سرانجام روز موعود فرا رسید و اتفاقی که بسیاری نسبت به وقوع آن هشدار داده بودند، رخ داد. شرکتهای اینترنتی به مرز ورشکستگی رسیدند و بازار اینترنت ثابت کشور مانند برف در آفتاب تابستان در حال آب شدن است. اکنون بازی به مرحلهای رسیده که هیچکدام از طرفها برنده آن نخواهند بود؛ نه شرکت مخابرات ایران، نه دولت و نه شرکتهای FCP دیگر نمیتوانند از ادامه این روند سودی برای خود متصور باشند. با این همه، تغییر شرایط بازی نیز بسیار سخت شده و از عهده یک گروه خارج است. شاید حتی همه با هم نیز نتوانند این مرحله را به سلامت پشت سر بگذارند.
گزارش میثم قاسمی درباره سرنوشت ارتباطات ثابت کشور و شرکت مخابرات ایران که به نظر میرسد به هم گره خورده است را بشنوید.
سیاستهای دولت زندگی را برای ما سخت کرده
با صدای: سونیتا سراب پورروزگار بر اپراتورهای اینترنت ثابت هر روز سخت و سختتر میشود. هر اتفاق و خبری میتواند این شرکتها را تا مرز فروپاشی پیش ببرد و زخمی عمیق بر پیکره نیمهجان آنها بزند. یک روز تمدید انحصار پروانه فیبر نوری آنها را در شوکی بزرگ فرو میبرد و روز دیگر توسعه شبکه نسلهای سوم و چهارم تلفن همراه میتواند ادامه حیاتشان را به خطر بیندازد. حالا هم تورم و شرایط سخت اقتصادی کشور باعث شده نفسهای آنها به شمار بیفتد. شاید برای همین است که در یک ماه گذشته اکثر مدیران شرکتهای اینترنتی اعلام کردهاند برای جلوگیری از ورشکستگی کامل و خروجشان از این بازار باید تعرفه اینترنت ثابت کشور حداقل 50 درصد افزایش پیدا کند. بدون شک افزایش تعرفه در این بخش آخرین تقلاهای 17 شرکت دارنده پروانه ارتباطات ثابت (FCP) است که از مجموع 10 میلیون کاربر اینترنت ثابت، سهمی در حدود 3/5 میلیون دارند.
در میزگردی که به بهانه درخواست شرکتهای اینترنتی برای افزایش تعرفه اینترنت ثابت با مدیران چهار شرکت اصلی این بازار یعنی شاتل، آسیاتک، پارسآنلاین (ادغامشده با هایوب) و صبانت در پیوست برگزار کردیم، آنها بر این باورند که جسارت نداشتن رگولاتوری در مقابل مخابرات، اپراتور قالب این حوزه و سیاستهای اشتباه اینترنتی دولت سبب شده حالا 17 شرکت اینترنت ثابت در شرایط سختی برای ادامه فعالیت خود قرار گیرند. هرچند در سوی دیگر این میزگرد معاون وزیر ارتباطات و رئیس سازمان تنظیم مقررات اعلام کرد این سازمان و وزارت ارتباطات تمام تلاشش را برای حمایت از شرکتهای اینترنت ثابت به کار بسته، اما این شرکتها هم نباید عدم سرمایهگذاری مناسب در حوزه ارتباطات را به گردن وزارت ارتباطات و قانونگذاری در این حوزه بیندازند. میزگرد پیوست درباره تعرفه اینترنت ثابت را بشنوید:
«اعتراض شرکتهای اینترنتی به کاهش نرخ اینترنت/ تعرفه پایین دیتای موبایل به توسعه اینترنت ثابت ضربه میزند/ کاهش بیشتر قیمت اینترنت با مصوبات جدید رگولاتوری امکانپذیر نیست/ قیمت اینترنت در ایران ارزانتر از کشورهای توسعهیافته/ با این تعرفهگذاری اینترنت امکان توسعه شبکه را نداریم/ اعتراض 16 شرکت اینترنتی به حذف فضای رقابت آزاد/ اینترنت ارزان موبایل نباید جایگزین ADSL شود/ و…»
این جملات تنها تیتر خبری برخی از اعتراضاتی است که مدیران شرکتهای اینترنتی با واسطه قرار دادن رسانهها به گوش مدیران وزارت ارتباطات رساندهاند. تیترهایی که از سال 92 تاکنون بارها از سمت این مدیران تکرار شده و پیوسته واکنش وزارت ارتباطات هم به این درخواست یک جمله بوده: تعرفه اینترنت ثابت تغییر نمیکند.
گزارش سونیتا سرابپور میخواهد به این سوال پاسخ دهد که آیا تغییر تعرفهها اینترنت ثابت را نجات خواهد داد؟ این گزارش را در لینک زیر بشنوید:
ساعت 11 صبح است. جلسه علنی مجلس همچنان در صحن ادامه دارد. بعضی نمایندگان در جمع خبرنگاران حاضر شدهاند. بیشتر پرسشها درباره انتخابات داخلی کمیسیونهای تخصصی است و کاهش ساعات جلسات کمیسیونها؛ اما در این میان، محمداسماعیل سعیدی، عضو کمیته فضای مجازی مجلس، با لحن اعتراضی میگوید: «واقعاً نمیدانم هیاترئیسه چه فکری کرده است؟ به خاطر این تصمیم، جلسه کمیته فضای مجازی در مورد ارزهای دیجیتالی برگزار نمیشود.» و در حالی که جمع خبرنگاران را ترک میکند، زمزمه میکند: «باید در این موارد سریعتر تصمیمگیری کنیم.»…
در هفتههای اخیر بحث ارزهای دیجیتالی و ماینینگ بسیار خبرساز شده است، گزارش بهناز توحیدی درباره بحثهای ماه گذشته در مجلس که در این باره رخ داده را بشنوید.
داستان تولید در کشور ما داستانی پرسوز و گداز است. هیچکس از شرایط راضی نیست اما همه نیز اصرار میکنند که جز مسیر تولید مسیر دیگری را در شرایط فعلی نمیتوان پیمود. سال گذشته درست در روزهای ابتدایی سال، وقتی که هنوز نوسانات ارزی به اوج خود نرسیده بود، اولین خط تولید توسنتکنو آغاز به کار کرد. آن زمان بسیاری در شک و تردید بودند که ایجاد یک خط تولید آن هم درست در شرایطی که آینده اقتصادی کشور مشخص نیست اقدامی درست به شمار میآید یا خیر. حال پس از یک سال مدیران این شرکت با وجود تمام فراز و فرودهای پیش رویشان این اقدام را مثبت ارزیابی میکنند. گفتوگوی پیوست را با حمید همتی، قائممقام مدیرعامل توسن تکنو، را در این زمینه بشنوید.
تولید در شرایط کنونی بهصرفه است
با صدای: نسیم سلطان بیگیتولیدکنندگان حاضرند در هر شرایطی کار کنند، به شرطی که ثبات نسبی بر بازار حاکم باشد. انتقادی که بیشتر تولیدکنندگان این روزها مطرح میکنند بیثباتی در بازار است، آن هم نه بیثباتی در بازار ارز؛ بیشتر از بیثباتی در تصمیمگیریها گلایهمندند چراکه تصمیمگیری و برنامهریزی را طی یک دوره زمانی مشخص برای بسیاری از تولیدکنندگان مشکل میکند. تولیدکننده به چیزی جز ثبات نیازی ندارد در غیر این صورت رسیدن به اهداف و برنامههای تعیینشده برایشان سخت میشود.
برای بررسی وضعیت تولید تجهیزات بانکی با شاهین جوانمردی، معاون تولید سختافزار فناپ تک، به گفتوگو نشستهایم که در زیر میشنوید.
کتاب «بینام» داستان مردی است که به جنگ با بیماری ناشناختهای میرود تا به خانوادهاش برگردد؛ به همه آن چیزی که یک عمر با خون جگر به دست آورده، و چنان برای حفظ آن میجنگد که دیگر از دستشان ندهد. داستانی که بیشباهت به حال و روز این روزهای تولیدکنندگان تجهیزات بانکی نیست. همانهایی که در سالهای اخیر در صدر نامگذاریهای سالانه ایستادهاند و رونق کسبوکارشان محور تلاشهای اقتصادی سران دولت قرار گرفته است؛ اما آنها همچنان برای رونق تولیدی که جگرگوشهشان محسوب میشود میجنگند و میخواهند دوباره به خانواده بزرگی، که این روزها بسیار کوچک شده، بازگردند.
گزارش نسیم سلطان بیگی درباره وضعیت این روزهای تولیدکنندگان تجهیزات بانکی بشنوید.
تولید این روزها حال و روز چندان خوشی ندارد. از پس توفان تورمی سال 97، بحران اقتصادی کمکم چهره خود را نشان داد. شاید فاصله کوتاه این بحران با بحران پیشین در اوایل دهه 90 بود که دستوپای تولید را بیش از پیش بست و شاید تضعیف بخش تولید در سایه رونق بخش غیرمولد در ایران، زمینههای بروز بحران را آشکار کرده است.
حالا تورمی گزنده جایجای بدن اقتصاد ایران را نشانه رفته، طعم گس آن زیر زبان هر تولیدکننده و هر مصرفکنندهای است، رشد اقتصادی ایران منفی شده و طبق پیشبینیها منفی خواهد ماند؛ این بدان معناست که صحبت از رونق تولید باید بماند برای وقتی بهتر، زمانی که ثبات به بازارهای ایران بازگشته باشد. گزارش زهرا علیاکبری را صدای الیاس گرجی درباره حال و روز این روزهای تولید بشنوید.
سروش قاضینوری یکی از مدیرانی است که در دوران جدید وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات وارد این وزارتخانه شده و اکنون معاون سیاستگذاری و اعتباربخشی سازمان فناوری اطلاعات است. او به واسطه جایگاهش چندان در رسانهها حضور ندارد اما یکی از مدیرانی است که پیادهسازی طرحهای مدیران ارشد وزارتخانه را بر عهده دارد.
قاضینوری، که پیش از این مدیر گروه فناوریهای نوین مرکز پژوهشهای مجلس بوده، حدود شش ماه است که به عنوان مامور به خدمت از هیات علمی دانشگاه علامه به سازمان فناوری اطلاعات نقل مکان کرده است. بهانه گفتوگوی پیوست با او، تصویب آییننامه نوآفرین در هیات دولت است. آییننامهای که وزارت ارتباطات بیش از یک سال بود تلاش داشت آن را به تصویب هیات دولت برساند. مصاحبه ما با سروش قاضینوری را درباره آییننامه نوآفرین بشنوید.
فضای استارتآپی که حداقل در هشت سال گذشته شکل گرفته یا بسیاری از ادبیات و جغرافیایی که در این فضا دیده میشود، مرهون وجود مجموعههایی است که در توسعه این فضا نقش تعیینکنندهای داشتهاند. از جمله این مجموعهها میتوان به سرآوا اشاره کرد؛ هلدینگی که طی سالهای گذشته شرکتهای استارتآپی بزرگی مانند دیجیکالا و کافهبازار از دل آن بیرون آمدهاند. تاثیر سرآوا بر این فضا آنقدر جدی است که چه این مجموعه را دوست داشته باشید و چه از آن انتقاد کنید، باید آن را به عنوان یک واقعیت بپذیرید.
بنابراین وقتی قرار باشد در مورد موانع شکلگیری نسل دوم شرکتهای استارتآپی صحبت کنید درستترین جا برای سر زدن به آن شرکت همآوا است. شرکتی که در روایت رضا کلانترینژاد، مدیرعامل این مجموعه، در امتداد سراوآ یا به تعبیری در کنار سرآوای جدیدی که متولد شده شکل گرفته است. همآوا که قرار است افرادی را به خود جذب کند که به قول مدیرعاملش میتوانند آرزوها و رویاهایشان را زندگی کنند، تمام ماموریتهای این هلدینگ بزرگ در زمینه سرمایهگذاری مرحله اول رشد، مدیریت نوآوری و سرمایهگذاری روی نوآوری را عهدهدار خواهد بود. به عبارتی و آنطور که کلانترینژاد در گفتوگو با پیوست میگوید، در واقع تمام DNA و روحی که قرار بود از ابتدا در سرآوا باشد حالا در همآوا وجود دارد. گفتوگوی ما با رضا کلانترینژاد را بشنوید.
راهروها و طبقات برجشیشهای صندوق نوآوری و شکوفایی نسبت به سال گذشته در همین زمان، که برای پرونده ارزشگذاری شرکتهای استارتآپی و گفتوگو با رئیس هیات عاملش به آن آمده بودیم، بسیار خلوتتر است و کمترین رفتوآمد را در طبقات دارد. اگر روزهای شلوغ و افراد پرونده به دست را در حال رفتوآمد در طبقات صندوق دیده باشید، حتماً این سکوت در یکی از ساعات کاری روز گرم بهاری برایتان بسیار تعجببرانگیز خواهد بود.
وقتی به اتاق وحدت برای مصاحبه وارد میشویم یکی دیگر از موارد حیرتانگیز، پرنور شدن و کوچک شدن اتاقی است که رئیس هیات عامل صندوق نوآوری در آن کارهایش را پیگری میکند؛ جایی که به جای میز بزرگ و همیشگی، یک میز کنفرانس جمع و جور جای گرفته و چند مبل هم احتمالاً برای پذیرایی از مهمانان در گوشه دیگری از اتاق دیده میشود. وقتی وحدت با آن لهجه یزدی درباره صندوق صحبت میکند میتوان فهمید این تغییرات نه تنها در ظاهر ساختمان و اتاقهای صندوق که در تیم مدیریتی آن هم اتفاق افتاده است. با علی وحدت، رئیس هیات عامل صندوق نوآوری و شکوفایی، در مورد سیاستگذاریهای جدید این صندوق برای حمایت از اکوسیستم استارتآپ به گفتوگو نشستهایم که در ادامه میشنوید.
شاید وقتی یک سیب چرخید و از درخت در آغوش آیزاک نیوتن افتاد تا بهانهای باشد که بتواند قانون جاذبه را کشف کند، یا وقتی داوینچی مونالیزا را میکشید و گالیله میگفت زمین به دور خورشید میچرخد، هیچکدام فکر نمیکردند در پس یک ایده و طرح ساده دیگر هیچگاه تاریخ آنها را فراموش نخواهد کرد. اتفاقاتی هم که در اواخر دهه 80 و اوایل دهه 90 در بازار کسبوکارهای اینترنتی ایران رخ داد، در زمان خود به نظر نمیرسید یک اتفاق تاریخی و نویدبخش تحولی بزرگ در بازار تجارت الکترونیکی کشور باشد. گزارش سونیتا سرابپور درباره نسل دوم استارتآپهای ایران را بشنوید.
انگار در سرای «ایکی قاپی»* قدم میزنی؛ در حالی که آتش تازه خاموش شده، اما هنوز هرم گرمای آن از بین نرفته است. مغازهها سوخته و کسبه در بهت از دست رفتن همه سرمایهشان ماندهاند. آتشی که کسی به درستی نمیداند از کجا شعله کشید و چطور در زمانی کوتاه دار و ندار همه را خاکستر کرد؛ اما این نقل بازار تبریز نیست، داستان بازار گوشی تلفن همراه ایران است که در میانه تابستان 97 طعمه حریق شد و همچنان میسوزد. آتشی که جرقه اولیهاش را دلار 4200 تومانی زد. دلاری که قرار بود نماد توانایی دولت در کنترل بازار، پس از بازگشت تحریمها باشد اما به دستاویزی برای گرانفروشی، رانتخواری، کمیابی اقلام مصرفی و در نهایت نابودی برخی بازارها تبدیل شد.
گزارش میثم قاسمی درباره بازار گوشی تلفن همراه ایران که یک سال پس از برخورد با واردکنندگان متخلف هنوز به حالت عادی بازنگشته است را بشنوید.
ابلاغ اجرای برنامه ششم توسعه به دستگاههای دولتی به دو سالگی خود نزدیک میشود. هرچند سازمان برنامه و بودجه کشور طبق قانون، مسئول نظارت بر حسن اجرای برنامههای توسعهای به شمار میآید، اما مجلس نیز در این سالها سعی کرده است نقش خود در این زمینه را تا حد امکان ایفا کند؛ بنابراین از همین دو سال پیش فراکسیون «نظارت بر اجرای برنامههای توسعهای مجلس شورای اسلامی» را تشکیل داد.
هرچند هنوز گزارشی از روند فعالیت این کمیسیون منتشر نشده است اما وزرای دولت به صورت مرتب در کمیسیونهای مختلف حاضر میشوند و مورد سوال و جواب نمایندگان مجلس قرار میگیرند و باید از عملکرد خود دفاع کنند، هرچند بسیاری از سوالها مربوط به قانون و نحوه اجرای وظایف محولشده به وزارتخانهها برای اجرای قانون برنامه ششم توسعه نیست، اما در بسیاری از مواقع وزرا برای دفاع از عملکرد خود از آن کمک میگیرند.
بهناز توحیدی در گزارش با نام چشمانداز ابهام تلاش کرده تا به این سوال پاسخ دهد که آیا نمایندگان مجلس بر روند اجرای برنامه ششم در حوزه فناوری و اطلاعات نظارت دارند؟
تجارت الکترونیکی مانند ساختمان چهارطبقه اجارهنشینهاست، سریالی که در سالهای میانی دهه 60 پخش میشد. مستاجران ساختمان اجارهنشینها هر کدام ساز خود را میزدند و میخواستند به شیوه خودشان به ساختمان سروسامانی دهند. هر کدام از آنها هر روز با شیوهای جدید وارد میشد و جنگ جدیدی راه میانداخت. هیچکس با دیگری به تفاهم نمیرسید و در نهایت پایه منبع آب ساختمان شل شد، فرو ریخت و ساختمان و ساکنانش را آب برد. داستانی که شباهت زیادی به حال این روزهای استارتآپهای حوزه تجارت الکترونیکی و روند سیاستگذاری برای آنها دارد.
مرکز توسعه تجارت الکترونیکی امسال را سال سیاستگذاری و برنامهریزی برای حوزه تجارت الکترونیکی اعلام کرده است. سیاستگذاریای که بر پایه قانونی خواهد بود که تقریباً 16 سال از عمر آن میگذرد و بسیاری از فعالان این حوزه نیاز به بازنگری در آن را بارها گوشزد کردهاند اما روند کند تغییرات در دولت موجب شده بسیاری از کارشناسان این حوزه به همین قانون فعلی رضایت دهند.
گزارش نسیم سلطان بیگی درباره چالشهای کسبوکارها در حوزه سیاستگذاری تجارت الکترونیکی را بشنوید