حل مسئله بیمه فریلنسرها آسان و مشکل

به گزارش پیوست، فریلنسر (Freelancer) کسی است که به صورت دائم و تمام‌وقت با یک سازمان یا شرکت همکاری نمی‌کند و معمولا به صورت فیزیکی در دفتر آن شرکت حضور ندارد. فریلنسرها فعالیت حرفه‌ای و تخصصی خود را برای مجموعه‌های مختلف انجام می‌دهند و عموماً دورکاری می‌کنند. موضوع بیمه این افراد در ماده ۷ آیین‌نامه حمایت از فریلنسرها آمده و برلزوم تدوین دستورالعملی مبنی بر بیمه تامین اجتماعی فریلنسرها تاکید شده است؛ همچنین سامانه‌ای برای فریلنسرها و افرادی که به طور دورکاری فعالیت می‌کنند، راه‌اندازی شده است و اتحادیه کشوری کسب‌وکارهای مجازی هم سامانه‌ای را به منظور بیمه فریلنسرها راه‌اندازی کرده است؛ اما با این همه فریلنسرهای حوزه‌های مختلف می‌گویند ناچارند شخصاً خود را بیمه کنند و از میان پوشش‌های مختلف بیمه خویش‌فرما یا اختیاری، یکی را انتخاب کنند. بنابراین پرداخت کل هزینه بیمه نیز برعهده خودشان است. 

مسعود حمیدزاده، مدیرعامل پونیشا درباره بیمه فیلنسرها گفت: تاکنون خبری مبنی براجرایی شدن و ایجاد سازوکارهای مناسب برای بیمه فریلنسرها در مقیاس گسترده نشنیده‌ام. بیمه فریلنسرها همچنان یکی از چالش‌های فعالان این سبک از فعالیت است.

او افزود: در آیین‌نامه‌ای که برای فریلنسرها تصویب کردند، نسبت به تدوین دستورالعمل بیمه فریلنسرها تاکید شده است اما به نظر می‌رسد تا کنون این مفاد در مقیاس گسترده اجرایی نشده است.

حمیدزاده گفت: در حال حاضر راهکار مناسبی برای بیمه فریلنسرها وجود ندارد. زیرساخت‌ها در مراحل ابتدایی قرار دارند و هنوز کامل راه‌اندازی نشده‌اند.

فعالیت ریموت و دردسرهای بیمه

سعید اقبالی، کارشناس برق و مخابرات گفت: به دلیل کار ریموت با امارات، بیمه ندارم و به صورت خویش‌فرما بیمه را شخصا پرداخت می‌کنم. شرکت امارات نیز هیچ تعهدی برای بیمه ندارد چراکه کارمان دورکاری و ریموت است. اگر در دوبی می‌ماندم، بیمه می‌شدم اما هزینه‌های زندگی در دوبی به حدی زیاد بود که اقامت در آنجا به صرفه نبود.

اقبالی تحت پوشش بیمه اختیاری تامین اجتماعی قرار گرفته است. بیمه اختیاری تامین اجتماعی مخصوص افرادی است که تحت پوشش دیگر بیمه‌ها نیستند و خدمات درمانی و بیمه بازنشستگی از تعهدات این نوع بیمه است.

او درباره شرایط کار دورکاری با امارات گفت: من مهندس فروش شرکتی در امارات هستم. از ساعت ۹ صبح تا ۶ بعدازظهر به صورت ریموت با شرکت مورد نظر همکاری می‌کنم. مدل کار Hybrid است و برخی اوقات باید در آن کشور حضور داشته باشم. بیمه امارات در نظر نگرفتن چون emirate id ندارم. طبق تجربه من در کارهایی که بصورت ریموت انجام می‌شود، پروفایل لینکدین بسیار مهم است.

پوشش‌های مختلف بیمه خویش‌فرما

بیمه خویش‌فرما برای افرادی است که قصد دارند خود را بیمه کنند و موظفند حق بیمه را به موقع پرداخت کنند تا سابقه بیمه برایشان ثبت شود. افراد در این نوع بیمه هم کارفرما و هم کارگر هستند.

فرهاد طهمورثی، کارشناس دیجیتال مارکتینگ و شبکه‌های اجتماعی گفت: هزینه بیمه را خودم پرداخت می‌کنم. ماهانه 3 میلیون و 300 هزارتومان پرداخت می‌کنم برای پوشش بیمه بازنشستگی، درمانی و براساس پایه حقوق و مزایایی که انتخاب کرده‌ام.

او افزود: برای بیمه فریلنسری و سامانه‌ای که در این مورد راه‌اندازی شده تاکنون پیگیری نکرده‌ام. مهم هزینه بیمه است. اگر قرار باشد ماهانه دومیلیون تومان حق بیمه بپردازیم تفاوتی نمی‌کند خویش‌فرما بیمه کنیم یا به روش دیگری. هزینه بیمه خویش‌فرما بسیار گزاف است و سال‌ها مانده تا بازنشستگی. یعنی سال‌ها باید از جیب خود هزینه بالایی برای حق بیمه پرداخت کنم.

طهمورثی گفت: بسیاری از شرکت‌هایی که با آن‌ها به صورت دورکاری همکاری می‌کنم مشکلات مالی دارند و حق‌الزحمه را بسیار دیر پرداخت می‌کنند.

بیمه فقط مشکل فریلنسرها نیست

سیما مشعوف، مدرس زبان انگلیسی که به صورت آنلاین و فریلنسری تدریس می‌کند، گفت: زمانی که در موسسه آموزشی زبان نیز تدریس می‌کردم متوجه شدم 7 سال بیمه‌ام رد نشده است. پس از شکایت بازهم یکسال از بیمه را رد نکردند.

او افزود: مشکلات بیمه همواره برای شاغلین وجود دارد؛ چه به صورت فریلنسری فعالیت کنند و چه کارمند باشند. اکنون به صورت خویش‌فرما خود را بیمه کرده‌ام و ماهی 600 هزارتومان برای بیمه می‌پردازم. معمولا حق بیمه‌های بالاتر پایه حقوقی متفاوتی دارند. بیمه من برای بازنشستگی و درمانی است.

پرداخت بیمه به صورت خویش‌فرما

شهرزاد کیافر، کارشناس تولید محتوا گفت: ۴ سال است که به صورت فریلنسری فعالیت می‌کنم. بیمه را نیز طی این ۴ سال به صورت خویش‌فرما پرداخت کردم. برای بیمه خویش‌فرما مدل‌های مختلفی وجود دارد؛ حداقل قیمت ۸۰۰ هزار تومان است.

او افزود: افراد می‌توانند براساس حقوقی که قصد دارند در دوران بازنشستگی دریافت کنند، مبلغ پرداختی برای بیمه‌شان را تعیین کنند. از سویی دیگر انجمن‌های صنفی مختلف نیز با شرایطی که مشخص کرده‌اند، اعضای خود را در صورت احراز هویت، بیمه می‌کنند.

کیافر گفت: انجمن‌های صنفی هریک سامانه‌ای دارند و در صورت ثبت نام و احراز هویت اعضا، آن‌ها را بیمه می‌کنند. انجمن کسب‌وکارهای اینترنتی نیز تا چندماه پیش می‌دانم که اعضا می‌توانستند در صورت ثبت‌نام، بیمه شوند. اما اطلاعات جدیدی درباره این انجمن ندارم. بسیاری از فریلنسرها از شرکتی که با آن همکاری می‌کنند، نامه دریافت کرده و به انجمن کسب‌وکارهای اینترنتی ارائه می‌کنند تا بتوانند از خدمات بیمه این انجمن استفاده کنند. بسیاری از فعالان کسب‌وکارهای مختلف مانند گرافیست‌ها انجمن صنفی دارند که اعضا را بیمه می‌کنند. البته تمامی انجمن‌های صنفی این امکانات را برای اعضای خود فراهم نکرده‌اند. در صورت ثبت نام و تحت پوشش بیمه قرار گرفتن نیز ممکن است بیمه قطع شود، چراکه قرارداد انجمن مربوطه با سازمان تامین اجتماعی به اتمام رسیده یا مشکلات دیگری پیش آمده است. به طور کلی تحت پوشش بیمه قرارگرفتن توسط انجمن‌های صنفی، مشکلاتی هم دارد.

او با اشاره به اینکه فریلنسری در ایران تعریف درستی ندارد، گفت: در تمام دنیا مشخص است که فری‌لنسرها چندساعت در روز و چندروز در هفته باید کارکنند و چقدر باید سابقه داشته باشند. به همین دلیل اگر دانشجو باشید اجازه کار پاره‌وقت دارید اما به صورت فری‌لنسری نمی‌توانید کار کنید. در سامانه‌های فری‌لنسری نیز نمی‌توانید ثبت‌نام کنید.

کیافر گفت: فریلنسری در ایران هم تعریف درستی ندارد و هم پلتفرم‌های فریلنسری آنقدرها مفید و مناسب نیستند. بیمه هم برای فریلنسرها وجود نداردو هیچ سازوکاری برای بیمه نیز در نظر گرفته نشده است. در صورتی که در دنیا تنوع بیمه‌های فریلنسری بسیار زیاد است. اما برای ما در ایران تنها بیمه بازنشستگی تامین اجتماعی یا خدمات درمانی وجود دارد.

او افزود: به دلیل هزینه‌های گزاف بیمه، بیمه‌ام را تمدید نکردم و از طریق پدرم بیمه شده‌ام. برای بیمه تکمیلی هم پس از ارسال مدارک، ماه‌ها طول می‌کشد تا رسیدگی کنند و همچنان پولی به حسابتان واریز نمی‌شود.

شرایط بیمه فریلنسرها

فریلنسرها اگر شخصا بخواهند خود را بیمه کنند، می‌توانند بیمه اختیاری، بیمه خویش فرما که مربوط به تامین اجتماعی است و یا بیمه عمر و آتیه را که بسیاری از شرکت‌های بیمه‌ای ارائه می‌کنند را انتخاب کنند. بیمه سلامت نیز از دیگر انواع بیمه است که فریلنسرها نیز می‌توانند از آن استفاده کنند.

بر اساس بخشنامه سازمان تامین اجتماعی آن دسته از شاغلین کسب‌وکارهای فضای مجازی که مزدبگیر به شمار نمی‌آیند می‌توانند از بیمه فریلنسری برخوردار شوند. همچنین کسب‌وکاری که این افراد با آن همکاری دارند، باید تاییدیه اتحادیه کشوری صنف کسب‌وکار مجازی را داشته باشد و در نهایت کسانی که از این شرایط برخوردارند باید از سوی اتحادیه و یا نمایندگی آن در استان‌ها به سازمان تامین اجتماعی معرفی شوند.

سن متقاضی در تاریخ شروع بیمه نباید از ۵۰ سال بیشتر باشد و اگر متقاضی سابقه پرداخت حق بیمه سازمان تامین اجتماعی را داشته باشد، این سابقه به سقف سنی یادشده اضافه می‌شود و در صورت احراز شرایط، بیمه تعلق می‌گیرد.