فعالان حوزه ماینینگ: ردپای ناترازی انرژی در ساختار است نه در استخراج رمزارز

به گزارش پبوست، در نشست خبری انجمن بلاک‌چین ایران که با محوریت بررسی وضعیت صنعت ماینینگ برگزار شد، اعضای کارگروه ماینینگ با استناد به آمار رسمی و تحلیل‌های کارشناسی، ادعای وزارت نیرو مبنی بر تأثیر چشمگیر ماینینگ بر ناترازی برق کشور را رد کردند. به گفته علی بابک‌نیا، رئیس کارگروه ماینینگ، ناترازی شبکه برق ایران به حدود ۲۷ هزار مگاوات می‌رسد که منشأ آن را باید در اتلاف گسترده در شبکه توزیع، راندمان پایین نیروگاه‌ها، بدهی‌های سنگین وزارت نیرو به بخش خصوصی و غفلت از توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر جست‌وجو کرد، نه در فعالیت محدودشده ماینرها.

او تأکید کرد که فعالان این صنعت حتی در شرایط بحرانی مانند جنگ اخیر نیز داوطلبانه تجهیزات خود را خاموش کرده‌اند، اما باز هم از نگاه حاکمیت به‌عنوان مقصر اصلی معرفی می‌شوند. بابک‌نیا با اشاره به پیشنهادات فعالان ماینینگ برای تأمین برق از طریق ساخت نیروگاه‌های اختصاصی یا استفاده از گاز فلر، اعلام کرد دولت به هیچ‌کدام از این راهکارها توجه نکرده و صرفاً مسیرهای قانونی فعالیت این حوزه را سد کرده است.

مسیح علوی، دبیر کارگروه ماینینگ انجمن بلاک‌چین هم همچنین تأکید کرد که جو رسانه‌ای و عدم ثبات و قطعیت سیاست‌گذاری، سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی را به کشورهای همسایه سوق داده و اقتصاد برق ایران، امروز قربانی همان تصمیم‌هایی است که باعث شده فرصت‌های سرمایه‌گذاری یکی پس از دیگری سوزانده شود.

پیوست در این نشست، از احتمال درخواست وایت‌لیست شدن آی‌پی‌ ماینرها مانند صرافی‌های رمزارزی در زمان قطعی اینترنت پرسید. علی بابک‌نیا در پاسخ اعلام کرد: ماینرها نه‌تنها چنین درخواستی نداشته‌اند، بلکه اساساً هیچ مسیری برای تعامل یا پیگیری رسمی در این زمینه برایشان تعریف نشده است.

همچنین مسیح علوی، دبیر کارگروه ماینینگ انجمن، در پاسخ به سوال دیگر پیوست مبنی بر ارتباط داده‌های بلاک‌چینی با سهم ماینینگ داخلی که از واریزی‌ها به صرافی‌های مانند نوبیتکس استخراج شده است گفت: ارزیابی دقیق این داده‌ها در صلاحیت خود نوبیتکس است و تخمین‌های ۳ تا ۹ درصدی از سهم ایران در استخراج جهانی نمی‌تواند دقیق تلقی شود، چرا که این تراکنش‌ها ممکن است از سوی کاربران یا ماینرهای خارج از کشور نیز انجام شده باشد.

روایت وارونه وزارت نیرو از بحران برق

علی بابک‌نیا، رئیس کارگروه ماینینگ انجمن بلاک‌چین، در این نشست با اشاره به روایت یک‌سویه وزارت نیرو از بحران ناترازی برق، تأکید کرد که این وزارتخانه از سال ۱۳۹۸ تاکنون به‌صورت مستمر با ارائه آمارهای غیرواقعی، صنعت ماینینگ را مقصر اصلی کمبود برق معرفی کرده است. به گفته او، این در حالی است که ناترازی اعلامی شبکه برق که در بازه‌ای بین ۲۰ تا ۲۷ هزار مگاوات قرار دارد، نمی‌تواند تنها ناشی از مصرف محدود یک صنعت باشد. بابک‌نیا افزود: «در شرایطی که مصرف کشور در زمان جنگ، تعطیلی ادارات، و قطعی اینترنت به‌شدت کاهش یافته بود، همچنان قطعی‌های گسترده ادامه داشت. این نشان می‌دهد مشکل جای دیگری‌ست.»

بابک‌نیا اتلاف بیش از ۶ هزار مگاوات برق در شبکه توزیع، راندمان پایین نیروگاه‌های حرارتی که به‌جای ۴۵ درصد، تنها ۲۵ تا ۳۵ درصد راندمان دارند، و عدم توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر را از مهم‌ترین دلایل ناترازی عنوان کرد. در حالی‌که کشورهای منطقه مانند ترکیه و امارات با جمعیتی مشابه، ظرفیت تولید برق تجدیدپذیر به‌مراتب بالاتری دارند، ایران با تنها ۱۵۰۰ مگاوات همچنان عقب مانده است. بابکنیا همچنین به فرصت‌های ازدست‌رفته اشاره کرد؛ از جمله پیشنهاد ساخت نیروگاه توسط ماینرها و واگذاری نیروگاه‌های متروکه، که به‌گفته او می‌توانست بخشی از بار شبکه را کاهش دهد، اما هیچ‌گاه مورد پذیرش وزارت نیرو قرار نگرفت.

او سیاست‌های وزارت نیرو را در قبال ماینرها «سرکوب‌گرانه» توصیف کرد و گفت: «حتی امکان استفاده از گاز فلر یا خرید گواهی صرفه‌جویی نیز برای ماینرها فراهم نشد. از آن‌سو، ضریب پشتیبانی از احداث نیروگاه هم به‌گونه‌ای تعیین شده که ماینرها باید تا ۵ برابر مصرف خود برق تولید کنند تا شامل خاموشی نشوند؛ شرایطی که عملاً فعالیت این صنعت را غیرممکن کرده است.»

صنعت برق قربانی تصمیم‌های اشتباه، نه ماینرها

مسیح علوی، دبیر کارگروه ماینینگ انجمن بلاک‌چین، در ادامه این نشست با تأکید بر تکرار روایت‌های تورم‌یافته از سوی توانیر و وزارت نیرو، گفت: «از پاییز سال گذشته تاکنون، هر بار آماری منتشر شده که عدد دستگاه‌های فعال ماینینگ را به‌طرز مشکوکی افزایش داده‌اند. اخیراً حتی عدد ۹۰۰ هزار دستگاه مطرح شده و گفته‌اند ۵ درصد استخراج جهانی مربوط به ایران است؛ آماری که با هیچ ارزیابی واقعی نمی‌خواند.»

علوی با اشاره به وضعیت پیش از قانونی‌شدن ماینینگ در ایران گفت سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی به‌دلیل توان فنی بالا و ظرفیت صنعت برق ایران، نه صرفاً برق ارزان، علاقه‌مند به سرمایه‌گذاری در این حوزه بودند. اما به گفته او، بدهی انباشته ۱۵۰ هزار میلیارد تومانی وزارت نیرو به فعالان صنعت برق، بی‌اعتمادی گسترده ایجاد کرده و سرمایه‌گذاران را به کشورهای حاشیه خلیج فارس سوق داده است. او با انتقاد از این وضعیت گفت: «پولی که مردم بابت برق پرداخت کرده‌اند نه در تولید، نه در تعمیر و نگهداری، بلکه در جاهای دیگر هزینه شده است.»

علوی در پایان هشدار داد که سیاست‌های محدودکننده نه‌تنها ماینینگ، بلکه سایر فناوری‌هایی را که در آینده به انرژی وابسته خواهند بود نیز هدف خواهد گرفت. به‌جای آن، او خواستار اصلاح سیاست‌های مصرف، افزایش بهره‌وری، و ایجاد بسترهای شفاف برای سرمایه‌گذاری شد؛ چرا که به باور او، «راه‌حل عبور از بحران انرژی در سرکوب فناوری نیست، بلکه در برنامه‌ریزی واقع‌بینانه و استفاده از ظرفیت‌های داخلی است.»