه بر فعالیت در حوزه سرمایهگذاری، عضو هیات علمی دانشکده مدیریت و اقتصاد دانشگاه صنعتی شریف است و از منظر آکادمی هم روی موضوع M&A مطالعه داشته در این رابطه گفتوگو کردهایم.
۲۰ آذرماه محمدجواد آذری جهرمی، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات، با منتشر کردن توییتی خبر از اعلام یک سورپرایز ویژه داد و فردای آن روز با منتشر کردن ویدئویی از سرویس جدید شرکت پست به نام «پستپلاس»، که نوسازی ناوگان حملونقل شرکت پست است، رونمایی و اعلام کرد که برای کاهش هزینه و آلودگی شهرها شرایط انتقال بستههای پستی با کمک پهپاد هم فراهم شده است. خبر «ارسال بسته با پهپاد» با واکنشهای بسیاری روبهرو شد و برخی در شبکههای اجتماعی سوالات و ابهاماتی در مورد پرواز پهپاد مطرح کردند. البته سرویس پستپلاس شرکت ملی پست تنها شامل پهپاد نیست و خودروها و موتورهای برقی را نیز در بر میگیرد. در مورد این ابهامات و جزئیات سرویس «پستپلاس» و چرایی رفتن شرکت پست به سمت وسایل الکترونیکی با محمدرضا قادری، عضو هیاتمدیره شرکت ملی پست، گفتوگو کردهایم.
معاون فناوریهای نوین بانک مرکزی در اولین موضعگیری خود در توییتر از فیشینگ و نیاز به اقدام سریع در این زمینه گفت. او که پس از آمدن به بانک مرکزی موظف به اجرای رمز دوم پویا در زیرساخت شبکه بانکی شده بود خود را با پروژهای مواجه دید که باید آن را در کمتر از دو ماه به سرانجام میرساند. مهران محرمیان باید پروژهای را اجرا میکرد که بیش از یک سال بود بر شانههای بانک مرکزی سنگینی میکرد. این بانک سعی کرده بود با موضعگیریهای مختلف نشان دهد تا چه حد شبکه بانکی موظف است و در کجا بانک مرکزی مسئول شناخته میشود. اما از سویی نهادهای قضایی با توجه به تعداد پروندههای فیشنیگی که هر روز روی میزکاریشان قرار میگرفت اجرای رمز دوم پویا را به بانک مرکزی اجبار کردند چرا که تنها راه خروج از این بحران را پیادهسازی رمز دوم پویا و ناپایدار بودن یکی از فاکتورهای کارت و پرداخت میدانستند.
این روزها در کنار اخبار جنگ و اتفاقات منطقهای هنوز اخبار رمزدوم پویا و موضوع فیشینگ داغ است. بازنمایی اخبار به گونهای است که با اجرایی شدن رمز دوم پویا مشکل فیشینگ برطرف میشود و دارندگان کارتهای بانکی در امنیت به سر خواهند برد. با این حال کارشناسان بانکی نظری دیگر دارند و بسیاری از آنان معتقدند هرچند پیادهسازی رمزدوم پویا از میزان فیشینگ به صورت قابل توجهی میکاهد اما آن را از بین نمیبرد. در این میان شاید تنها مسیر بازگرداندن آرامش در کنار پیادهسازی سیاستهای مختلف جبران خسارت زیاندیده باشد ولی سوال اینجاست که چه کسی باید خسارت را پرداخت کند؟ بانک، شاپرک، شرکت ارائهدهنده خدمات پرداخت یا دارنده کارت به صورت کامل مسئول است. در این میزگرد که با حضور شاهین نوروزی مدیرعامل شرکت پندار کوشک ایمن، رستم شاهگشتاسبی رئیس اداره کل زیرساخت و نرمافزار، حسین دری کارشناس حقوقی نظامهای پرداخت و مدرس دانشگاه و حسامالدین ایپکچی مدیر حقوقی شاپرک برگزار شد سعی شده است مسئول جبران خسارت زیاندیده از فیشینگ مشخص شود.
قطعی اینترنت در ۲۵ آبان آنچنان ضربه سنگینی بود که حتی موضوع گرانی بنزین را هم تحتالشعاع قرار داد. این قطعی که بیش از ۱۰ روز طول کشید، زیانهای مادی و معنوی متعددی را متوجه کشور کرد که بخشی از آن غیر قابل محاسبه است.
آن دسته از زیانهایی که میتوان آنها را با عدد و رقم سنجید، موضوع شماره ویژه ماهنامه پیوست شدهاند. شماره ۷۵ ماهنامه پیوست با تیتر کلی «پس از طوفان» زیانهای قطعی اینترنت را بررسی کرده است. این شماره ویژه قسمت عمده مطالب بخشهای گزارش ماه، خدمت و تجارت و حقوق فناوری را به خود اختصاص داده است.
بیرون از این مطالب اختصاصی، در بخش باشگاه مدیران، امیرحسین فصیحی از زندگی و کار خود گفته است و شرکتگردی به سراغ داتین رفته است. استارتآپ این شماره نیز کوئیزآف کینگز را بررسی کرده. در فرم راه حل، برای اولین بار در پیوست یک گوشی ایران معرفی شده است و در بخش جهان نیز به موضوع روندهای فناوری در خردهفروشی پرداخته شده است.
شما میتوانید با گوش کردن این شماره از رادیو پیوست از کلیات موضوعات مطرح شده در ماهنامه مطلع شوید و پس از آن مطالب و مقالات دلخواه خود را بخوانید.
نسخه الکترونیکی شماره ۷۵ ماهنامه پیوست از اینجا تهیه کنید.
قطعی اینترنت در روزهای آخر آبان و ابتدای آذر، تاثیرات متعدد مادی و معنوی برجا گذاشت. آنچه در این میان کمتر دیده شد، میزان خسارت شرکتهای اینترنتی و اپراتورهای همراه و ثابت بود. گزارش «طلوع تاریکی» که در شماره ۷۵ ماهنامه پیوست به چاپ رسیده، میزان خسارت این شرکتها را تخمین زده است.