واقعگرایی در حالی که همه به دنبال خبرساز شدن هستند: هوش مصنوعی در کسبوکارها
در حالیکه فضای فناوری جهانی پر از وعدههای اغراقآمیز درباره آینده درخشان هوش مصنوعی است،…
۸ تیر ۱۴۰۴
۱۳ خرداد ۱۴۰۴
زمان مطالعه : ۶ دقیقه
در حالی که هزاران نفر از کارکنان والمارت این هفته در همایش سالانه کارکنان این شرکت در آرکانزاس گرد هم میآیند تا رکوردشکنی در فروش، افتتاح فروشگاههای جدید و رشد چشمگیر ارزش سهام جشن بگیرند، یک واقعیت مهم آینده کاری حضار این رویداد را تحت تاثیر قرار میدهد : به رغم توسعه و افزایش درآمد، خبری از افزایش نیروی کارنیست.
به گزارش پیوست، فایننشال تایمز میگوید با وجود رشد چشمگیر درآمدی، تعداد کارکنان والمارت طی پنج سال گذشته نه تنها افزایش نیافته، بلکه حدود ۷۰ هزار نفر کاهش یافته است. این در حالی است که درآمد شرکت در همین بازه بیش از ۱۵۰ میلیارد دلار افزایش یافته است (رقمی که از مجموع فروش سالانه بسیاری از خردهفروشان رقیب بیشتر است) و والمارت در حال حاضر پرسودترین شرکت ایالات متحده است.
این شرکت با اینکه همچنان بزرگترین کارفرمای خصوصی در آمریکا است، اما با بهرهگیری از راهکارهای خودکارسازی توانسته توسعه را بدون اشتغالزایی بیشتر ممکن کند؛ اتفاقی که شاید یکی از دلایل درآمد خیره کننده این شرکت باشد اما هشداری نگران کننده برای بخش مهمی از نیروی کار ایالات متحده است و شاید نشانی از یک روند بزرگتر در سطح جهانی باشد.
والمارت که با بیش از ۲.۱ میلیون کارمند، بزرگترین کارفرمای خصوصی در ایالات متحده محسوب میشود، بهطور آشکاری مسیر رشد خود را از طریق سرمایهگذاری گسترده در فناوری و خودکارسازی فرآیندها دنبال میکند، نه از طریق توسعه نیروی انسانی.
به گفته تحلیلگران بازار، دلیل اصلی این روند کاهش مشاغل، تمرکز جدی والمارت بر تجارت الکترونیک و اتوماسیون فعالیتهای سنگین و وقتگیر مانند تخلیه پالتهای حمل بار یا بهروزرسانی برچسبهای قیمتی در قفسههاست. اکنون هوش مصنوعی نیز به ابزار تقویتکنندهای برای این حرکت تبدیل شده است.
مدیرعامل والمارت، داگ مکمیلن، در رویداد سرمایهگذاران شرکت در ماه آوریل گفت: «وظایف خودکار خواهند شد. مشاغل تغییر میکنند و تا سالهای زیادی ما همچنان تعداد زیادی از افراد را استخدام خواهیم کرد و از این موضوع خوشحال خواهیم بود.»
اما آیا این وعدهها میتواند نگرانیهای فزاینده در خصوص از بین رفتن فرصتهای شغلی سنتی را برطرف کند؟
در ماه آوریل، والمارت از دو مرکز جدید در نزدیکی دالاس رونمایی کرد: یک انبار سردخانهای ۷۳۰ هزار فوت مربعی برای مواد غذایی و یک مرکز پردازش سفارشات آنلاین با وسعت ۱.۵ میلیون فوت مربع. در انبار سردخانهای تنها ۶۰۰ نفر مشغول به کارند که یعنی یک نفر به ازای هر ۱۲۰۰ فوت مربع.
در داخل انبار، شبکهای چندلایه از رباتها، بالابرها، نقالهها و الگوریتمها، محصولات غذایی را مدیریت میکنند. این مراکز میتوانند دو برابر ظرفیت انبارهای سنتی را پردازش کنند و در عین حال ۲۰ درصد هزینهها را کاهش دهند.
راب مونتگمری، معاون اجرایی عملیات زنجیره تامین والمارت، در اینباره میگوید: «در اینجا همکاران ما برای انجام کارشان با فناوری همکاری میکنند.»
در مرکز پردازش سفارشات نیز با کمک فناوری، کارهایی که قبلا در ۱۲ مرحله انجام میشد، اکنون در پنج مرحله به پایان میرسند. به گفته مدیران، این امر هزینهها را تا پایان سال جاری تا ۳۰ درصد کاهش میدهد. رباتها حتی بستهبندی کالاها را نیز برعهده گرفتهاند و کافی است ابعاد کالا به سیستم داده شود تا جعبهای مخصوص آن سفارش ساخته شود.
فایننشال تایمز میگوید در پنج سال گذشته، فروش خالص والمارت در آمریکا ۳۶ درصد افزایش یافته است، اما دستمزد ساعتی کارکنان تنها ۲۸ درصد افزایش یافته و به میانگین ۱۸.۲۵ دلار رسیده است. این فاصله باعث انتقاد فعالان کارگری شده است. جان مارشال، مدیر استراتژی سرمایه اتحادیه United Food and Commercial Workers، در این باره میگوید: «رشد بدون اشتغال والمارت ادامه همان روند زیانباری است که خود این شرکت پیشگام آن بوده است: فشار برای استخراج خروجی بیشتر از هر ساعت کار و رشد سریعتر فروش در برابر دستمزدها.»
در حالی که خردهفروشان بزرگی مانند تارگت، Costco و آمازون در همین بازه دهها هزار نفر به نیروی کار خود اضافه کردهاند (آمازون حتی تعداد کارکنان جهانی خود را دو برابر کرده است)، والمارت نهتنها افزایش نداشته، بلکه بهشکل سیستماتیک مراکز پرهزینه و پرنیروی انسانی خود را تعطیل کرده است. بهعنوان نمونه، مرکز DFW-1 این شرکت در تگزاس با بیش از ۱۰۰۰ کارگر بسته شد و کارکنان باقیمانده با پاداش ۷۵۰۰ دلاری به مرکز جدید منتقل شدند.
دولتهای محلی در تگزاس میلیونها دلار معافیت مالیاتی برای ساخت انبارهای جدید به والمارت اختصاص دادهاند. اما شرکت در برخی موارد نتوانست به اهداف ارزشیابی یا اشتغال برسد و در نتیجه برخی یارانهها را از دست داد. اما مساله نگرانکننده این است که در این توافقها، هیچ الزامی برای جلوگیری از کاهش نیروی کار قبلی در نظر گرفته نشده بود.
خردهفروشی در ایالات متحده حدود ۱۰ درصد از کل نیروی کار را دربر میگیرد و یکی از معدود مسیرهای شغلی برای افرادی است که مدرک دانشگاهی ندارند. اما ادغام گسترده فناوری در فروشگاهها و زنجیره تامین، بهویژه توسط شرکتهایی مانند والمارت، این فرصتها را بهشدت تهدید میکند.
استیون شمش، تحلیلگر بازار در شرکت RBC Capital Markets، در رابطه با تاثیر خودکارسازی بر فرصتهای شغلی هشدار میدهد. او معتقد است که اتوماسیون «قرار است بهطور چشمگیری تعداد کارکنان برخی از مراکز زنجیره تامین را کاهش دهد.
از سوی دیگر، حتی در خود فروشگاهها نیز با ورود کالاهای از پیش مرتبشده از انبارهای رباتیک، نیاز به کارکنان برای دستهبندی و جابهجایی کالا در پشتصحنه فروشگاه کاهش یافته است.
گفتنی است که با وجود افزایش نیروی کار در شرکتی همچون آمازون، غول تجارت الکترونیک آمریکا، این شرکت نیز تلاشهای متعددی در حوزه خودکارسازی دارد و در حال حاضر از روباتها برای خودکارسازی بسیاری از فرایندهای انبارداری استفاده میکند. با این حال آمازون اعلام کرده که به دنبال خودکارسازی کامل نیست و از رباتها به عنوان مکملی در کنار انسانها استفاده خواهد کرد.
در حالی که والمارت در مسیر تبدیل شدن به یک شرکت «فناورانه-محور» قرار دارد و سودآوری آن تا حد بیسابقهای افزایش یافته است، پرسشهای جدی در مورد عدالت اجتماعی، آینده اشتغال در خردهفروشی، و مسئولیت شرکتها در قبال نیروی کار سنتی در این مسیر مطرح است.
هرچند مدیران والمارت از مشاغل جدید و تغییرشکلیافته سخن میگویند، واقعیت این است که بسیاری از این مشاغل جدید، به تخصص فنی بالا نیاز دارند که خارج از دسترس بسیاری از کارکنان فعلی قرار میگیرد و علاوه بر این فرایند توسعه این شرکت نشان میدهد که تعداد مشاغل تازه حداقل در پنج سال گذشته با روند توسعه این شرکت همخوانی نداشته است.