پلتفرم‌های مبتنی بر موبایل تا چه حد در اکوسیستم  هویت دیجیتال نقش دارند؟

ماموریت برنامه هویت دیجیتال GSMA، استفاده از موبایل به عنوان توانمندساز هویت دیجیتال و خدماتی است که ارزش اجتماعی و تجاری را در بازارهای در حال توسعه فراهم می‌کند. برنامه هویت دیجیتال GSMA نقش اساسی در جست‌وجو، حمایت و افزایش آگاهی از فرصتی که موبایل برای بهبود دسترسی به شناسایی رسمی مانند شناسه ملی یا گواهی تولد و خدمات مربوط به هویت از جمله دسترسی به کیف پول موبایل، پرداخت‌های اجتماعی یا خدمات بهداشتی دارد. این برنامه با همکاری اپراتورهای موبایل، دولت‌ها، شرکای بخش خصوصی و سازمان‌های غیردولتی (NGO)، درباره موانعی که جمعیت آسیب‌پذیر در دسترسی یا استفاده از مدارک شناسایی مواجه می‌شوند، تحقیق و تجزیه و تحلیل می‌کند.

در این گزارش، فرصت‌هایی که به واسطه هویت دیجیتال برای اپراتورهای موبایل به وجود می‌آید به چهار بخش تقسیم می‌شود.

بخش اول: تحریک تقاضای مشتریان برای اثبات رسمی هویت خود از طریق کانال‌های مدیریت ارتباط با مشتری: در بیش از 150 کشور جهان، به منظور فعال کردن سیم‌کارت‌ها و حساب‌های کیف پول موبایل، ثبت نام سیم‌کارت موبایل و فرآیندهای شناخت مشتری از نظر قانونی الزامی است. آخرین بررسی World Bank نشان می‌دهد که رایج‌ترین استفاده شناسنامه در همه کشورها، درخواست برای سیم‌کارت یا خدمات موبایل است. بدین‌ترتیب، تعداد مشترکان اپراتورها افزایش می‌یابد که به نفع آنهاست.

بخش دوم: استفاده اپراتورها از دارایی‌های تجاری خود برای همکاری با دولت‌ها برای بهبود دسترسی به هویت دیجیتالی پایه: دارایی‌های تجاری اپراتورها، از قبیل شبکه‌های گسترده نمایندگی و خرده فروشی، روش‌های حفظ حریم خصوصی و تجربه مدیریت اطلاعات شخصی مشتریان، می‌توانند تلاش‌های دولت برای ثبت‌نام شهروندان در اکوسیستم‌های هویتی موجود یا جدید را با روش‌های کارآمد و فراگیر تکمیل کنند.

به عنوان مثال، برنامه هویت دیجیتال در نیجریه به اپراتورها کمک کرده است تا با مشارکت دولت، ثبت‌نام در اکوسیستم هویت دیجیتال ملی جدید کشور را سرعت بخشند، به طوری که پروژه‌های ثبت دیجیتالی تولد در پاکستان و تانزانیا از سال 2013 تولد بیش از چهار میلیون کودک را ثبت کرده‌اند.

بخش سوم: بهبود تایید هویت دیجیتال و دسترسی به طیف گسترده‌ای از خدمات دیجیتالی یا آنلاین مرتبط با استفاده از موبایل مشتریان: اپراتورهای موبایل قادر به تجزیه و تحلیل دارایی‌های داده مشتریان، از جمله مولفه‌های ثابت مشتری (اطلاعات شناخت مشتری، شماره تلفن یا اطلاعات بیومتریک) و مولفه‌های متغیر (از جمله سوابق جزئیات تماس، اطلاعات موبیلیتی شبکه، تراکنش‌های کیف پول موبایل، موقعیت جغرافیایی تقریبی) هستند. این امر می‌تواند به اپراتورها اجازه دهد سطح “تضمین هویت” را برای یک کاربر تلفن همراه که سعی در دسترسی به یک سرویس دیجیتال دارد، ارتقا دهند.

بخش چهارم: اپراتورها به واسطه روابط با مشتریان خود، شرکای قابل اعتمادی هستند: اپراتورها به واسطه روابط خود با مشتریان، شرکای قابل اعتمادی برای دولت‌ها، سازمان‌های بخش دولتی یا سایر ارائه‌دهندگان خدمات هستند تا امکان دسترسی به طیف وسیعی از خدمات دیجیتالی مربوط به هویت از جمله خدمات مالی موبایل (مانند پرداخت‌ها، پس انداز، اعتبار، بیمه)، خدمات دولت الکترونیکی، پرداخت‌های اجتماعی و مراقبت‌های بهداشتی داشته باشند.

برنامه هویت دیجیتال GSMA برای کمک به درک بهتر نقش موبایل در ایجاد و رشد اکوسیستم‌های هویت دیجیتال، چهار سال گذشته را صرف کار با اپراتورهای عضو این برنامه و شرکای توسعه برای آزمایش و توسعه پلتفرم‌های هویت دیجیتالی مبتنی بر موبایل کرده است.

بدون یک مدل تجاری قانع‌کننده، میل و رغبت اپراتورهای موبایل برای پذیرش کاربر نهایی مقیاس‌پذیر و پلتفرم‌های هویت دیجیتال مبتنی بر موبایل محدود است و در صورت وابستگی بیش از حد به بودجه کوتاه مدت اهداکنندگان (و چالش‌های مربوط به آن) نمی‌توانند تأثیر تحول آفرینی را که مورد انتظار برنامه هویت دیجیتال است، داشته باشند.

با توجه به اینکه هویت دیجیتال یک مفهوم کاملا پراکنده است، هدف این گزارش یافتن راه‌حل‌هایی است که بتواند یک مدل تجاری مناسب را به نمایش بگذارد و بینش اولیه‌ای را در مورد ملاحظات عملیاتی، فنی و تجاری در توسعه و طراحی خدمات هویت دیجیتال قابل توسعه و پایدار مبتنی بر موبایل ارائه دهد. در ادامه راجع موارد کاربردی که طی این چند سال بررسی شده‌اند به طور مختصر توضیح می‌دهیم، این موارد شامل ثبت دیجیتالی تولد، هویت آوارگان، درک و کاهش موانع شناسایی زنان و دختران، هویت اقتصادی، تأیید هویت در زمینه پرداخت کمک‌های اجتماعی، هویت‌های بهداشتی و حمایت از ثبت‌نام هویت و دسترسی به خدمات دولتی است.

موارد کاربردی که بررسی شده‌اند، طیف وسیعی از مدل‌های تجاری و مشارکت را شامل می‌شوند. برخی موارد کاربردی مانند ایجاد هویت‌های اقتصادی با استفاده از تجزیه و تحلیل دارایی‌های داده‌های موبایل هستند، که با بررسی آنها شاهد فرصت‌های تأثیرگذاری منحصربه فرد اپراتورها بودیم. علاوه بر این، برخی از مدل‌های تجاری چالش‌هایی را برطرف کردند که در اکوسیستم هویت دیجیتال در اولویت قرار داشتند و ما می‌خواستیم نقش اپراتورها در از بین بردن این چالش‌ها را بررسی کنیم. مواردی مانند ثبت دیجیتالی تولد نیز برای دستیابی به اهداف توسعه هویت دیجیتال ضروری است، اما ممکن است مدل تجاری قابل قبول نداشته باشد، و این موارد به عنوان فرصتی برای کشف مدل‌های جدید برای مشارکت و همکاری شناخته می‌شود.

ثبت دیجیتالی تولد(DBR)

ثبت تولد به عنوان یک ثبت رسمی و دائمی از هویت کودک، می‌تواند دسترسی به برخی از خدمات حیاتی، از جمله مراقبت‌های بهداشتی، واکسیناسیون، آموزش و حمایت‌های اجتماعی را فراهم کند. گواهی‌ تولد – به عنوان اثبات رسمی سن – می‌تواند به عنوان یک محافظ حیاتی در برابر کار کودکان، ازدواج زود هنگام یا استخدام در ارتش عمل کند.

برنامه هویت دیجیتال با همکاری اپراتور موبایل نروژی Telenor Group و شرکت مخابراتی Telenor Pakistan به بررسی این موضوع می‌پردازد که اپراتورهای موبایل چگونه می‌توانند با ایجاد جریان درآمد اضافی از طریق داده‌ها و پیوند با سایر خدمات ارزش افزوده، مانند خدمات مشاوره‌ای مادر و کودک از پروژه‌های DBR آینده به روش پایدار تجاری پشتیبانی کنند.

در سال 2018، GSMA گزارشی را تحت عنوان نقشه راه ثبت دیجیتالی تولد منتشر کرد که به عنوان راهنمایی برای اپراتورها و شرکای آنها بود تا بتوانند اثربخشی آنها رابیشتر کنند و کارآیی ثبت دیجیتالی تولد را بهبود بخشند.

هویت برای آوارگان

ایجاد هویت‌های دیجیتالی منحصربه‌فرد برای آوارگان و بخصوص پناهندگان، فرصتی برای فناوری موبایل و اپراتورهای موبایل است. جمعیت آواره، به ویژه هنگامی که برای اولین بار آواره می‌شوند، فاقد اسناد هویتی مورد نیاز برای مطابقت با معیارهای شناخت مشتری اپراتورها هستند. در واقع، در بازارهایی که شناسنامه‌های بشردوستانه برای اهداف شناخت مشتری پذیرفته نمی‌شود و پناهندگان در به دست آوردن شناسنامه دولتی با چالش یا تأخیر روبرو می‌شوند، فرصت‌هایی برای اپراتورهای موبایل ایجاد می‌شود تا بتوانند خدمات پایه و ارزش افزوده موبایل را ارائه بدهند.

راه‌حل‌های هویتی برای زنان و دختران

برنامه GSMA در سال 2017 گزارشی را تحت عنوان “درک شکاف جنسیتی هویت: بینش‌ها و فرصت‌های اپراتورهای موبایل برای کمک به از بین بردن شکاف” ، با بررسی شکاف جنسیتی در ثبت تولد منتشر کرد که به بررسی نقش فناوری موبایل در کمک به خانواده‌ها برای مقابله با موانع ثبت تولد فرزندان دخترشان پرداخته است.

هویت‌های اقتصادی

هویت اقتصادی یک پروفایل دیجیتالی پویا بر اساس تجزیه و تحلیل اطلاعات جمع‌آوری شده از مشترکان موبایل همچون داده‌های موقعیت مکانی، سوابق داده‌های تماس و تاریخچه معاملات کیف پول موبایل است. یکی از اهداف اصلی هویت اقتصادی، دسترسی بهتر به خدمات هدفمند مانند اطلاعات و مشاوره، خدمات مالی (به عنوان مثال پس انداز، بیمه یا اعتبار) یا تأیید صلاحیت یارانه‌های دولتی است.

هویت اقتصادی برای کشاورزان، افزایش بهره‌وری و سودآوری و به طور کلی صنعت کشاورزی، یک فرصت مهم برای اپراتورها در بسیاری از کشورهای در حال توسعه است. موبایل به عنوان فراگیرترین فناوری در جوامع روستایی، برای ارائه خدمات مهم و اطلاعات مورد نیاز کشاورزان برای تصمیم‌گیری بهتر و آگاهانه، مدیریت امور اقتصادی روزمره و بهبود معیشت کشاورزان است. برای اپراتورهای موبایل، هویت دیجیتالی می‌تواند دیجیتالی سازی زنجیره ارزش کشاورزی را فراهم کند و خدمات گسترده‌ای را به کاربران روستایی و مشتریان سازمانی ارائه دهد.

نتیجه تحقیقی که در سال 2018 انجام شد، نشان می‌دهد که اپراتورها نباید با تمامی کشاورزان رفتار یکسانی داشته باشند. طیف وسیعی از عوامل بر نیازها و اولویت‌های مربوط به هویت فرد تأثیر می‌گذارند و اپراتورها و شرکای آنها باید رویکردی هدفمند برای طراحی و بازاریابی راه‌حل‌های مبتنی بر هویت را در نظر بگیرند. کشاورزان به اطلاعات شخصی که می‌شناسند اعتماد می‌کنند و براساس آن عمل می‌کنند. به همین دلیل، اپراتور ها باید با ایجاد اعتبار در بخش کشاورزی، ایجاد مشارکت با تجارت کشاورزی را مورد بررسی قرار دهند و به دنبال فرصت‌هایی برای استفاده از داده‌های غنی کسب‌وکارهای کشاورزی باشند.

در دراز مدت، تحقیقات نشان داده است که تأکید بیشتر بر هویت دیجیتال می‌تواند به اپراتورها کمک کند تا درآمد و آگاهی از برند خود را در مناطق روستایی افزایش دهند. همچنین باعث کاهش ریزش مشتری، ایجاد روابط مثبت با دولت محلی، مشتریان سازمانی و گسترش اکوسیستم کیف پول موبایل کشور شده است.

تأیید هویت در زمینه پرداخت‌های اجتماعی

سیستم‌های حمایت اجتماعی برای کمک به افراد و خانواده‌های آنها برای مقابله با بحران‌های مالی، یافتن شغل، سرمایه‌گذاری در زمینه بهداشت، تحصیل فرزندان و حفظ امنیت اقتصادی در سنین پیری طراحی شده‌اند. انتقال وجه نقد اجتماعی[4] (SCT) یکی از مولفه‌های سیستم‌های حمایت اجتماعی است و برای پشتیبانی منظم و قابل پیش‌بینی از فقرا و افراد آسیب پذیر استفاده می‌شود. روش‌های شناسایی موثر و گسترده برای این فرایندها ضروری است، به همین دلیل در مناطقی که پوشش هویتی آنها کم است، چالش‌هایی وجود دارد. GSMA در حال بررسی این موضوع است که اپراتورها چگونه می‌توانند با توسعه API امکانی را فراهم آورند تا شماره تلفن شخص ذینفع را با تطبیق یک شناسه منحصر به فرد از وی با اطلاعات موجود در پایگاه داده اپراتورها پشتیبانی کند. این امر باعث می‌شود شماره موبایل راهی مطمئن و قابل اعتماد برای رسیدن به شخص ذینفع مورد نظر باشد. بدین ترتیب، یک مدل تجاری جدید ارائه تأیید به عنوان یک سرویس[5] (VAAS) برای اپراتورهای موبایل به وجود می‌آید.

هویت‌های بهداشتی

در یکی از گزارشاتی که GSMA در سال 2019 با عنوان “راه‌حل‌های نوآورانه تلفن همراه که سلامت و هویت را به هم پیوند می‌دهد” منتشر کرد، چهار پلتفرم موبایلی که به ایجاد هویت بهداشتی منحصربه‌فرد در کشورهای کم درآمد در سراسر آسیا و جنوب صحرای آفریقا کمک می‌کنند، بررسی شد. این برنامه‌ها به بیماران در دستیابی به موقع، سازگار و مقرون به صرفه خدمات بهداشتی و همچنین گسترش دسترسی به بیمه درمانی کم هزینه؛ و بهبود نحوه به اشتراک گذاری و استفاده از اطلاعات بیمار کمک می‌کنند. شواهد اولیه نشان می‌دهد که پلتفرم‌های دیجیتالی شناسایی پزشکی فرصت‌های جدیدی برای اپراتورها برای توسعه مشارکت های بین بخشی ایجاد می‌کنند و جریان‌های درآمدی جدیدی از جمله هزینه اشتراک و خدمات (از بیماران، پزشکان و مراکز بهداشتی) برای اپراتورها به وجود می‌آید.

 نقش موبایل در از بین بردن شکاف هویتی و دسترسی به خدمات دولتی

مهمترین شکاف هویتی در مناطقی است که ارتباطات تلفن همراه و شبکه‌های موبایل در آنجا در حال گسترش هستند و اپراتورهای موبایل در اختیار دولت‌های ملی و سایر بازیگران اکوسیستم قرار می‌گیرند تا بتوانند سیستم‌های نامناسب و مبتنی بر کاغذ را ازبین ببرند و روش‌های فراگیرتری برای ارائه هویت منحصر به فرد ارائه دهند. دولت‌ها همچنین می‌توانند از دسترسی گسترده و دارایی‌های شبکه اپراتورها برای تقویت فرآیندهای ثبت هویت، تأیید یا احراز هویت، یا امکان دسترسی امن به خدمات دولت الکترونیکی (که همچنین باعث ایجاد انگیزه در جذب هویت دیجیتال می‌شود) استفاده کنند.

 نتیجه گیری

در دنیایی که بیش از پیش تحت حاکمیت داده‌ها و تراکنش های دیجیتالی قرار می‌گیرد، هویت دیجیتال  الزامی به نظر می‌رسد. هویت دیجیتالی برای تحقق الزامات قانونی و مبارزه با کلاهبرداری، پول‌شویی، فراگیری مالی یک فرصت عالی تجاری برای شرکتهای تلکام ایجاد می‌کند. هویت دیجیتالی کلیدی برای تبدیل شدن پلتفرم‌های موبایل به یک بازیگر اصلی در اکوسیستم هویت دیجیتال است.

تلفن همراه هوشمند امروزه یک بخش حیاتی از زندگی روزمره ما است، یک ارائه دهنده هویت قابل اعتماد . رکن اصلی تحول دیجیتال،  هویت دیجیتال است و  اپراتورهای موبایل این فرصت را دارند که به یک ارائه دهنده هویت قابل اعتماد تبدیل شوند و نقش مهمی در زنجیره ارزش خدمات دیجیتال ایفا کنند .

هم زمان با رواج فزایندۀ نشت داده‌ها، دزدی هویت و تقلب در مقیاس وسیع، روش‌های مدیریت امنیت و حریم خصوصی نیز باید متحول شود. درصد شایان توجهی از جمعیت جهان، گواهی های دیجیتالی لازم را برای مشارکت کامل در اقتصاد دیجیتالی ندارند. یادمان باشد نفوذ موبایل به میزان چشم گیری بالاست.

منابع:

• “GSMA Digital Identity Programme: Insights and Achievements (2016–2020), Exploring the role of mobile platforms, conducive policies and business models in strengthening digital identity ecosystems”, April 2020.
• “Access to Mobile Services and Proof of Identity 2020: The Undisputed Linkages”, March 2020.
• “Regulatory and policy trends impacting Digital Identity and the role of mobile Considerations for emerging markets”, October 2016.