گردش غول‌های ماینینگ آمریکا به سمت هوش مصنوعی و استقبال سرمایه‌گذاران از تغییر مسیر

به گزارش پیوست، پیش‌بینی‌ها برآورد می‌کنند که حدود دو سوم این پایگاه به‌جای ماینرهای بیت‌کوین، میزبان زیرساخت‌های هوش مصنوعی و HPC (رایانش با عملکرد بالا) خواهد بود که نشانی از یک تغییر مهم در دورای است که سودآوری استخراج بیت‌کوین با ابهام روبه‌رو است و هم‌زمان، عطش بی‌سابقه بازار برای توان پردازشی هوش مصنوعی باعث فرار سرمایه از دیگر بخش‌ها شده است.

این تحول تنها محدود به Riot نیست. وایرد می‌گوید در ۱۸ ماه گذشته، دست‌کم هشت شرکت بزرگ و استخراج بیت‌کوین که در بورس آمریکا عرضه شده‌اند از جمله Bitfarms، Core Scientific، IREN، TeraWulf، CleanSpark، Bit Digital، MARA Holdings و Cipher Mining اعلام کرده‌اند که بخشی یا تمام فعالیت‌های خود را به سمت هوش مصنوعی و محاسبات پیشرفته تغییر می‌دهند.

نتیجه این روند، تولد نسل تازه‌ای از «کارخانه‌های هوش مصنوعی» در دل دیتاسنترهایی است که زمانی فقط برای حل معماهای بلاک‌چینی برنامه‌ریزی شده بودند.

شورشی علیه سودآوری ماینینگ

استخراج بیت‌کوین برای فعالان این صنعت سه متغییر مهم دارد: قیمت بیت‌کوین، میزان توان محاسباتی در شبکه و هزینه انرژی.

در سال‌های اخیر به دلیل افزایش قیمت بیت‌کوین نه تنها رقابت در بخش ماینینگ افزایش یافته و برای دستیابی به پاداش استخراج، به سخت‌افزار و برق بیشتری نیاز است بلکه در عین حال در سال ۲۰۲۴ پاداش استخراج طبق چرخه چهارساله «هاوینگ» به نصف کاهش یافت و تنها ۳.۱۲۵ بیت‌کوین پاداش هر بلوک است. حالا در ماه‌های اخیر و پس از یک موج صعودی گسترده،‌ قیمت بیت‌کوین هم از اوج خود فاصله گرفته و نشانه‌هایی از یک روند نزولی به چشم می‌خورد و در حال حاضر هر بیت‌کوین با قیمتی کمتر از ۹۰ هزار دلار معامله می‌شود و در کف قیمتی هفته‌های اخیر خود نیز نزدیک به ۳۰ درصد از اوج آن در سال ۲۰۲۵ فاصله گرفته است.

همین شرایط باعث شده تا چارلز چونگ، استراتژیست سابق شرکت Foundry، در توصیف شرایط امروز بخش ماینینگ بگوید «اقتصاد استخراج امروز وحشتناک است.»

او می‌گوید اگر امروز یک دستگاه ماینینگ بخرید، هیچ تضمینی وجود ندارد که سرمایه‌تان بازگردد. داده‌های CoinShares، ارائه دهنده خدمات سرمایه‌گذاری، نیز نشان می‌دهد تنها اقلیتی از بزرگ‌ترین شرکت‌های استخراج بیت‌کوین در بورس امریکا، در قیمت‌های فعلی نیز همچنان سودده باقی مانده‌اند.

این در حالی است که بازار پررقابت هوش مصنوعی همچنان تشنه زیرساخت رایانشی است و درآمدهای باثبات و بلندمدت را وعده می‌دهد.

قیمت بالای انرژی در ایالات متحده و دیگر اقتصاد‌های پیشرفته باعث شده تا قراردادهای چندساله میزبانی و پردازش AI با غول‌هایی مانند آمازون، مایکروسافت و گوگل، حاشیه سودی بسیار بالاتر از استخراج بیت‌کوین داشته باشند و تنها در ماه‌های اخیر، شرکت‌های ماینینگ بیش از ۴۳ میلیارد دلار قرارداد مرتبط با AI و HPC را منعقد و اعلام کرده‌اند که نشان دهنده اهمیت بالای این حوزه در جذب سرمایه‌گذاران جدید است.

این در حالی است که استخراج‌کنندگان بیت‌کوین زیرساختی آماده برای بهره‌برداری از موج جدید هوش مصنوعی دارند و عجیب نیست که فعالان مسیر خود را به سمت این فناوری جدید تغییر دهند.

ملتم دمیرورس، شریک شرکت سرمایه‌گذاری جسورانه در Crucible Capital، معتقد است استخراج بیت‌کوین «نقشه راه» انفجار رایانش هوش مصنوعی را ترسیم کرده است. به گفته او، ماینرها حالا پوسته‌ای آماده از دیتاسنترهای پرقدرت را دارند و آن‌ها تنها با بیرون کشیدن دستگاه‌های استخراج بیت‌کوین می‌توانند مستاجران جدید، یعنی شرکت‌های هوش مصنوعی و پردازنده‌های گرافیکی مناسب این صنعت را جایگزین آن کنند.

همین تغییر روایت، هزینه سرمایه‌ای شرکت‌های استخراج بیت‌کوین را برای ورود به بخش هوش مصنوعی کاهش داده و بازار سهامی نیز از این گردش استقبال کرده است که انگیزه بیشتری برای تغییر مسیر در اختیار شکرت‌ها می‌گذارد.

مقاومت برخی از بازماندگان و تاکید بر ماینیگ خالص

با وجود این موج، همه شرکت‌ها تسلیم موج هوش مصنوعی و این صنعت پردرآمد نشده‌اند و شرکت American Bitcoin که با نام اریک ترامپ گره خورده است را می‌توان پرچمدار این مقاومت دانست. این شرکت از جمله معدود بازیگرانی است که همچنان بر استخراج خالص بیت‌کوین تاکید دارد و شرکت تازه‌تاسیسی که در ماه مارس کار خود را آغاز کرده است، برخلاف رقبا مالک دیتاسنتر نیست و تنها سخت‌افزار استخراج در اختیار دارد.

مدیران آن می‌گویند با هزینه تمام‌شده حدود ۵۰ هزار دلار برای هر بیت‌کوین، هنوز می‌توان سودآور بود.

برخی نیز نسبت به حرکت در مسیر هوش مصنوعی و تغییر مسیر شرکت‌های استخراج‌کننده از لحاظ اقتصادی و عملی ترددی دارند.

فرد تیل، مدیرعامل شرکت ماینینگ و دارایی دیجیتال MARA، پیش‌تر با هشدار در این باره اعلام کرده بود که تبدیل دیتاسنترهای استخراج به بستر میزبانی هوش مصنوعی چندان ساده نیست.

استخراج بیت‌کوین به زیرساختی نسبتا ساده نیاز دارد و حتی می‌توان در زمان اوج مصرف نیز برق آن را خاموش کرد، اما مشتریان هوش مصنوعی به دسترسی تقریبا صددرصدی برق نیاز دارند. این تفاوت، سرمایه‌گذاری‌های جدید و پرهزینه‌ای را بر شرکت تحمیل می‌کند اما با این همه شرکت MARA نیز در نهایت اعلام کرد که بخشی از تاسیسات خود را برای بارهای کاری هوش مصنوعی آماده کرده است.

پیامدهای تغییر مسیر شرکت‌ها و آینده شبکه بیت‌کوین

چرخش گسترده شرکت‌های ماینینگ ایالات متحده که به گفته ترامپ قرار بود به مرکز بیت‌کوین جهان تبدیل شود گرچه برای سهامداران این شرکت‌ها جذابیت داشته و باعث استقبال سرمایه‌گذاران جدید نیز شده است، اما نگرانی‌هایی جدی را درباره آینده امنیت شبکه بیت‌کوین مطرح کرده است.

کاهش شدید توان محاسباتی در شبکه بیت‌کوین و استخراج این رمزارز می‌تواند خطر حمله موسوم به «۵۱ درصد» را افزایش دهد؛ سناریویی که گرچه دور از انتظار است اما براساس آن یک بازیگر با در اختیار گرفتن اکثریت توان شبکه می‌تواند برای دستکاری و یا نظارت بر تراکنش‌ها اقدام کند.

هرچند چنین حمله‌ای هنوز بسیار پرهزینه است، اما با کاهش پاداش استخراج در سال‌های آینده، این نگرانی پررنگ‌تر شده است.

برخی تحلیلگران معتقدند استخراج بیت‌کوین به‌تدریج به مناطقی با انرژی ارزان‌تر یا حتی به دولت‌ها محدود می‌شود و این پدیده باعث شده تا حجم عظیمی از ماینیگ به کشور‌های خاورمیانه با انرژی ارزان از جمله کشور ما منتقل شود.

علاوه بر این کشورهایی مانند بوتان، السالوادور و حتی ایالات متحده که ذخایر بیت‌کوین ملی دارند، ممکن است استخراج را نه به‌عنوان کسب‌وکار، بلکه به‌عنوان مسئله امنیت ملی در نظر گیرند. دمیرورس می‌گوید شاید در آینده، استخراج حتی با ضرر انجام شود، صرفا برای حفظ ارزش ذخایر استراتژیک.

با این حال نگاهی به شرایط امروز شرکت‌های بزرگ آمریکایی نشان می‌دهد که یک تغییر ساختاری مهم را در بخش زیرساخت بیت‌کوینی شاهد هستیم و آن اینکه ممکن بسیاری از فعالان بزرگ دیگر انگیزه چندانی برای استخراج ندارند و گرچه همچنان این صننعت سودده محسوب می‌شود اما ممکن است بیشتر توان محاسباتی این شبکه به کشور‌هایی با انرژی ارزان منتقل شود و همین مساله می‌تواند هزینه انرژی را در این کشور‌ها افزایش داده و یا به کمبود برای بخش شهری منتهی گردد.

علاوه بر این موج هوش مصنوعی و توسعه زیرساخت آن گرچه در ایالات متحده نقش پررنگ‌تری دارد اما در تمامی کشور‌ها نیازمند سرمایه‌‌گذاری گسترده است و شرکت‌ها و دولت‌های مختلف هرکدام به نوعی برای توسعه زیرساخت تلاش می‌کنند و در نتیجه این امکان وجود دارد که دیگر انگیزه‌ای حداقل از سوی شرکت‌های بزر گ برای ورود به این بخش وجود نداشته باشد و ماینیگ به صورت پاره‌پاره و نامتمرکزتر دنبال شود اما در سوی دیگر نیز ممکن است با خروج فعالان کوچک از بازار ماینینگ و استمرار فعالان بزرگی که از پشتوانه دولتی یا صندوق‌های بزرگ برخوردارند، ماینینگ در مسیر متمرکز شدن حرکت کند.