ترمز هوش مصنوعی ایران کجاست؟ زیرساختهای فنی یا دادههای جامع
علیرغم رتبه مناسب ایران در بحث علمی هوش مصنوعی، ایران در زمینه کاربردیسازی هوش مصنوعی…
۸ دی ۱۴۰۳
۷ دی ۱۴۰۳
زمان مطالعه : ۹ دقیقه
اگر سال ۲۰۲۴ را سال آغاز استفاده از هوش مصنوعی در سازمانها بدانیم، ۲۰۲۵ سالی است که این ابزارها با نیازهای آنها سازگار میشوند. بیزینس اینسایدر طی مصاحبه با ۱۳ چهره مهم جهان فناوری به موضوعات مهم صنعت هوش مصنوعی و تغییرات آن در سال آینده پرداخته است. این گزارش نشان میدهد که در سال آینده از نگاه رهبران ابزارهای هوش مصنوعی تخصصیتر از همیشه میشوند و قانونگذاری این حوزه نیز اهمیت بیشتری پیدا میکند.
به گزارش پیوست، رهبران فناوری انتظار دارند که موج سرمایهگذاری روی هوش مصنوعی در سال آینده نیز ادامه دار شود اما تنظیمگری بیشتری را نیز در این حوزه مشاهده کنیم. اما خبر خوش اینکه حداقل این دسته از متخصصان پیشبینی میکنند که در سال آینده خبری از جایگزین شدن انسان با هوش مصنوعی نیست و مشاغل تنها با استفاده از این فناوری تقویت و بهینهسازی میشوند.
برخی میگویند هوش مصنوعی به گونهای در زندگی ما ادغام میشود که حتی متوجه حضور آن نخواهیم بود.
تام بیگالا، همبنیانگذار شرکت سرمایهگذاری Bison Ventures که روی فناوری تمرکز دارد، میگوید: «همچون اینترنت یا الکتریسیته، هوش مصنوعی به محرک نامرئی نتایج تبدیل میشود، نه ابزاری برای جلب توجه.»
همچنین در حالی که شرکتها این فناوری را در کسبوکارهای خود به کار میگیرند، احتمالا تمرکز بیشتری روی مدیریت مسئولانه آن خواهند داشت.
ناوارین سینگ، همبنانگذار پلتفرم حاکمیت هوش مصنوعی Credo AI، میگوید: «ما انتظار داریم که در سال ۲۰۲۵ شرکتهای تجاری بیشتری متوجه شوند که سرمایهگذاری روی حاکمیت هوش مصنوعی به همان اندازه استفاده از هوش مصنوعی اهمیت دارد.»
بیزینس اینسایدر برای برآوردی از انتظار فعالان صنعتی درمورد شرایط هوش مصنوعی در سال ۲۰۲۵ با ۱۳ چهره مهم، از سرمایهگذار تا بنیانگذار، مصاحبه کرده است که در ادامه ترجمه این مقاله را مطالعه میکنید.
عماد اخوند، مدیرعامل شرکت Mercury، ارائه دهنده خدمات بانکی به استارتآپها، طی ایمیلی در این باره گفت: «چرخه هیاهوی هوش مصنوعی شاید به ثبات برسد، اما سرمایهگذاریهای هوش مصنوعی اوج میگیرند.»
طبق باور او، از آنجایی که شرکتها استفاده از هوش مصنوعی را در زمینههای واقعی مثل خدمات مشتری، فروش و امور مالی آزمایش میکنند، توجه به این فناوری تداوم مییابد.
او میگوید: «شرکتها برای افزایش بهرهوری-به ویژه در وظایف پشت صحنه و مدیریت مستندات-کمک به توسعه سریع تیمهای کوچک و فعالیت بهینهتر، از هوش مصنوعی استفاده خواهند کرد.»
در دولت ترامپ، رهبری جدید کمیسیون تجارت فدرال (FTC) ممکن است فضای بهتری را برای ادغام، اکتساب و عرضه اولیه سهام در صنعت هوش مصنوعی فراهم کند.
توماس تونگوز، بنیانگذار شرکت سرمایهگذاری جسورانه Theory Ventures، میگوید: «من انتظار دارم که در سال آینده ادغام و اکتساب تا ۳۵ درصد افزایش یابد. فعالیت ده خریدار برتر جهان نرمافزار به شدت کاهش یافته است که به تبع آن باید در بازار عرضه اولیه سهام شاهد گشایش معنادار با ترکیبی از هوش مصنوعی و دیگر شرکتهای نرمافزاری باشیم.»
اگر یک شرکت پیشتاز به دلیل هوش مصنوعی ضربه بزرگی را متحمل شد تعجب نکنید.
استفان ویتز، مدیرعامل و همبنیانگذار شرکت HumanX، از پیشتازان کنفرانس هوش مصنوعی، میگوید: «حداقل یک شرکت بزرگ و شناخته شده جهانی به دلیل ناتوانی در رقابت با همتایان یا استارتآپهای هوش مصنوعی با شکست مواجه شده یا به شکل قابل توجهی کوچک میشود. چرخههای سریع نوآوری و استفاده افقی از هوش مصنوعی باعث منسوخ شدن تعلل کنندگان میشود.»
او بر این باور است که تهدید هوش مصنوعی به عرصه جهانی توسعه مییابد و بازیگران بزرگ باید برای حفظ برتری رقابتی خود به تنظیمگری هوش مصنوعی بپردازند.
او مینویسد: «همانطور که در حال حاضر شاهد تنظیمگری یا ممنوعیت فناوریهای اصلی هوش مصنوعی از سمت آمریکا و چین هستیم، دولتها یا شرکتها نیز تنشهای ژئوپلیتیک بزرگی را در حوزه الگوریتمها و دادههای هوش مصنوعی تجربه خواهند کرد و برخی از کشورها برای حفظ کنترل بر قدرت سیاسی یا اقتصادی، فناوریهای مهم هوش مصنوعی را ممنوع یا ملیسازی میکنند.»
گفتنی است که ایالات متحده و چین در حال حاضر برای جلوگیری از تهدید حیاتی هوش مصنوعی برای بشریت با یکدیگر همکاری دارند. جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا و شی جین پینگ، رهبر چین، ماه نوامبر در اجلاس همکاری اقتصادی آسیا-اقیانوسیه، موافقت کردند که انسانها، نه هوش مصنوعی، باید درمرود استفاده از فناوری هستهای تصمیم بگیرند.
ایده همکاری انسان و عاملیتهای خودمختار در کنار هم به زودی از یک مفهوم علمیتخیلی به واقعیت تبدیل میشود. این به آن معنا است که به زودی به قوانینی برای این روابط نیز نیاز داریم.
ویتز میگوید: «افراد مجازی مصنوعی که از انسانهای واقعی قابل تمایز نیستند، حتی شده به شکل محدود، وارد نیروی کار میشوند که بحثهایی را درمورد حقوق استخدام و تلاش برای شهروندنی هوش مصنوعی ایجاد میکند تا نقشها و محدودیتهای آنها را تعریف کند.»
برخی پیشبینی میکنند که مرز میان محتوای ساخته انسان و ساخته هوش مصنوعی هم محوتر میشود.
استیو جنگ، بنیانگذار و شریک مدیریت شرکت سرمایهگذاری جسورانه Kindred Ventures، میگوید: «رسانه مولد به شکل قابل توجهی وارد روند اصلی میشود و همانقدر که در سال ۲۰۲۴ درمورد مدلهای بزرگی صحبت شد در مورد آنها صحبت میشود. صوت و تصویر مولد به دلیل مدلهای پیشرفته در حال بهتر شدن هستند و استفاده از آنها در بخش مصرفی و شرکتی بیشتر خواهد شد.»
رهبران تجاری به بیزینس اینسایدر میگویند سال آینده را میتوان با فناوری هوش مصنوعی تخصصی و تنظیم شده برای نیازهای مشخص تعریف کرد.
بیگالا میگوید: «در سال ۲۰۲۵، چرخه هیاهوی هوش مصنوعی باعث قدرت گرفتن هوش مصنوعی تخصصی و روباتیک مختص حوزه خاص میشود. محصولات سریعتر و بهینهتر میشود و در عین حال ارزش ملموس و فوری را در مقایسه با راهحلهای همه کار ارائه میکنند. این گذار نقطه آغازین تاثیر اقتصادی واقعی و انقلابی هوش مصنوعی خواهد بود.»
تمرکز روی شخصی سازی بر نحوه جستجوی ما در اینترنت هم تاثیر میگذارد و چتباتها جایگزین موتورهای جستجویی مثل گوگل میشوند.
دومینیک مازور، مدیرعامل و همبنیانگذار IAsk، یک موتور جستجوی هوش مصنوعی، میگوید: «در سال ۲۰۲۵، جستجو دیگر هم معنا با یک برند خاص نیست؛ در عوض، کاربران به چندین پلتفرم برای انواع خاص پرسشها مراجعه میکنند. برخی ممکن است به چتباتهای مبتنی بر هوش مصنوعی برای پاسخهای گفتمانی مراجعه کنند، دیگران به موتورهای جستجوی ویژه برای تخصص فنی یا خاص صنعت و حتی برخی دیگر برای پرسشهای چند رسانهای به ابزارهای تصویری یا صوتی مراجعه میکنند. این گوناگونی باعث ایجاد یک محیط رقابتی میشود که بازیگران متخصص و راهحلهای بکر در کنار پلتفرمهای بزرگ و عمومی بقا پیدا میکنند که باعث نوآوری و گزینه بیشتر برای کاربران میشود.»
رهبران هوش مصنوعی در سال گذشته مشغول تبلیغ ارزش مدلهای کوچکتر هوش مصنوعی بودند که نیازهای خاص شرکت را بهتر از مدلهای بزرگ زبانی پاسخ میشدهند. ایدان گومز، همبنیانگذار و مدیرعامل شرکت Cohere، استارتآپ هوش مصنوعی تجاری، پیشتر به بیزینس اینسایدر گفت: «با توجه به نیروهای بازار، فشار زیادی برای ساخت مدلهای کوچکتر و بهینهتر با استفاده از داده، الگوریتمها و روشها به جای توسعه بیشتر وجود دارد.»
این فشار ارزش ساخت مدلهای ساده با قدرت رایانشی کمتر را افزایش میدهد.
بیگالا، میگوید: «روزهای استفاده از GPU برای تکیه بر قدرت رایانش برای ساخت مدلها و اپلیکیشنها در آینه جلو خواهند بود (یک قدم عقب میافتند.)»
همچنین ممکن است شرکتها بیشتر از گذشته از ابزارهای هوش مصنوعی قابل شخصیسازی استفاده کنند و حتی شاید جایگزین کاربردهای نرمافزار به عنوان خدمت (SaaS) شوند.
دیوید هسو، بنیانگذار Retool، یک پلتفرم کمکد برای توسعه دهندگان، میگوید: «ابزارهای هوش مصنوعی جایگاه اپلیکیشنهای SaaS را از ابزارهایی که تنها قابل خریداری هستند به قابل ساخت تغییر میدهند و شرکت ها (از آمازون تا استارتآپهای بلندپرواز) مجبور به جایگزین کردن اپلیکیشنهای گرانقیمت SaaS میشوند که به طور کامل پاسخگوی راهحلهای شخصیسازی شده سبک وزنی که امکان ادغام در کار شما را دارند، نیستند.»
مسئولیت بیشتر، خطر بیشتری را به دنبال دارد. از این رو شرکتها با جدیت بیشتری به تنظیمگری میپردازند.
سینگ میگوید: «من تعهدات و اقدامات داوطلبانه بیشتری را برای هوش مصنوعی مسئولانه انتظار دارم. به نظر من تلاشی برای ساخت چارچوبهایی مشابه با آنچه در مورد مدلهای پیشتاز رخ داد، مشاهده میکنیم و در حال حاضر شاهد صحبت درمورد آن برای عاملیتهای هوش مصنوعی و هوش مصنوعی خودمختار هستیم. همچنین جهانی را میبینم که اولین مجازاتها را برای عدم پیروی از قوانین خاص هوش مصنوعی مشاهده میکنیم که به رویهای در جهان تبدیل میشوند و شرکتها را مجبور میکنند تا حاکمیت را اولویت قرار دهند یا پیامدهای جدی را متحمل شوند.»
سینگ ویدگرانی مثل جفری هینتون، پدرخوانده هوش مصنوعی و سم آلتمن، مدیرعامل اوپنایآی، به ایجاد یک نهاد بینالمللی برای حاکمیت بر استفاده از هوش مصنوعی تمایل نشان دادهاند. او میگوید ممکن است حتی «ادغام استانداردهای بینالمللی هوش مصنوعی، در نتیجه ائتلاف دولتها و کسبوکار ها را مشاهده کنیم تا یک چارچوب حداقلی برای امنیت، شفافیت و مسئولیت پذیری در سیستمهای هوش مصنوعی، شکل بگیرد.»
در سال آینده قانونگذاری با توجه به افزایش تهدیدهای بزرگ امنیت سایبری در نتیجه هوش مصنوعی ارزش ویژهای خواهد داشت.
پت کینسل، مدیرعامل Proof، پلتفرم نرمافزاری برای گواهی رسمی، میگوید: «فناوریهای دیپفیک هوش مصنوعی هویتها و مستندات جعلی را بسیار ساده تولید میکنند که بحران اعتمادی را برای کسبوکارها ایجاد میکند. امکان تفکیک بین هویتهای واقعی و جعلی و عاملات امن در عصر هوش مصنوعی وجه تمایز مهمی بین کسبوکارهای مقاوم و آنهایی که در معرض خطر کلاهبرداری پرهزینه هستند، خواهد بود.»
خبر خوش اینکه رهبران فناوری و تجاری انتظار دارند که هوش مصنوعی در سال آینده تنها بهینهساز برخی از مشاغل باشد و جایگزین آنها نشود.
اخوند میگوید: «ما افزایش بهرهوری را در صنایعی خواهیم دید که وظایف تکراری را خودکارسازی میکنند اما همچنان برای تصمیم گیری پیچیده و کار خلاق به انسانها نیاز است. ۲۰۲۵ سالی است که ما واقعا خواهیم دید بسیاری از هوش مصنوعی به عنوان بخش اصلی شغل خود استفاده کنند و بهرهوری بیشتری ممکن شود.»