مجلس هنوز طرحی برای نظام‌مند کردن سیستم فیلترینگ ندارد

رفع فیلتر از شبکه های مسدود شده و دسترسی آزاد به اطلاعات” از جمله خواسته‌های 5 سال اخیر کاربران اینترنتی از حسن روحانی، رییس جمهوری بوده است. در خواستی که تا کنون هیچ کدام از وزیران ارتباطات  دو دولت یازدهم و دوازدهم  نتوانسته‌اند آن را محقق کنند. محمود واعظی، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات دولت یازدهم در ابتدای شروع به فعالیت خود در این وزارتخانه وعده‌هایی برای رفع فیلتر از شبکه‌های اجتماعی فیلتر شده از جمله فیس‌بوک داده بود و حتی در این زمینه اعلام شد که  با ارسال نامه درخواستی از سوی واعظی به کمیته تعیین مصادیق مجرمانه احتمال رفع فیلتر از فیس‌بوک وجود دارد. اما بعدها واعظی در واکنش به پیگیری خبرنگاران در خصوص اینکه چه زمانی از شبکه‌های اجتماعی فیلتر شده رفع فیلتر می‌شود اعلام کرد که  شبکه‌های مورد بحث در دولت کنونی فیلتر نشده اند و بازگشایی آنها نیز در اختیار دولت یازدهم قرار ندارد، بلکه بر عهده کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه است. محمد جواد آذری جهرمی، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات دولت دوازدهم هم با اینکه تنها یک سال از فعالیتش به عنوان وزیر ارتباطات می‌گذرد بارها تاکید کرده که باید شبکه‌های اجتماعی فیلتر شده از جمله توییتر رفع فیلتر شود. حتی او پا را فراتر گذاشته و به همراه 7 عضو کمیته تعیین مصادیق مجرمانه (6 نفر از اعضاء دولت و دو نفر از نمایندگان مجلس ) نامه‌ای به دادستان کل کشور ارسال و درخواست رفع فیلتر از توییتر را ارایه داد. هرچند که دادستانی کشور نیز یک هفته بعد ارسال این نامه از سوی 8 عضو کمیته مصادیق مجرمانه را غیر قانونی اعلام کرد.

در ادامه رایزنی‌های جهرمی برای رفع فیلتر از توییتر او در گفت‌وگو با روزنامه همشهری توپ رفع فیلتر از این شبکه را به زمین مجلس شورای اسلامی انداخته و گفته  مجلس به عنوان نهاد قانون‌گذار می‌تواند گره فیلترینگ در کشور را باز کند. او در این گفت و گو تاکید کرده است:‌ «رفع فیلترینگ چون بحث قضایی است هر لایحه‌ای که ما در این موضوع آماده کنیم باید به قوه‌قضاییه برود و از طریق این قوه به مجلس ارائه شود. اگر این اتفاق نیفتد شورای نگهبان لایحه را رد می‌کند. البته دست قانونگذار و نمایندگان مجلس برای ارائه طرح در این‌باره باز است.» اما آیا در این خصوص ارایه طرح از سوی مجلس می‌تواند گره‌ فیلترینگ‌ در کشور را باز کند؟ پیگیری‌های خبرنگار پارلمانی پیوست از برخی نمایندگان عضو کمیته‌ها و کمیسیون‌های مرتبط با فیلترینگ مانند کمیته‌ ارتباطات ، فضای مجازی و کمیسیون حقوق و قضایی نشان می‌دهد که نمایندگان  هنوز  تصمیم به مطرح کردن چنین طرحی در مجلس ندارند اما آن‌ها تاکید می‌کنند اگر نیاز جدی در این خصوص باشد آن‌ها به آن ورود پیدا خواهند کرد.

برای نمونه محمداسماعیل سعیدی، نماینده تبریز و عضو کمیته فضای مجازی مجلس در برابر این سوال که آیا این کمیته برنامه‌ای برای ارائه طرحی در جهت نظام‌مند کردن سیستم فیلترینگ در کشور دارد یا خیر به پیوست می‌گوید: «کمیته فضای مجازی به تمامی موضوعاتی که در حیطه وظایف خود هست وارد می‌شود از این لحاظ نگران نباشید. در این مورد هم اگر لازم بدانیم طرحی ارائه می‌دهیم.»

یا روح‌الله حضرت‌پور طلائیه، نماینده عضو کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس به پیوست اعلام می‌کند که هنوز چنین طرحی در کمیسیون حقوقی و قضایی مطرح نشده است . او در این مورد به پیوست می‌گوید:« حال که آقای جهرمی، وزیر ارتباطات  توپ را در زمین مجلس انداختند کمیسیون حقوقی که کمیسیون مرتبط است هم باید طرحی ارائه دهد. ما این موضوعات را در جلسات آینده کمیسیون حقوقی و قضایی مطرح خواهیم کرد تا نظرات اعضای دیگر کمیسیون را نیز بدانیم.»

اما رمضانعلی سبحانی‌فر، عضو کمیته ارتباطات مجلس، که پیوسته از برنامه‌ها و طرح‌های وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات دفاع می‌کند  در مورد اینکه آیا این کمیته به ارائه طرحی در مورد نظام‌مند کردن فیلترینگ وارد شده، تاکید دارد که نظام فیلترینگ را کارگروه تعیین مصادیق مجرمانه تعیین می‌کند و از سوی دیگر نیز  قوانین فعلی را این کارگروه باید اجرایی کند. او در مورد  اینکه آیا نباید با وجود مشکلاتی که اجرای فیلترینگ در کشور ایجاد کرده  مجلس دست به ارایه قانون جدید در این خصوص بزند هم اعلام کرد‌ که مجلس هم  می‌تواند وارد شود و طرحی ارائه دهد اما او  مورد اینکه آیا کمیته ارتباطات در این مورد آیا  تصمیم‌گیری جدی در نظر دارد یا خیر به صورت شفاف پاسخی نداد.
از سوی دیگر حمیده زرآبادی، عضو دیگر کمیته ارتباطات ،  هم با اشاره با صحبت‌های وزیر ارتباطات که اعلام کرده است فیلترینگ در اختیار وزارت ارتباطات نیست این سوال را مطرح می‌کند که اگر فیلترینگ در اختیار این وزارتخانه نیست پس در دست چه نهادی قرار دارد؟
او در گفت و گو  با پیوست با بیان اینکه مجلس می‌تواند در تمام  موارد طرح ارائه دهد، بیان کرد: «مجلس کار خود را انجام می‌دهد. نکته این است که هرکسی در حوزه و جایگاه خود مسئولیت خود را انجام دهد. قطعا مجلس به وظایف خود عمل می‌کند. دولت هم باید به وظایف خود عمل کند. اگر نیاز باشد طرح هم می‌دهد.»

او بر این باور است که وضعیت کسب و کارهای مجازی که به دنبال فیلترینگ‌ دچار محدودیت می‌شوند با طرح مجلس حل نمی‌شود و وزارت ارتباطات خود باید به دنبال حل مشکلات این کسب و کارها باشد. زرآبادی همچنین در واکنش به صحبت وزر ارتباطات که اعلام کرده بود طرح وزارت ارتباطات برای نظام‌مند کردن فیلترینک در کشور از سوی قوه‌قضاییه رد خواهد شد پس مجلس باید در این زمینه وارد شود می‌گوید:‌«وزارت خانه به این موضوع وارد شود و تلاشش را انجام دهد  اگر هم در نهایت از سمت شورای نگهبان و قوه قضاییه این طرح رد شد  اما نتیجه این است که به این موضوع پرداخته شده است.» او تصریح می‌کند که هیچ تضمینی وجود ندارد که اگر مجلس هم به این موضوع وارد شود طرحش مورد پذیرش شورای نگهبان قرار بگیرد.

آنطور که از گفته‌های این نمایندگان مجلس استنباط می‌شود سیستم‌فیلترینگ کشور با همین روش فعلی به پیش خواهد رفت و با توجه به اینکه هنوز ضرورتی در مجلس برای نظام‌مند کردن اجرای فیلترینگ در کشور احساس نمی‌شود این کاربران نهایی و همچنین کسب و کارهای فضای مجازی هستند که باید هر لحظه شاهد مسدود شدن یک سرویس جدید باشند.