معرفی کتاب «مقیاس: قوانین جهانی زندگی، رشد و مرگ در موجودات، شهرها و شرکت‌ها» نوشته جفری وست

نویسنده در این کتاب اصول مقیاس‌گذاری و نحوه اعمال آن‌ها در سیستم‌های مختلف را بررسی می‌کند. او توضیح می‌دهد که مقیاس‌بندی فقط یک پدیده بیولوژیکی نیست، بلکه در شهرها و شرکت‌ها هم کاربرد دارد. هر سه سیستم از شبکه‌هایی از قطعات به هم پیوسته تشکیل شده‌اند و قوانین مقیاس‌بندی برای این شبکه‌ها اعمال می‌شود.

درباره کتاب

• تمام اجسام پیچیده بزرگ از اجسام ساده زیادی تشکیل شده‌اند.
• این در مورد حیوانات، گیاهان، شهرها، سازمان‌ها و شبکه‌های انسانی صادق است.
• شرکت‌ها، شهرها و موجودات زنده همگی از الگوهای رشد و توسعه مشابهی پیروی می‌کنند.
• قوانین مقیا‌س‌بندی برای همه سیستم‌ها، چه طبیعی و چه ساخته دست انسان، اعمال می‌شود.
• کارایی با افزایش اندازه، افزایش می‌یابد، اما پیچیدگی و ریسک هم افزایش پیدا می‌کند.
• برای رشد، محدودیت هایی وجود دارد و سیستم‌هایی که از این محدودیت‌ها فراتر می‌روند، محکوم به شکست هستند.
• انرژی این امکان را فراهم می‌کند که ساده‌ به پیچیده افزایش مقیاس پیدا کند. مقیاس‌بندی، اشیاء کوچک را قادر می‌سازد تا برای انجام یک هدف خاص با هم ترکیب شوند.
• همه اشیا در درون از یک قانون مقیاس‌بندی توان یک چهارم (quarter-power scaling rule) پیروی می‌کنند، در حالی که مزایای خارجی بسیار بالاتر از آن هم تولید می‌کنند. این صرفه‌جویی در مقیاس به این معنی است که هر چقدر رشد کنند، در حل وظایف مؤثرتر واقع می‌شوند.

نقل قول‌های مهم کتاب مقیاس

مهم‌ترین نقل قول‌های کتاب مقیاس را در ادامه با هم می‌خوانیم:

«مثال‌ها فقط نمونه‌ای کوچک از تعداد زیادی از چنین روابط مقیاس‌بندی هستند. آن‌ها به‌طور کمّی توضیح می‌دهند که چگونه تقریباً هر ویژگی قابل اندازه‌گیری از حیوانات، گیاهان، اکوسیستم‌ها، شهرها و شرکت‌ها قابل مقیاس شدن در اندازه هستند. وجود این قاعده‌مندی‌های قابل توجه به خوبی نشان می‌دهد که یک چارچوب مفهومی مشترک در زیربنای همه این پدیده‌های بسیار متفاوت بسیار پیچیده وجود دارد و پویایی، رشد و سازماندهی حیوانات، گیاهان، رفتار اجتماعی انسان، شهرها و شرکت‌ها در واقع تابع «قوانین» عمومی مشابهی هستند.

اغلب این درک و قدردانی وجود ندارد که بدون عرضه مداوم انرژی و منابع، نه تنها هیچ یک از این چیزها تولید نمی‌شود، بلکه شاید مهمتر از آن، هیچ ایده، نوآوری، رشد و تکاملی وجود نخواهد داشت. انرژی، قدرت اولیه است. زیربنای هر کاری است که ما انجام می‌دهیم و هر چیزی که در اطراف ما اتفاق می‌افتد.»

«مقیاس‌پذیری و قابلیت مقیاس‌ شدن، یعنی اینکه چگونه چیزها با اندازه تغییر می‌کنند. با توجه به این دیدگاه، شهرها، شرکت‌ها، گیاهان، حیوانات، بدن ما و حتی تومورها شباهت قابل توجهی را در نحوه سازماندهی و عملکرد از خود نشان می‌دهند. در نهایت هرکدام نشان‌دهنده یک تنوع جذاب در یک موضوع کلی جهانی است.»

«مقیاس‌بندی به سادگی در اساسی‌ترین شکل خود به نحوه واکنش یک سیستم در زمان تغییر اندازه آن اشاره دارد.»

«این نشان‌دهنده یک ویژگی اساسی در همه شهرها است، یعنی فعالیت اجتماعی و بهره‌وری اقتصادی هم به طور سیستماتیک با افزایش اندازه جمعیت افزایش می‌یابد. این پاداش سیستماتیک «ارزش افزوده» با افزایش اندازه، افزایش بازده به مقیاس (increasing returns to scale) نامیده می‌شود، البته این اصطلاح توسط اقتصاددانان و دانشمندان علوم اجتماعی نام‌گذاری شده است. در حالی که فیزیکدانان اصطلاح جذاب‌تر مقیاس‌بندی فوق خطی (superlinear scaling) را ترجیح می‌دهند.»

نکات کلیدی کتاب مقیاس

مهم‌ترین نکته کلیدی کتاب مقیاس این است که اندازه مهم است. سیستم‌ها با افزایش اندازه، کارآمدتر و مولدتر می‌شوند. این مفهوم به عنوان صرفه‌جویی در مقیاس شناخته می‌شود. با این حال، با رشد سیستم‌ها، آنها هم پیچیده‌تر و مستعد شکست می‌شوند. این مفهوم عدم صرفه‌جویی در مقیاس نام دارد.

این کتاب همچنین محدودیت‌های رشد را بررسی می‌کند. همه سیستم‌ها محدودیت‌هایی برای بزرگ شدن دارند و وقتی از این محدودیت‌ها فراتر بروند، شروع به خراب شدن می‌کنند. این برای موجودات یا ارگانیسم‌ها، شهرها و شرکت‌ها صادق است.

مفهوم مهم دیگر کتاب، ایده فراکتال‌ها (fractals) است. الگوهای فراکتال در مقیاس‌های مختلف خود مشابه هستند. به عنوان مثال، الگوهای انشعاب یافت شده در یک درخت در مقیاس‌های مختلف، از کوچک‌ترین شاخه‌ها تا بزرگ‌ترین، تکرار می‌شوند. این اصل در مورد شهرها و شرکت‌ها هم صدق می‌کند که الگوهای رشد و توسعه مشابهی در مقیاس‌های مختلف دارند. به علاوه‌ فراکتال‌ها شبکه‌های تامین کننده انرژی در موجودات هستند.

یکی دیگر از موضوعاتی که در کتاب مقیاس به آن پرداخته شده، بررسی نقش نوآوری در مقیاس‌بندی است. نوآوری برای رشد ضروری به شمار می‌رود. اما حفظ آن هم می‌تواند دشوار باشد. هرچه سیستم‌ها بزرگتر می‌شوند، در برابر تغییرات مقاوم‌تر می‌شوند. این می‌تواند نوآوری را محدود کند و منجر به رکود شود.

کتاب با بحث در مورد چالش‌های پیش روی سیستم‌های بزرگ امروزی به پایان می‌رسد. همانطور که شهرها، شرکت‌ها و سایر سیستم‌ها به رشد خود ادامه می‌دهند، با چالش‌های جدیدی روبرو هستند که ثبات و پایداری آنها را تهدید می‌کند. این‌ها شامل مسائلی مانند تغییرات آب و هوایی، کاهش منابع و نابرابری اجتماعی است. این کتاب استدلال می‌کند که اگر می‌خواهیم به گسترش سیستم‌هایمان ادامه دهیم و آینده بهتری برای خود بسازیم، باید به این چالش‌ها رسیدگی کنیم.

جمع‌بندی

به طور خلاصه، کتاب «مقیاس: قوانین جهانی زندگی، رشد و مرگ در موجودات، شهرها و شرکت‌ها» کاوشی قابل تامل در مورد اصول مقیاس‌بندی و نحوه اعمال آنها در سیستم‌های مختلف است. در نهایت وست این موضوع را بررسی کرده که چرا برخی از شرکت‌ها شکوفا می‌شوند، در حالی که برخی دیگر شکست می‌خورند. پیامدهای این اکتشافات گسترده است، و ما تازه در شروع ماجرا هستیم. مقیاس یک داستان ماجراجویی علمی هیجان‌انگیز در مورد قوانین اساسی طبیعی است که ما را به روش‌های ساده اما عمیق به هم پیوند می‌دهد. از طریق ذهن درخشان جفری وست، ما با مطالعه کتاب مقیاس می‌توانیم تصور کنیم که چگونه شهرها، شرکت‌ها و زندگی بیولوژیکی به طور یکسان با همان آهنگ ساده و قدرتمند در حرکت هستند.

منابع: techratchet.com و summarist.ai