رئیس سازمان فضایی: ایران با کشورهای دیگر برای سفر به ماه همکاری می‌کند

به گزارش پیوست، وزیر ارتباطات، ستار هاشمی در برنامه هفته جهانی فضا گفت: ایستگاه‌های ماهواره سلماس و چناران تا قبل از پایان سال مورد بهره‌برداری قرار خواهند گرفت؛ همچنین پایگاه فضایی چابهار ۹۳ درصد پیشرفت کرده است.

او با اشاره به موضوع دهکده جهانی گفت: ما از طریق زیرساخت‌های ارتباطی، فناوری و تکنولوژی به دهکده جهانی رسیدیم. ما جهان را چه معنا می‌کنیم؟ احتمالا منظور ما کره خاکی است. ما در منظمه شمسی و کهکشان راه شیری، یک نقطه‌ای در بی‌نهایت هستیم؛ در نتیجه باید درک کنیم که صنعت فضایی جایگاه بی‌بدیلی دارد.

وزیر ارتباطات گفت: انسان به دلیل سرشت و فترت وجودی‌اش دنبال کشف علم است و ما نیز در تلاش هستیم تا در مدار ۵۰۰ متر قرار بگیریم و می‌خواهیم بر اساس برنامه هفتم توسعه به مدار ۳۶ هزار کیلومتر برسیم و امیدوارم در همین مسیر به ماه برسیم و مشارکت داشته باشیم اما یادمان نرود این به اندازه سرسوزنی از جهان هستی و جهان خلقت است.

هاشمی ادامه داد: من اخیرا کلیپی دیدم که نگاه من را به دنیای هستی تغییر داده است؛ خیلی اثرگذار است که بدانیم ما کجا هستیم تا مغرود نشویم زیرا در این جهان ما هیچی نیستیم.

رئیس سازمان فضایی ایران، حسن سالاریه درباره برنامه فضایی ۱۰ ساله در کشور گفت: مطابق برنامه ۱۰ ساله فضایی کشور و برنامه هفتم پیشرفت کشور در بخش علوم و اکتشافات فضایی برنامه‌های گوناگونی با محوریت مراکز تحقیقاتی و دانشگاهی در جریان است. از جمله مهم‌ترین آنها توسعه کپسول‌های زیستی و سکوهای تحقیقاتی بازگشت پذیر با قابلیت کنترل و هدایت دقیق است که به نوعی آزمایشگاه‌های فضایی برای انجام آزمون‌های زیر مداری و مداری، در زمینه زیست در فضا است.

او ادامه داد: بعد از پرتاب کپسول ۵۰۰ کیلوگرمی بازگشت پذیر در سال ۱۴۰۲ تحقیق و توسعه کپسول‌های جدید آغاز شد و هم اکنون پیشرفت خوبی در فرایند طراحی و ساخت خانواده جدیدی از این سکوهای مهم تحقیقاتی داشته‌ایم و به زودی تست‌های مختلف روی زیر سیستم‌های آن آغاز می‌شود.

به گفته سالاریه، موضوع بعدی حضور در برنامه‌های تحقیقاتی مربوط به سایر سیاره‌ها از جمله ماه بود که از اواخر سال قبل و اوایل امسال همکاری خوبی با چین در پروژه «چانگ ۸» شروع کردیم. فرایند طراحی و ساخت خانواده جدیدی از این سکوهای تحقیقاتی به اتمام رسیده و ساخت نمونه مهندسی به زودی آغاز می‌شود. همکاری‌های بین‌المللی در این حوزه بسیار مهم است زیرا نقش مهمی را در اقتصاد و بهره‌برداری از منابع طبیعی در فضای ماورای جو و دیگر سیاره‌ها بازی خواهد کرد. وجود منابع ارزشمند انرژی و مواد طبیعی معدنی دیگر در سایر سیاره‌ها اثبات شده است و جهت گیری کشورهای پیشرفته دنیا به سمت بهره برداری از این منابع است. مذاکراتی را هم با برخی کشورهای پیشرو در خصوص حضور در برنامه طراحی و ساخت ایستگاه های فضایی در حال پیگیری داریم که می‌تواند محمل بسیار خوبی برای دانشمندان ایرانی در مطالعات زیست فضا باشد.

ماهواره‌های سنجشی و مخابراتی

رئیس سازمان فضایی ادامه داد: بعد از پرتاب ماهواره‌های پارس ۱ و ناهید ۲ و بررسی عملکرد این ماهواره‌ها در مدار، نمونه‌های بعدی همین ماهواره‌ها با انجام اصلاحات لازم در حال آماده‌سازی جهت پرتاب است. همچنین ماهواره پارس ۲ نیز که در سال گذشته رونمایی شد در حال طی تست‌ نهایی برای آماده‌سازی جهت پرتاب است. نکته مهم ساخت ماهواره‌های دقیق‌تر و پیشرفته‌تر سنجشی و مخابراتی است.

طبق گفته او، ساخت پارس ۳ با دقت تصویربرداری بهتر از یک متر از سال گذشته در دستور کار پژوهشگاه فضایی قرار گرفته است و پیشرفت‌های خوبی کرده است. همچنین ماهواره رادار سار با دقت ۲۰ متر در تصویر برداری تحت عنوان راد ۲ نیز در پژوهشگاه فرایند طراحی آن آغاز شده است. این دو ماهواره از خانواده ماهواره های سنجشی هستند که در طی سال‌های آینده نمونه‌های کیفی و پروازی آن ساخته و رونمایی خواهند شد.

سالاریه درباره ماهواره ناهید توضیح داد: ماهواره مخابراتی ناهید ۳ با پهنای باند بالاتر و قابلیت ارائه خدمات ارتباطی مختلف از سال گذشته فرایند طراحی آن در پژوهشگاه فضایی شروع شده است و پیشرفت خوبی یافته است.

او ادامه داد: منظومه ماهواره‌ای باریک باند در پروژه شهید سلیمانی در فاز اول شامل حدود ۲۰ ماهواره از خانواده نانو با قابلیت ارائه خدمات ارتباطی باریک باند است. این ماهواره‌ها قادر هستند که اطلاعات حیاتی و مهم را از طریق حسگرهای گوناگونی که مناطق مختلف مستقر می‌شوند دریافت و در زمان کوتاه به مناطق دیگر کشور منتقل کنند.

او اضافه کرد: این پروژه که در فاز اول توسط تعدادی از شرکت‌های خصوصی و دولتی در حال توسعه است به مرحله ساخت و پرتاب نمونه‌های آزمایشی خود رسیده است. نمونه آزمایشی اول یک ماهواره 3U و نمونه آزمایشی دوم یک ماهواره 6U است که بسیاری از زیر سیستم‌های حیاتی ماهواره که توسط شرکت‌های مختلف خصوصی ساخته شده‌اند از طریق آنها تست می‌شود.

پایگاه ملی پرتاب چابهار

سالاریه درباره پایگاه چایهار توضیح داد: از موضوعات مهمی که در وزارت ارتباطات و سازمان فضایی دنبال می‌شود تکمیل فاز اول پایگاه چابهار است. فاز اول پایگاه چابهار ویژه پرتابگرهای سوخت جامد است و در حال تکمیل نهایی است و در حال حاضر داریم برای انجام پرتاب اول آماده می‌شویم. فاز دوم این پایگاه نیز کلنگ‌زنی می‌شود. طراحی‌های مربوطه به انجام رسیده است. فاز دوم این پایگاه جهت پرتاب ماهواره برهای سوخت مایع ساخته خواهد شد. پرتابگرهای سوخت مایع قابلیت حمل اجرام بالاتری دارند و به جهت قرار دادن ماهواره های سنگین‌تر و پرتاب‌های چندگانه مورد استفاده قرار خواهند گرفت. پایگاه ملی چابهار در موقعیت جغرافیایی مناسبی قرار دارد که می‌تواند به راحتی به مدارهایی با شیب‌های مختلف از حدود ۴۰ تا حدود ۱۰۰ درجه دسترسی پیدا کرد که برای ساخت منظومه‌های ماهواره‌ای و نیز قرار دادن ماهواره‌ها در مدارات خورشید آهنگ ضروری است.

رئیس سازمان فضایی درباره اهمیت بخش خصوصی در پروژه‌های تعریف شده گفت: یکی از موضوعات مهم در زمینه ساخت ماهواره‌ها استفاده از ظرفیت بخش خصوصی است که همواره مورد تاکید وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات بوده است. سال گذشته نمونه اول ماهواره کوثر توسط بخش خصوصی ساخته و پرتاب شد و بر اساس تجربیات حاصل نمونه دوم با ارتقا و اصلاحات مد نظر هم اکنون ساخته شده است؛ این ماهواره نیز قرار است به زودی مدار قرار بگیرد. از مهم‌ترین ویژگی‌های این ماهواره آن است که امکان تصویربرداری با دقت حدود ۴ متر را فراهم می‌کند و توسط بخش خصوصی دانش‌بنیان ایران طراحی و ساخته شده است. این ماهواره کمتر از یک سال بعد از پرتاب ماهواره نخست ساخته شده است.

به گفته رئیس سازمان فضایی، پرتاب‌های دیگر داخلی و بین‌المللی در سال جاری ادامه خواهد داشت. پرتاب ماهواره‌های ظفر ۲ و پایا که هر دو سنجشی هستند نیز توسط پرتابگر خارجی در ماه‌های آینده انجام می‌شود. در حال برنامه‌ریزی برای پرتاب نمونه دیگری از ناهید ۲ هستیم که توسط پرتابگر داخلی سیمرغ پرتاب می‌شود. پرتاب های مداری و زیر مداری آزمایشی هم برای ماهواره‌های آزمایشی منظومه شهید سلیمانی و هم سایر ماهواره‌ها و محموله‌های تحقیقاتی در پیش است. البته بنا بر اقتضائات فنی تاریخ پرتاب ها ممکن است تغییراتی داشته باشد.

سالاریه با اشاره به حضور دانشگاه‌ها در این پروژه‌ها توضیح داد: همکاری با دانشگاه‌ها برای ایجاد زیست‌بوم صنعت فضایی بسیار ضروری است. این همکاری با کمک معاونت علم و فناوری ریاست‌جمهوری در جریان است. هدف ایجاد هسته‌های نوآور با قابلیت حل مسئله در دانشگاه است. البته مناقصات مختلفی مانند مناقصات ماهواره‌های سری پژوهش نظیر ماهواره‌های پژوهش ۱ و ۲ و ۴ نیز برگزار خواهد شد و دانشگاه پژوهشکده‌های مختلف و شرکت‌های دانش‌بنیان می‌توانند در این مناقصات شرکت کنند و پروژه‌های مختلفی به آنها واگذار خواهد شد.

رئیس پژوهشگاه فضایی، وحید یزدانیان در این رویداد گفت: فرهنگ کاربرد صنعت فضایی باید در زندگی مردم شکل بگیرد. این رویدادها حکم پرتاب ماهواره دارد. ما در پژوهشگاه محصول محور هستیم و رویکرد اصلی ما توسعه پژوهش و‌ حمایت از زیرساخت‌‌های دانشگاهی در این حوزه است. ما در تلاش برای ایجاد آزمایشگاه هستیم که برای بخش خصوصی و دانشگاه‌ها نیز مفید است زیرا بخش خصوص توان سرمایه‌گذاری چند همتی در این حوزه را ندارد. مردم باید بدانند که پرتاب‌ها به صورت کاربردی برای چه حوزه‌‌هایی مفید است؛ مواردی مثل پایش کشاورزی و‌ مخابرات از تاثیرات این حوزه است.