پایگاه اطلاعات خانوار با تاخیر چندماهه رونمایی شد

به گزارش پیوست، راه‌اندازی پایگاه اطلاعات خانوار یکی از تکالیف مهم قانونی سازمان ثبت احوال است. این پایگاه امروز از سوی احمد وحیدی وزیر کشور با گذشت دست‌کم چهار ماه از موعد قانونی خود رونمایی شد. سازمان ثبت احوال با بیش از ۸۰ میلیون تراکنش (حدود ۳۴ درصد از تراکنش‌ها) از میان دستگاه‌های سرویس‌دهنده در گذرگاه خدمات دولت در صدر قرار دارد. این سازمان برای گذر از وظیفه سنتی هویتی خود نیازمند برپایی پایگاه‌های داده‌های هویتی شهروندان بوده و تاکنون نیز بر اساس قانون برخی از آنها را راه‌اندازی کرده است.

بر اساس آیین‌نامه اجرایی نحوه شناسایی خانوارهای ایرانی و اتباع خارجی که در ماده ۱۶۹ قانون مالیات‌های مستقیم (موضوع بند ۲ تبصره ۸ الحاقی به ماده ۱۶۹)  سازمان ثبت احوال کشور مکلف به ایجاد پایگاه اطلاعات خانوار است. در این آیین‌نامه فرصتی شش‌ماهه برای ایجاد این پایگاه برای سازمان ثبت احوال مقرر شده است. سازمان ثبت احوال در حالی خبر از راه‌اندازی پایگاه اطلاعات خانوار می‌دهد که حداقل چهار ماه از این تکلیف می‌گذرد.

سازمان ثبت احوال با راه‌اندازی پایگاه اطلاعات خانواده تلاش داشت به‌نوعی پاسخی برای تکلیف قانونی یادشده داشته باشد. پایگاه خانواده (روابط سببی و نسبی) یکی از تکالیف در ۲۳ پروژه اولویت‌دار دولت الکترونیکی برای سازمان ثبت احوال کشور و یکی از اقدمات پیشینی برای ایجاد پایگاه اطلاعات خانوار است. به گفته هاشم کارگر رئیس سازمان ثبت احوال در روز ملی ثبت احوال، این پایگاه ابتدا در خردادماه سال جاری با ارائه خدماتی در اختیار دستگاه‌های مختلف گذاشته و در شهریورماه نیز نسخه عمومی آن راه‌اندازی شد.

بر این اساس روابط سببی و نسببی در پایگاه خانواده جمع‌آوری شده است تا مقدمه ایجاد پایگاه خانوار فراهم شود. همچنین در حال حاضر این پایگاه اطلاعات خانواده علاوه بر سامانه سهیم، در اختیار چند دستگاه اجرایی از جمله بانک مرکزی، درگاه یکپارچه خدمات دولت هوشمند (ثبت‌نام یارانه) و فراجا قرار دارد. همچنین به گفته کارگر، برای توسعه پایگاه خانواده (روابط سببی و نسبی) ردیف بودجه‌ای در بودجه سال آینده تعلق گرفته است.

با این حال اگر به مصوبه دو سال پیش کارگروه تعامل‌پذیری برگردیم، سازمان ثبت احوال بر اساس این مصوبه قرار بود سازوکاری فراهم کند تا با استعلام کدملی مشخص شود «امکان ارائه سرویس به دلیل تغییرات جزئیات هویتی شخص، اعم از تغییر نام یا نام‌خانوادگی و جنسیت» مقدور نیست و پس از آن فرد باید مجدداً به صورت کامل احراز هویت شود. بنا بر این مصوبه، سازمان ثبت احوال بایستی سرویسی در مرکز ملی تبادل اطلاعات ایجاد می‌کرد که تغییر مشخصات هویتی در پایگاه اطلاعات هویت ملی ایرانیان (سهیم) ثبت شود تا دستگاه‌های خدمت‌دهنده از این داده‌های هویتی تغییریافته مطلع شوند.

طبق این مصوبه، سازمان ثبت احوال از چند سال پیش مکلف به ایجاد پایگاه اطلاعات خانوار و خانواده (روابط سببی و نسبی) بوده است و اکنون بعد از حداقل دو سال توانسته تکلیف قانونی خود را عملیاتی و در قالب پایگاه اطلاعات خانواده و خانوار ساماندهی کند.

به طور کلی، ایجاد پایگاه خانواده (روابط سببی و نسبی)، راه‌اندازی مجدد صدور کارت ملی هوشمند ملی، راه‌اندازی سامانه هویت یکتای ملی ایرانیان (سهیم) و توسعه درگاه هویت دیجیتالی ایرانیان (هدا) و همچنین راه‌اندازی پایگاه اطلاعات خانوار از جمله تکالیف قانونی سازمان ثبت احوال بوده‌اند که تاکنون اجرایی شده‌اند. همچنین سازمان ثبت احوال با صدور ۱۰ هزار کارت شناسه برای افراد فاقد شناسنامه در کشور توانسته تا حدودی از بلاتکلیفی شهروندان در این مساله بکاهد.

در نهایت، بر اساس گفته‌های رئیس سازمان ثبت احوال در سامانه هویت یکتای ایرانیان (سهیم) علاوه بر اطلاعات خانوار نشانی شهروندان نیز در آن وجود دارد و قابلیت ویرایش هم در آن دیده شده است. همچنین به تازگی سامانه‌ای به اسم سامانه تصاویر در سازمان ثبت احوال راه‌اندازی شده است که برای تشخیص و تطبیق موضوعات هویتی از جمله تطبیق چهره با اثر انگشت به کار گرفته می‌شود. در آخر کارگر از اخذ مجوز برای تشکیل اداره کل فناوری اطلاعات در سازمان ثبت احوال خبر داد و این اداره را اولین اداره مستقل دولتی در زمینه فناوری به حساب آورد.