تغییر ساختار اوپن‌ای‌آی: سهام ۲۷ درصدی برای مایکروسافت و منابع عظیم مالی در اختیار بخش غیرانتفاعی

به گزارش پیوست، این تغییر ساختار با تایید شرکت مایکروسافت، بزرگترین حامی اوپن‌ای‌آی، انجام گرفته که در ساختار جدیدی حدود ۲۷ درصد از سهام بخش تجاری را با ارزش‌گذاری نزدیک به ۱۳۵ میلیارد دلار در اختیار خواهد داشت. تغییر ساختار شرکت اوپن‌ای‌آی پس از آن صورت گرفت که سرمایه‌گذاران جدید شرکت خواستار تغییر آن شدند و این استارت‌آپ برای جذب سرمایه جدید وعده رویکردی متفاوت را داد.

شرکت اوپن‌ای‌آی در حدود یک سال گذشته به یکی از هسته‌های تاثیرگذار در صنعت فناوری آمریکا تبدیل شده به طوری که ارزش قرارداد‌های زیرساخت رایانشی این شرکت حالا از یک هزار میلیارد دلار نیز عبور کرده و چندین دیتاسنتر جدید در قالب پروژه استارگیت در آمریکا و جهان برای تامین توان رایانشی آینده این شرکت در حال توسعه هستند. این شرکت همچنین همکاری خود را با شرکت‌های دیگری چون سافت‌بنک ژاپن و اوراکل افزایش داده و از این رو نیازمند استقلال بیشتری از مایکروسافت و همچنین تغییر ساختار شرکتی بود.

بنیاد اوپن‌ای‌آی: دسترسی به منابع گسترده برای پیگیری اهداف بشردوستانه

به گفته برت تیلور، رئیس هیئت مدیره اوپن‌ای‌آی، بنیاد عام‌المنفعه شرکت اوپن‌ای‌آی اکنون سهامی با ارزش تقریبی ۱۳۰ میلیارد دلار در اختیار دارد و از این نظر یکی از ثروتمندترین سازمان‌های خیریه تاریخ محسوب می‌شود.

این بنیاد قرار است با بهره‌گیری از درآمد و ارزش سهام شرکت تجاری اوپن‌ای‌آی، سرمایه خود را صرف پروژه‌هایی هم‌سو با ماموریت اصلی شرکت یعنی «تضمین منافع همگانی از هوش مصنوعی» کند.

از این رو بنیاد اوپن‌ای‌آی متعهد شد که در اولین مرحله از پیگری این اهداف، ۲۵ میلیارد دلار را به پیش برد دو حوزه مهم اختصاص دهد.

1. سلامت و درمان بیماری‌ها: این بنیاد در راستای کمک به کاربردی پزشکی هوش مصنوعی، بخشی از سرمایه مذکور را صرف تهیه مجموعه‌داده‌های پزشکی متن‌باز، حمایت از پژوهشگران و کمک به تسریع کشف درمان‌ و روش‌های تشخیص سریع بیماری‌ها خواهد کرد.
2. تاب‌آوری در برابر خطرات هوش مصنوعی: بخش دیگری از این سرمایه نیز به توسعه فناوری‌ها و زیرساخت‌هایی مشابه با امنیت سایبری برای حفاظت از جوامع، شرکت‌ها و نهادها در برابر سواستفاده‌های احتمالی از هوش مصنوعی اختصاص می‌یابد.

تخصیص این سرمایه‌ عظیم قرار است به ادامه برنامه‌هایی کمک کند که پیشتر به شکل دیگری از جمله از طریق «صندوق هوش مصنوعی انسان‌محور» (People-First AI Fund) با بودجه ۵۰ میلیون دلار دنبال می‌شود.

شرکت اوپن‌ای‌آی در سال ۲۰۱۵ به عنوان یک نهاد غیرانتفاعی و عام‌المنفعه آغاز به کار کرد. با این حال در سال ۲۰۱۹ این شرکت برای جذب منابع مالی بیشتر و توسعه مدل‌های پیشرفته، بخش انتفاعی خود را با عنوان «OpenAI LP» بنیان نهاد و همین مساله انتقادات برخی از فعالان از جمله ایلان ماسک، یکی از بنیان‌گذاران و عضو سابق اوپن‌ای‌آی، را به دنبال داشت.

حال شرکت برای ادامه روند رشد خود ساختار شرکت عمومی با مأموریت عام‌المنفعه (Public Benefit Corporation)  را برگزیده است؛ مدلی که به گفته مدیران شرکت، میان پیشرفت تجاری و تمرکز بر ماموریت بشردوستانه تمرکز ایجاد می‌کند.

بر اساس چنین ساختاری، موفقیت اقتصادی بخش تجاری شرکت باعث افزایش ارزش سهام سهام بنیاد عام‌المنفعه خواهد شد و در نتیجه این بخش منابع بیشتری برای پیگیری اهداف خیریه در اختیار خواهد داشت. تیلور تاکید دارد که ساختاربندی جدید اوپن‌ای‌آی «قوی‌ترین نمونه حاکمیت ماموریت‌محور در صنعت هوش مصنوعی امروز» است.

تایید مایکروسافت: ادامه شراکت استراتژیک و سهام ۲۷ درصدی

مایکروسافت نیز هم‌زمان با این تغییرات طی یک پست وبلاگی اعلام کرد که توافق‌نامه جدیدی را با اوپن‌ای‌آی به امضا رسانده و همکاری راهبردی دو شرکت وارد مرحله‌ای تازه می‌شود.

بر اساس این توافق مایکروسافت اکنون ۲۷ درصد از سهام شرکت جدید «OpenAI Group PBC» یا بخش تجاری این شرکت را با ارزش‌گذاری حدود ۱۳۵ میلیارد دلار در اختیار خواهد داشت. طبق پست وبلاگی مایکروسافت،  پیش از جذب سرمایه‌گذاران جدید، سهم مایکروسافت حدود ۳۲.۵ درصد بوده است.

ردموندی‌ها همچنین براساس توافق جدید شریک انحصاری مدل‌های پیشرفته اوپن‌ای‌آی باقی می‌مانند و جایگاه خود به عنوان تنها ارائه‌دهنده خدمات ابری (Azure) برای APIهای اوپن‌ای‌آی تا زمان رسیدن به AGI یا هوش مصنوعی عمومی را حفظ خواهند کرد. براساس توافق جدید همچنین یک کمیته مستقل باید تحقق AGI را که باعث از میان برداشته شدن انحصار بخش ابری مایکروسافت می‌شود، تایید کند.

مایکروسافت می‌گوید این قرارداد جدید، ضمن حفظ چارچوب موفق گذشته، امکان توسعه مستقل نوآوری را برای هر دو شرکت فراهم می‌کند.

جزئیات قرارداد جدید اوپن‌ای‌آی و مایکروسافت: از آزادی عمل بیشتری برای همکاری با مشتریان امنیت ملی تا رفع انحصار در زیرساخت ابری

براساس پست وبلاگی شرکت مایکروسافت، تغییرات جدید آزادی عمل بیشتری را در اختیار بزرگترین استارت‌آپ هوش مصنوعی جهان می‌گذارد که از جمله مهم‌ترین‌های آن می‌توان به فراهم آمدن بستری برای همکاری آزاد با مشتریان امنیت ملی اشاره کرد که در صورت نیاز می‌توانند حتی API اوپن‌ای‌آی را نیز که در حالت عادی در انحصار زیرساخت ابری مایکروسافت است، از اوپن‌ای‌آی و از طریق زیرساخت ابری دلخواه دریافت کنند. در این قرارداد همچنین اجازه پیگری AGI به مایکروسافت به صورت مستقل اعطا شده و رایانش ابری و سخت‌افزار مورد نیاز اوپن‌ای‌آی نیز دیگر در انحصار مایکروسافت نخواهد بود.

طبق پست وبلاگی مایکروسافت،‌ جزئیات ساختار جدید همکاری این دو شرکت از این قرار است:

• تایید AGI توسط نهاد مستقل: براساس توافق جدید زمانی که اوپن‌ای‌آی اعلام کند به هوش مصنوعی عمومی (AGI) دست پیدا کرده است، هیئتی از کارشناسان مستقل باید این ادعا را تایید کنند.
• تمدید حقوق مالکیت فکری: حقوق مالکیت فکری مایکروسافت برای مدل‌ها و محصولات اوپن‌ای‌آی تا سال ۲۰۳۲ تمدید شده و شامل مدل‌های پس از دستیابی به AGI نیز می‌شود.
• حق پژوهشی محدود: حقوق مایکروسافت نسبت به برخی فناوری‌های پژوهشی (روش‌های محرمانه توسعه مدل‌ها) تا سال ۲۰۳۰ یا زمان تایید AGI ادامه دارد.
• عدم انحصار در سخت‌افزار مصرفی: مایکروسافت دیگر حقی نسبت به سخت‌افزارهای مصرفی احتمالی اوپن‌ای‌آی ندارد.
• امکان همکاری اوپن‌ای‌آی با طرف‌های ثالث: اوپن‌ای‌آی اکنون می‌تواند برخی محصولات را با همکاری شرکت‌های دیگر توسعه دهد؛ البته محصولات مبتنی بر API همچنان باید از طریق بخش ابری مایکروسافت  یا Azure عرضه شوند.
• اجازه مایکروسافت برای توسعه مستقل AGI: طبق قرارداد مایکروسافت، ردموندی‌ها نیز می‌توانند به‌صورت مستقل یا با شرکای دیگر در مسیر توسعه AGI فعالیت کنند.
• خرید خدمات ابری: اوپن‌ای‌آی متعهد شده است که ۲۵۰ میلیارد دلار خدمات ابری اضافی از Azure خریداری کند، اما مایکروسافت دیگر حق انحصاری در ارائه زیرساخت محاسباتی ندارد.
• دسترسی دولت آمریکا: اوپن‌ای‌آی اکنون می‌تواند دسترسی API به مشتریان امنیت ملی ایالات متحده را فارغ از ارائه‌دهنده خدمات ابری ارائه کند.
• انتشار مدل‌های متن‌باز: شرکت می‌تواند مدل‌هایی با وزن‌های باز (Open Weight Models) منتشر کند، که البته این کار مشروط بر رعایت الزامات ایمنی است.

ساختار جدید شرکت اوپن‌ای‌آی به نحوی طراحی شده است که به گفته شرکت میان پیشرفت فنی، سودآوری، و مسئولیت اجتماعی توازن برقرار کند. بنیاد اوپن‌ای‌آی با منابع عظیم مالی خود، قرار است به یکی از اصلی‌ترین نهادهای حمایت از پروژه‌های علمی و اخلاقی در زمینه هوش مصنوعی تبدیل شود.

در عین حال، حفظ همکاری استراتژیک با مایکروسافت به اوپن‌ای‌آی اجازه می‌دهد تا ضمن تکیه بر زیرساخت‌های ابری گسترده Azure، استقلال بیشتری در تصمیم‌گیری و توسعه محصولات جدید داشته باشد و همچنین شرط تایید AGI توسط یک هیئت مستقل نیز اطمینان خاطر بیشتری را برای مایکروسافت فراهم می‌‌کند زیرا در صورت توسعه هوش مصنوعی عمومی، بسیاری از شروط همکاری دو شرکت منتفی خواهد شد.

مدیران هر دو شرکت تاکید کرده‌اند که هدف از این تغییرات، تضمین آن است که قدرتمندترین فناوری قرن بیست‌ویکم در مسیری هم راستای با منافع تمام انسان‌ها توسعه یابد.