رشد برق‌آسای اینترنت موبایل در جهان؛ رقابت 5G در ایران داغ‌تر‌ شد

این رشد ناشی از چند عامل کلیدی است؛ این عوامل عبارتند از گسترش گوشی‌های هوشمند، افزایش مصرف ویدیوهای کوتاه و بلند، سرویس‌های مبتنی بر هوش مصنوعی و تقاضای روزافزون برای آپ‌لینک به دلیل تولید محتوای کاربران در شبکه‌های اجتماعی.

همچنین فناوری‌های واقعیت توسعه‌یافته و واقعیت مجازی (AR/VR) در نیمه دوم این دهه به شکل محسوسی وارد میدان خواهند شد و نیاز به سرعت و ظرفیت شبکه را بالا می‌برند.

بر اساس پیش‌بینی‌ها، منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا (MENA) با نرخ رشد سالانه حدود ۱۶ تا ۱۷ درصد در حال حرکت به سمت جهش مصرف است. این روند در کشوری مثل ایران که ضریب نفوذ گوشی‌های هوشمند و مصرف ویدیوی آنلاین بالاست، فشار مضاعفی به شبکه‌های ارتباطی وارد می‌کند.

در چنین شرایطی، گذر از نسل چهارم به پنجم (5G) تنها یک انتخاب فناورانه نیست، بلکه ضرورتی برای حفظ کیفیت سرویس و پاسخ‌گویی به تقاضاست.

وضعیت ایران و روند توسعه 5G

از سال ۱۳۹۹ تاکنون، دو اپراتور اصلی کشور یعنی همراه اول و ایرانسل، پروژه‌های متعددی برای راه‌اندازی و گسترش سایت‌های 5G انجام داده‌اند. در حالی که شبکه نسل چهارم در کشور به بلوغ نسبی رسیده، پوشش 5G هنوز در مرحله توسعه اولیه است و به‌طور کامل فراگیر نشده.

با این حال، روند راه‌اندازی سایت‌های جدید طی دو سال اخیر شتاب گرفته و شهرهای بیشتری به این فناوری دسترسی پیدا کرده‌اند.

در این میان رکورد سرعت ۲.۲۶۹ گیگابیت‌ برثانیه در ارومیه توسط اپراتور اول تلفن همراه کشور که در تست روی شبکه تجاری به ثبت رسید، نشان می‌دهد ظرفیت شبکه‌های 5G کشور با استانداردهای جهانی فاصله چندانی ندارد. توسعه این شبکه صرفا در مراکز استان‌ها متمرکز نیست و پروژه‌هایی در حال اجراست که شهرهای کوچک و برخی مناطق روستایی را هم تحت پوشش قرار دهد.

فرصت‌ها و چالش‌های پیش‌رو

با توجه به رشد سریع تقاضا، سرمایه‌گذاری مستمر اپراتورها در توسعه زیرساخت 5G حیاتی است؛ اما این مسیر بدون چالش نیست. هزینه بالای راه‌اندازی سایت‌های جدید، نیاز به تجهیزات پیشرفته و ضرورت مدیریت طیف فرکانسی کارآمد، از موانع اصلی به شمار می‌رود.

علاوه‌بر این، تنظیم‌گری منعطف و سیاست‌های حمایتی دولت در ایجاد مدل‌های اقتصادی پایدار برای توسعه شبکه نقش کلیدی خواهد داشت.

افزایش جهانی مصرف داده و فشار داخلی بر شبکه‌های موبایل، ضرورت شتاب‌گیری توسعه نسل پنجم ارتباطی در ایران را پررنگ‌تر کرده است. با وجود حرکت رو به جلو و ثبت رکوردهای فنی، مسیر رسیدن به پوشش سراسری و بهره‌برداری کامل از مزایای 5G نیازمند ترکیبی از سرمایه‌گذاری، فناوری‌های بومی‌شده و حمایت‌های هوشمندانه سیاست‌گذار است.