وقتی جهان هوش مصنوعی رنگ سبز به خود می‌گیرد: نگاهی به شبکه‌ عظیم استارت‌آپ‌های وابسته به انویدیا

به گزارش پیوست، ارزش بازار انویدیا از مرز ۴.۵ هزار میلیارد دلار عبور کرده است؛ رقمی که تا چند سال پیش برای یک شرکت سخت‌افزاری چیزی شبیه به یک رویا بود. سود خالص و ذخایر نقدی این شرکت طی تنها دو سال چند برابر شد و به تیم سبز اجازه داده تا نه‌تنها در تولید و فروش پردازنده‌های گرافیکی پیشتازی خود را حفظ کند، بلکه به یک سرمایه‌گذار استراتژیک در صدها استارت‌آپ هوش مصنوعی و روباتیک تبدیل شود. در واقع، اگر روزگاری سیلیکون ولی به کمک سرمایه‌گذاران خطرپذیر سنتی می‌چرخید، امروز انویدیا است که جریان سرمایه را تا حد زیادی در کنترل خود دارد.

بر اساس بررسی تک‌‌کرانچ بر داده‌های پلتفرم اطلاعاتی PitchBook، انویدیا تا اکتبر ۲۰۲۵ در ۵۰ معامله سرمایه‌گذاری خطرپذیر مشارکت کرده است؛ رقمی که حتی از مجموع معاملات این شرکت در سال گذشته (۴۸ مورد) بیشتر است و این تعداد سرمایه‌گذاری جدای از تزریق سرمایه‌ای است که این شرکت از طریق بازوی سرمایه‌گذاری خطر پذیر خود یعنی NVentures انجام می‌دهد. این صندوق سرمایه‌گذاری نیز در همین دوره سرعت فعالیتش را به تا حدح زیادی افزایش داده و صندوقی که در سال ۲۰۲۲ تنها یک سرمایه‌گذاری داشت، حالا ۲۱ معامله را در سال جاری انجام داده است.

انویدیا می‌گوید با این سرمایه‌گذاری‌ها به دنبال ساخت «زیست‌بوم گسترده نوآوری در بخش هوش مصنوعی» است. این شرکت می‌گوید به دنبال حمایت از استارت‌آپ‌هایی است که به تعبیر آن «تغییر‌دهنده‌ی قواعد بازی» یا «سازندگان بازارهای جدید» هستند.

بازوی قدرتمند تیم سبز در صنعت هوش مصنوعی: از اوپن‌ای‌آی تا Reflection AI

نگاهی به فهرست شرکت‌هایی که در دو سال اخیر از سرمایه‌ی انویدیا بهره‌مند شده‌اند، تصویری از یک شبکه پیچیده و جهانی را ترسیم می‌کند که نشانگر نفوذ خیره‌کننده این شرکت در صنعت هوش مصنوعی است. شبکه سرمایه‌گذاری‌های انویدیا حالا از پاریس تا توکیو و از لندن تا سان‌فرانسیسکو را پوشش می‌دهد.

بدون شک در صدر این فهرست باید نام اوپن‌ای‌آی را قرار داد؛ شرکتی که خود جرقه جهش تاریخی انویدیا بود و حالا به یکی از مقاصد مهم سرمایه‌گذاری این شرکت بدل شده است.

انویدیا برای نخستین بار در اکتبر ۲۰۲۴ در دور ۶.۶ میلیارد دلاری سرمایه‌گذاری اوپن‌ای‌آی مظارکت کرد و حدود ۱۰۰ میلیون دلار سرمایه در اختیار این شرکت قرار داد. هرچند سرمایه‌گذاری اولیه تیم سبز در برابر سرمایه‌گذاران بزرگی چون Thrive (با ۱.۳ میلیارد دلار) ناچیز به نظر می‌رسید، اما این آغاز یک همکاری استراتژیک بود.

در سپتامبر ۲۰۲۵، انویدیا اعلام کرد که قصد دارد در قالب یک مشارکت بلندمدت زیرساختی، تا سقف ۱۰۰ میلیارد دلار در اوپن‌ای‌آی سرمایه‌گذاری کند؛ سرمایه‌ای که به توسعه‌ مراکز عظیم داده و زیرساخت‌های محاسباتی نسل بعد اختصاص می‌یابد.

اما اوپن‌ای‌آی تنها مقصد سرمایه‌گذاری تیم سبز نیست. در دسامبر ۲۰۲۴، این شرکت در دور ۶ میلیارد دلاری جذب سرمایه xAI، استارت‌آپ هوش مصنوعی ایلان ماسک، نیز شرکت کرد و طبق گزارش بلومبرگ قرار است تا دو میلیارد دلار دیگر در مرحله‌ی بعدی جذب سرمایه‌ی ۲۰ میلیارد دلاری این شرکت در اختیار آن بگذارد.

نکته جالب اینجاست که سرمایه‌گذاری انویدیا در xAI درست در زمانی انجام شد که اوپن‌ای‌آی از سرمایه‌گذاران خود خواسته بود روی رقبای این شرکت سرمایه‌گذاری نکنند؛ اقدامی که نشان از استقلال و جسارت بی‌سابقه‌ این غول تراشه‌ساز دارد.

فراتر از ایالات متحده و غول‌های هوش مصنوعی این کشور، انویدیا سه مرتبه نیز در شرکت فرانسوی Mistral AI سرمایه‌گذاری کرده است. تازه‌ترین دور سرمایه‌گذاری در سپتامبر ۲۰۲۵ با ارزش ۲ میلیارد دلار و در قالب جذب سرمایه‌ی دور C انجام شد و شرکت میسترال در حال حاضر با ارزشی حدود ۱۳.۵ میلیارد دلار، یکی از مهم‌ترین بازیگران اروپایی برای رقابت با غول‌های آمریکایی در حوزه‌ مدل‌های زبانی محسوب می‌شود.

یکی دیگر از معاملات بزرگ انویدیا در سال جاری نیز مربوط به شرکت Reflection AI است. این استارت‌آپ آمریکایی که تنها یک سال از تاسیس آن می‌گذرد در اکتبر ۲۰۲۵ موفق به جذب ۲ میلیارد دلار سرمایه به رهبری انویدیا شد. شرکت Reflection AI خود را به‌عنوان رقیب مستقیم DeepSeek چین معرفی می‌کند و می‌گوید با تمرکز بر مدل‌های متن‌باز، می‌خواهد جایگزینی ارزان‌تر و مستقل از غول‌های آمریکایی بسازد.

انویدیا همچنین یکی از سرمایه‌گذاران شرکت Thinking Machines Lab است؛ استارت‌آپی که توسط میرا موراتی، مدیر ارشد فناوری سابق شرکت اوپن‌ای‌آی، بنیان‌گذاری شده و در ماه جولای ۲۰۲۵ طی یک دور جذب سرمایه‌ ۲ میلیارد دلاری توانست به ارزشی معادل ۱۲ میلیارد دلار دست پیدا کند. حضور انویدیا در چنین پروژه‌هایی نشانگر آن است که غول سخت‌افزاری از جهشی که تقاضای روز افزون زیرساختی برای آن رقم زده است،‌ برای نفوذ هرچه بیشتر به قلب بخش نرم‌افزار و الگوریتم استفاده می‌کند.

فراتر از هوش مصنوعی: از فیوژن هسته‌ای تا روبات‌های انسان‌نما

بررسی داده‌های PitchBook نشان می‌دهد که دامنه‌ سرمایه‌گذاری‌های انویدیا از استارت‌آپ‌های تولید متن و تصویر فراتر رفته و حتی بخش انرژی آینده را با سرمایه‌گذاری در شرکت‌های انرژی هسته‌ای شامل می‌شود و این شرکت همچنین در صنایعی چون خودروهای خودران، روبات‌های انسان‌نما و مراکز داده‌ی پیشرفته نیز سرمایه‌گذاری کرده است.

برای مثال، در اوت ۲۰۲۵، این شرکت در دور جذب سرمایه ۸۶۳ میلیون دلاری استارت‌آپ Commonwealth Fusion مشارکت کرد؛ استارت‌آپی که در حوزه‌ی انرژی همجوشی هسته‌ای فعالیت دارد. در این معامله، شرکت‌هایی مانند گوگل و Breakthrough Energy Ventures نیز حضور داشتند.

انویدیا همچنین در شرکت Crusoe، سازنده‌ی مراکز داده ابری برای شرکت‌هایی چون مایکروسافت و اوراکل، Cohere، توسعه‌دهنده مدل‌های زبانی سازمانی و Perplexity، ارائه دهنده موتور جست‌وجوی مبتنی بر هوش مصنوعی، سرمایه‌گذاری کرده است. شرکت Cohere در ماه اوت ۲۰۲۵ در دور ۵۰۰ میلیون دلاری جذب سرمایه به ارزش‌گذاری ۶.۸ میلیارد دلار رسید و شرکت Perplexity نیز پس از چندین مرحله جذب سرمایه، اکنون بیش از ۲۰ میلیارد دلار ارزش‌گذاری شده است.

در حوزه‌ی روباتیک نیز، انویدیا روی Figure AI سرمایه‌گذاری کرده است؛ استارت‌آپی که در تلاش برای ساخت روبات‌های انسان‌نماست. این شرکت در سپتامبر ۲۰۲۵ با جذب سرمایه بیش از یک میلیارد دلاری، به ارزش خیره‌کننده‌ ۳۹ میلیارد دلار رسید.

در کنار این‌ها، انویدیا در Wayve، استارت‌آپ بریتانیایی فعال در حوزه‌ رانندگی خودکار نیز سرمایه‌گذاری کرده است. شرکت Wayve در ماه مه ۲۰۲۴ بیش از یک میلیارد دلار جذب را جذب خود کرد و در حال حاضر فناوری خودروهای خودران خود را در بریتانیا و سان‌فرانسیسکو آزمایش می‌کند.

حتی در حوزه‌ انرژی و زیرساخت نیز نام انویدیا به عنوان سرمایه‌گذار و حامی به چشم می‌خورد. از جمله سرمایه‌گذاری‌های تیم سبز در این بخش می‌توان به Firmus Technologies در تاسمانی (استرالیا) برای ساخت مراکز داده‌ی کم‌مصرف و Lambda، ارائه‌دهنده‌ خدمات ابری برای آموزش مدل‌های هوش مصنوعی که بخش عمده‌ سرورهایش از پردازنده‌های گرافیکی انویدیا استفاده می‌کند، اشاره کرد.

از مشتری تا شریک استراتژیک شرکت‌های هوش مصنوعی

آنچه انویدیا را از سایر شرکت‌های فناوری متمایز می‌کند، رویکرد دوگانه‌اش در مواجهه با اکوسیستم هوش مصنوعی است. این شرکت هم نقش فروشنده‌ پردازنده‌های لازم برای زیرساخت رایانشی به استارت‌آپ‌ها را دارد و هم سرمایه‌گذار و شریک تجاری آن‌ها است. به بیان دیگر، هر چه استارت‌آپ‌های بیشتری در زمینه‌ی مدل‌های زبانی و روباتیک موفق شوند، تقاضا برای محصولات انویدیا نیز بیشتر می‌شود و بالعکس.

براساس همین رویکرد، معاملات انویدیا با شرکت‌هایی چون xAI، میسترال فرانسه، Cohere و اوپن‌ای‌آی به گونه‌ای طراحی شده که بخش عمده‌ای از سرمایه‌‌گذاری تیم سبز صرف خرید تراشه‌ها و سرورهای انویدیا می‌شود. به همین دلیل، بسیاری از تحلیلگران وال‌استریت از مدل تجاری انویدیا به عنوان «حلقه‌ طلایی بسته» یاد می‌کنند؛ مدلی که در آن انویدیا هم سخت‌افزار می‌فروشد، هم از رشد نرم‌افزار سود می‌برد و تزریق سرمایه آن به استارت‌آپ باعث تقویت جایگاه خودش می‌شود.

براساس همین چرخه خودتقویت‌کننده، حتی غول‌های فناوری باسابقه‌ای چون مایکروسافت، آمازون و متا برای تامین پردازنده‌های گرافیکی خود به انویدیا وابسته هستند. در نتیجه، هر سرمایه‌گذاری جدید انویدیا در استارت‌آپ‌ها، به نوعی تضمین‌کننده‌ افزایش فروش محصولات خودش است و سرمایه‌گذاری بزرگترین شرکت‌های فناوری در حوزه زیرساخت رایانشی نیز به فروش بیشتر محصولات این شرکت کمک می‌‌کند.

چشم‌انداز امپراتوری انویدیا

کارشناسان معتقدند راهبرد شرکت انویدیا برای سرمایه‌گذاری گسترده در استارت‌آپ‌ها، از سود مالی کوتاه‌مدت فراتر می‌رود. هدف نهایی این شرکت تثبیت جایگاه خود به عنوان ستون فقرات دنیای هوش مصنوعی است؛ درست همانند جایگاهی که اینتل در دوران اوج‌گیری کامپیوتر‌های خانگی داشت و اپل توانست در عصر موبایل به آن دست پیدا کند.

انویدیا با ترکیب قدرت سخت‌افزاری پردازنده‌های گرافیکی و تراشه‌های اختصاصی، زیرساخت‌های ابری و نفوذ در لایه‌های نرم‌افزاری، در حال ساخت اکوسیستمی است که رقبایش به‌سختی توان فعالیت خارج از آن را خواهند داشت. این استراتژی به‌ویژه در بازارهای نوظهور مانند خاورمیانه، آمریکای جنوبی و آسیای جنوب شرقی نیز در مرکز توجه قرار گرفته و تیم سبز از طریق مشارکت با مراکز داده بومی، برای افزایش حضور خود در این مناطق تلاش می‌کند.

با این حال، برخی تحلیلگران هشدار داده‌اند که چنین تمرکز قدرتی ممکن است به نظارت‌ شدیدتر از سوی نهادهای ضدانحصار منجر شود. انویدیا اکنون نه‌تنها در آمریکا، بلکه در اروپا و چین نیز زیر ذره‌بین رگولاتورها قرار دارد.

تراشه‌های انویدیا دنیای فناوری را به رنگ سبز رنگ‌آمیزی کردند

حدود سه سال پس از آغاز تب هوش مصنوعی، جهان فناوری در نقطه‌ای ایستاده است که تقریبا هیچ پروژه‌ بزرگی بدون ردپایی از انویدیا و پردازنده‌های ساخت این شرکت انجام نمی‌گیرد. از مدل‌های زبانی و روبات‌های انسان‌نما گرفته تا مراکز داده و انرژی همجوشی، نام این شرکت در جای جای اکوسیستم امروز و آینده جهان فناوری به چشم می‌خورد.

اگرچه مسیر پیش رو ممکن است با افزایش رقابت از سوی شرکت‌هایی چون AMD و فعالان چینی یا چالش‌های نظارتی و بحران جهانی تامین انرژی سمت و سوی دیگری به خود بگیرد، اما انویدیا نشان داده که می‌تواند نه‌تنها با فروش تراشه، بلکه با سرمایه‌گذاری هدفمند، به جزئی جدایی ناپذیر از آینده هوش مصنوعی تبدیل شود.

در جهانی که داده‌ها سوخت اصلی رشد را تامین می‌کنند، انویدیا به عنوان موتور محرک آن ایفای نقش می‌کند و شاید راز صعود شگفت‌انگیز این شرکت و تلاش برای ادامه‌دار شدن این رشد را باید در همین حوزه جستجو کرد.