چگونه بارسلونا هوش مصنوعی را به ابزار روزمره باشگاه تبدیل کرد؟

در گفت‌وگویی که در حاشیه Web Summit 2025 میان رسول صیقلی و البرت موندت بولوس انجام شد، مدیر Barça Innovation Hub مسیر روشن باشگاه بارسلونا در استفاده از هوش مصنوعی را تشریح کرد. از digital twin برای مدیریت هوشمند ورزشگاه تا شخصی‌سازی تجربهٔ هوادار، ابزارهای هوش مصنوعی در تولید محتوا و رویکرد داده‌محور در پزشکی ورزشی، موندت تأکید می‌کند که بارسلونا وارد مرحله‌ای شده که «هوش مصنوعی یک شعار نیست؛ بخشی از کار روزانه باشگاه است.»

موندت در پاسخ به پرسش رسول صیقلی درباره پروژه سه‌ساله‌ای که با حمایت اتحادیه اروپا انجام شده توضیح داد این طرح با گردآوری داده‌هایی مثل کنترل ورود و خروج، بلیت‌فروشی و الگوهای جابه‌جایی شهری، حرکت جمعیت را پیش‌بینی و روی یک داشبورد شبیه‌سازی می‌کند.

به گفته او «مدیر عملیات پیش از شکل‌گیری گلوگاه، مسیرها را اصلاح می‌کند.» این سیستم روی ورزشگاه قدیمی بارسلونا پیاده‌سازی شده و با تغییرات محدود در ورزشگاه جدید هم قابل استفاده است. موندت همچنین تأکید می‌کند که مفهوم digital twin تنها به فضا محدود نیست و «می‌توان برای هر ورزشکار نیز یک دوقلوی دیجیتال تعریف کرد تا سناریوهای تمرین و مسابقه بهتر مدیریت شود.»

هوادار فقط مشتری نیست

موندت در این گفت‌وگو توضیح داد رفتار هوادار با مشتری معمولی تفاوت بنیادین دارد: «تصمیم هوادار بر پایه پیوند عاطفی شکل می‌گیرد، نه صرفاً نیاز خرید.»

بر همین اساس، شخصی‌سازی در باشگاه باید انسانی، دقیق و فردمحور باشد. هدف Barça Innovation Hub این است که «هر هوادار به‌عنوان یک فرد یکتا شناخته شود». او تأکید کرد ورود سازمانی هوش مصنوعی فرآیندی زمان‌بر است، اما مسیر مشخص است: ابتدا مسئله‌های واقعی تعریف می‌شود و سپس راه‌حل‌هایی انتخاب می‌شود که خروجی قابل اندازه‌گیری ارائه کنند.

کاربردهای عملی در محتوا و اسپانسری

مدیر Barça Innovation Hub نمونه‌ای کاربردی از حل مسئله با هوش مصنوعی ارائه داد: سرمایه‌گذاری باشگاه در یک استارتاپ لهستانی که عناصر اسپانسری را به‌صورت هوشمند روی محتوای موجود جایگذاری می‌کند.

این روش بدون نیاز به بازتصویربرداری با بازیکنان امکان می‌دهد نشان‌ها و المان‌های اسپانسر روی ویدئوهای موجود اضافه شوند. به گفته موندت، این ابزار هزینه و زمان تولید را کاهش می‌دهد و یک مشکل واقعی رسانه‌ای را برطرف می‌کند.

امتیاز ریسک شخصی برای پیشگیری از آسیب

موندت معتقد است اتکا به شاخص‌های رایج مانند نسبت بار تمرینی حاد و مزمن کافی نیست، زیرا «فرض می‌کنند همه بدن‌ها یکسان واکنش می‌دهند.» برنامه جدید باشگاه با ادغام داده‌های پزشکی، فیزیولوژیک، روانی و مسابقه‌ای برای هر بازیکن یک امتیاز ریسک شخصی می‌سازد.

این سامانه ریسک را مدیریت می‌کند، حذف نمی‌کند: «تصمیم نهایی با کادر فنی است؛ ما ابزار داده‌محور می‌دهیم.» او با اشاره به افزایش تعداد بازی‌ها، فشار تقویم مسابقات و شدت تمرین‌ها، بر ضرورت شخصی‌سازی پزشکی ورزشی تأکید کرد.

چرا سرمایه‌گذاری و نه فقط همکاری؟

Barça Innovation Hub علاوه بر اجرای پروژه‌ها، نقش بازوی سرمایه‌گذاری باشگاه را دارد. موندت توضیح داد: «بارسلونا در فروش بلیت، کالا و اسپانسری تجربه بالایی دارد؛ اما در حوزه سلامت و پزشکی ورزشی، نقش ما تسریع‌کننده بازار است، نه تولیدکننده محصول.»

به همین دلیل باشگاه روی شرکت‌هایی سرمایه‌گذاری می‌کند که محصولشان تا حدی اثبات شده و برای عموم نیز کاربرد دارند. معیارها روشن است که شامل همسویی با ارزش‌های باشگاه، پرهیز از حوزه‌هایی مانند شرط‌بندی، وجود مدل درآمدی مشخص برای مشتری نهایی و تیم توانمند و قابلیت رشد می‌شود.

پورتفوی باشگاه نیز محدود به یک شهر یا کشور نیست و شرکت‌هایی از چند کشور در آن حضور دارند.

جمع‌بندی

آن‌طور که البرت موندت بولوس در گفت‌وگو با صیقلی شرح داد، رویکرد باشگاه بارسلونا به هوش مصنوعی عملی، مسئله‌محور و مبتنی بر بازگشت ارزش است. digital twin تصمیم‌گیری در مدیریت جمعیت را هوشمندتر می‌کند، شخصی‌سازی تعامل با هوادار را انسانی‌تر می‌سازد، ابزارهای هوشمند هزینه و زمان تولید محتوا را کاهش می‌دهند و در پزشکی ورزشی تصمیم‌ها بر اساس داده‌های پیچیده و امتیاز ریسک اختصاصی گرفته می‌شود.

این مسیر نشان می‌دهد استفاده از هوش مصنوعی در بارسلونا از سطح شعار فاصله گرفته و به بخشی از عملیات روزمره باشگاه تبدیل شده است.