جریمه ۳.۵ میلیارد دلاری اتحادیه اروپا برای گوگل؛ اعتراض ترامپ و احتمال تشدید تنش‌های تجاری

به گزارش پیوست، جریمه سنگین اتحادیه اروپا خیلی زود با واکنشی از سوی ایالات متحده همراه شد که پیش از این هم به اروپا درمورد جریمه‌های سنگینی که از نگاه ترامپ مالیاتی بر شرکت‌های بزرگ آمریکایی است، هشدار داده بود.

براساس خبری که CNBC منتشر کرده است، ترامپ، روز جمعه در واکنشی تند به جریمه‌های چندمیلیارد دلاری اتحادیه اروپا علیه شرکت‌های فناوری آمریکایی، تهدید کرد در صورت ادامه این روند، تحقیقات تجاری تازه‌ای را برای «باطل کردن» این مجازات‌ها کلید می‌زند.

رئیس جمهور آمریکا در شبکه اجتماعی تروث سوشال نوشت: «ما نمی‌توانیم اجازه دهیم این اتفاق برای نبوغ بی‌سابقه و درخشان آمریکایی رخ دهد و اگر چنین شود، ناچار می‌شوم که یک روند تحقیقاتی طبق بخش ۳۰۱ قوانین تجاری آغاز و جریمه‌های ناعادلانه‌ای که به این شرکت‌های مالیات‌پرداز آمریکایی تحمیل می‌شود را باطل کنم.»

انتقاد از جریمه‌های مکرر اروپا

ترامپ در پیام خود تاکید کرد که اروپا «عملا پولی را که باید صرف سرمایه‌گذاری و اشتغال در آمریکا شود، مصادره می‌کند». او افزود: «این علاوه بر بسیاری از جریمه‌ها و مالیات‌های دیگری است که علیه گوگل و دیگر شرکت‌های فناوری آمریکایی وضع شده است. این بسیار ناعادلانه است و مالیات‌دهندگان آمریکایی تحمل نخواهند کرد.»

ترامپ می‌گوید گوگل به تنهایی تاکنون ۱۳ میلیارد دلار بابت آنها به گفته او «ادعاها و اتهامات نادرست» است، پرداخت کرده است. هرچند منبع این رقم مشخص نیست، اما این شرکت طی سال‌های اخیر با مجموعه‌ای از جریمه‌های سنگین در اروپا روبه‌رو بوده است.

او همچنین با اشاره به پرونده‌های مالیاتی اپل گفت که اتحادیه اروپا «میلیاردها دلار» نیز از اپل اخاذی کرده است. در پیام رئیس جمهور آمریکا به رقم ۱۷ میلیارد دلار اشاره شده است که ظاهرا حکم دادگاهی در ایرلند در سال ۲۰۲۴ را نیز مبنی بر الزام اپل به پرداخت بیش از ۱۴ میلیارد دلار مالیات معوقه شامل می‌شود.

احتمال افزایش تنش‌های تجاری

تهدید ترامپ در شرایطی مطرح شده که آمریکا و اتحادیه اروپا درگیر مذاکرات حساس درباره توافقات تجاری و تعرفه‌ها هستند. تحلیلگران می‌گویند اقدام به آغاز تحقیقات طبق بخش ۳۰۱ می‌تواند یادآور منازعات تجاری دوران پیشین ریاست‌جمهوری ترامپ باشد که بارها به اعمال تعرفه‌های سنگین علیه اروپا و چین منجر شد.

این واکنش همچنین پس از ضیافت شام ترامپ با مدیران ارشد فناوری در کاخ سفید صورت گرفت؛ نشستی که طی آن مدیران شرکت‌های بزرگ، از جمله ساندار پیچای مدیرعامل گوگل، از تعامل «سازنده» با دولت آمریکا تمجید کردند.

دومین جریمه بزرگ تاریخ آنتی‌تراست اروپا

جریمه جدید شرکت گوگل، دومین مجازات بزرگ ضدانحصار در تاریخ اتحادیه اروپا است و اولین جریمه سنگین نیز مربوط به پرونده مشابهی در سال ۲۰۱۸ علیه گوگل است. کمیسیون اروپا، بازوی ضدانحصار قاره سبز، می‌گوید گوگل با استفاده از سلطه خود در خرید و فروش تبلیغات دیجیتال در وب‌سایت‌ها و اپلیکیشن‌های شخص ثالث، مشتریان را به سمت بستر تبلیغاتی اختصاصی خود هدایت کرده و از موقعیت انحصاری سواستفاده کرده است.

ترسا ریبرا، کمیسر رقابت اتحادیه اروپا، در بیانیه‌ای تاکید کرد: «این تصمیم تعهد قاطع اتحادیه اروپا به اجرای قوانین رقابت را نشان می‌دهد.» اتحادیه اروپا به گوگل ۶۰ روز مهلت داده تا پیشنهاداتی برای رفع «تعارضات منافع ذاتی» ارائه دهد، هرچند دیدگاه مقدماتی این است که این شرکت باید بخش‌هایی از کسب‌وکار تبلیغاتی خود را واگذار کند.

اهمیت سیاسی و اقتصادی

کارشناسان می‌گویند جریمه چندمیلیاردی، علاوه بر جنبه اقتصادی، حامل پیامی سیاسی است. ویلیام کوواچیک، استاد حقوق دانشگاه جرج واشنگتن، در این رابطه گفت: «این اقدامی نمادین است برای گفتن اینکه اتحادیه اروپا در برابر شرکت‌های فناوری آمریکایی عقب‌نشینی نخواهد کرد.»

گوگل در واکنش به این تصمیم اعلام کرد که آن را ناعادلانه و اشتباه می‌داند و قصد دارد به رای صادره اعتراض کند. لی‌آن مول‌هالند، مدیر امور نظارتی گوگل در سطح بین‌الملل، در این رابطه گفت: «هیچ اقدام ضد رقابتی در ارائه خدمات به خریداران و فروشندگان تبلیغات وجود ندارد و اکنون بیش از هر زمان دیگری گزینه‌های جایگزین برای خدمات ما وجود دارد.»

هرچند سهم فناوری تبلیغات دیجیتال از درآمد کل در حال کاهش است، اما این بخش همچنان یکی از منابع کلیدی درآمد شرکت است. این بخش حدود ۱۰ درصد از ۷۱ میلیارد دلار درآمد تبلیغاتی گوگل در سه‌ماهه دوم سال جاری را به خود اختصاص داده است و حال گرفتار یک فرایند بلند‌مدت حقوقی خواهد بود.

پرونده اتحادیه اروپا پس از چهار سال تحقیق به این مرحله رسیده و موازی با پرونده‌های ضدانحصار در ایالات متحده در جریان است. در ایالات متحده نیز در ماه آوریل، یک قاضی فدرال آمریکا گوگل را به ایجاد انحصار در صنعت تبلیغات آنلاین متهم کرد و در ماه مه وزارت دادگستری آمریکا خواستار فروش دو کسب‌وکار تبلیغاتی این شرکت شد که البته با رای جدید دادگاه گوگل را از سخت‌ترین مجازات‌ها رها کرده است. هر دو پرونده احتمالا منجر به نبردهای طولانی حقوقی خواهند شد.

فشار ناشران و ذی‌نفعان

شکایتی که در نهایت به جریمه سنگین علیه گوگل منتهی شده  را در ابتدا شورای ناشران اروپا در سال ۲۰۲۲ مطرح کرد. این شورا پس از اعلام جریمه خبر جریمه سنگین برای گوگل اعلام کرد: «یک جریمه به تنهایی سواستفاده گوگل در حوزه تبلیغات دیجیتال را اصلاح نخواهد کرد. بدون اقدامات قاطع و الزام‌آور، گوگل این جریمه‌ها را صرفا هزینه‌ای برای ادامه کسب‌وکار خود در نظر می‌گیرد.»

با این حال، این تصمیم در شرایطی اتخاذ شده که اتحادیه اروپا و آمریکا همچنان بر سر جزئیات توافق تجاری ماه ژوئیه در حال مذاکره هستند. اتحادیه اروپا انتظار دارد واشنگتن به وعده خود برای کاهش تعرفه خودرو به ۱۵ درصد عمل کند، در حالی که ترامپ تهدید کرده در صورت وضع مالیات‌های دیجیتال یا قوانین سخت‌گیرانه علیه شرکت‌های فناوری آمریکایی، تعرفه‌ها و محدودیت‌های بیشتری اعمال خواهد کرد و باید دید آیا واکنش دولت آمریکا می‌تواند به تغییر دیدگاه اتحادیه اروپا منجر شود.