شرکت اوپنایآی روز پنجشنبه اعلام کرد که بخشی از سهام خود به ارزش دستکم ۱۰۰…
۲۱ شهریور ۱۴۰۴
۲۱ شهریور ۱۴۰۴
زمان مطالعه : ۸ دقیقه
هوش مصنوعی مولد در حال تغییر چهره فناوری در اروپا و جهان است. بازار اروپایی آن با سرعت زیادی رشد کرده و سرمایهگذاریها در سال ۲۰۲۴ به حدود ۴۷.۶ میلیارد دلار رسیده است. استارتاپها در فرانسه، آلمان، هلند و بریتانیا با سرعتی بیسابقه رشد میکنند. یکسوم کاربران اروپایی حداقل هفتهای یکبار از ابزارهای مولد برای کار شخصی یا حرفهای استفاده میکنند، اما با وجود خوشبینی گسترده، نگرانیها درباره حریم خصوصی، اخبار جعلی و سوءاستفاده از دادهها همچنان سایه میاندازد. متخصصان هشدار میدهند که آینده هوش مصنوعی مولد تنها با سرمایهگذاری و الگوریتمهای پیشرفته تضمین نمیشود؛ اعتماد کاربران و استفاده مسئولانه، کلید بهرهبرداری واقعی از این انقلاب دیجیتال است.
طبق گزارش Deloitte، مدیران اروپایی ۶۵ درصد گفتهاند که بهدلیل ارزش بالای این فناوری، در حال افزایش سرمایهگذاری خود در آن هستند. اعتماد، عامل کلیدی برای پذیرش گسترده هوش مصنوعی مولد در اروپا است. با وجود رشد سریع بازار و پیشرفتهای فناوری، موفقیت این ابزارها تنها به سرمایهگذاری و الگوریتمهای پیشرفته وابسته نیست، بلکه به میزان اعتماد کارمندان و مصرفکنندگان و نحوه استفاده صحیح آنها از فناوری بستگی دارد. Deloitte تأکید میکند که اعتماد شامل توانمندی و نیت درست است و برای پذیرش موفق هر فناوری نو، بهویژه هوش مصنوعی مولد، حیاتی است. نتایج نظرسنجی از بیش از ۳۰ هزار نفر در ۱۱ کشور اروپایی نشان میدهد افراد نسبت به این فناوری خوشبین هستند، اما نگرانیهایی درباره خطرات احتمالی آن دارند؛ بنابراین، سازمانها باید به اجرای مسئولانه و ایجاد اعتماد توجه ویژه داشته باشند تا موفقیت بلندمدت حاصل شود.
حدود یکسوم از کاربران اروپایی، حداقل هفتهای یکبار از ابزارهای هوش مصنوعی مولد برای کارهای شخصی (۳۰٪) یا کاری (۳۳٪) استفاده میکنند. کاربردهای شخصی بیشتر شامل ۴۷ درصد مربوط به جستجوی اطلاعات و ۴۰ درصد تولید ایده میشود. در محیط کار هم کارمندان، ۴۰ درصد موارد در تولید ایده، ۳۸ درصد در خلاصهسازی متن و جستجو و ۳۷ درصد در تولید یا ویرایش محتوا از آن استفاده میکنند.
نکته جالب، نقش مهم هوش مصنوعی مولد در غلبه بر موانع زبانی است؛ چون ترجمه هم در استفاده شخصی (۲۷٪) و هم کاری (۳۰٪) بسیار پرکاربرد است. این موضوع نشان میدهد که این فناوری میتواند در ارتباطات جهانی و پردازش اطلاعات نقش مؤثری داشته باشد.
نتایج نظرسنجی نشان میدهد که بیشتر کاربران هوش مصنوعی مولد خوشبین هستند. ۷۱٪ معتقدند این فناوری میتواند به بهبود محصولات و خدمات کسبوکارها کمک کند، ۶۶٪ فکر میکنند باعث خودکارسازی کارهای تکراری و بهبود تجربه کاری کارکنان میشود، و ۵۹٪ باور دارند که به نفع جامعه خواهد بود.
در محیط کار، ۷۹٪ از کارکنانی که از این ابزار استفاده میکنند، باور دارند که طی دو سال آینده کارشان را آسانتر خواهد کرد و ۷۳٪ نیز انتظار دارند شغلشان لذتبخشتر شود. همچنین ۷۴٪ علاقهمندند مهارتهای خود را در استفاده از این ابزارها افزایش دهند و ۶۹٪ درباره فرصتهای شغلی جدیدی که این فناوری ایجاد میکند هیجانزده هستند. ۶۸٪ نیز معتقدند که هوش مصنوعی مولد به آنها کمک میکند تا در مسیر شغلی خود بهروز بمانند.
بر اساس گزارش Deloitte، تنها ۱۷٪ از رهبران اروپایی مقاومت فرهنگی کارکنان را مانعی جدی برای استفاده از این فناوری میدانند؛ در حالی که ۲۷٪ نگرانیهای اصلی بیشتر مربوط به مسائل حاکمیتی و ۳۴٪ رعایت قوانین است.
با وجود خوشبینی نسبت به هوش مصنوعی مولد، نگرانیهای جدی درباره استفاده مسئولانه از آن وجود دارد. تنها نیمی از کاربران به توانایی دولتها در تنظیم و نظارت و به شرکتها در استفاده مسئولانه از فناوری اعتماد دارند. نگرانیهای اصلی شامل تولید ویدیوهای جعلی (۶۵٪)، انتشار اخبار نادرست (۶۳٪) و سوءاستفاده از دادههای شخصی (۶۲٪) است. کاربران برای ایجاد اعتماد، حفظ محرمانگی و امنیت دادهها (۶۶٪) را مهمتر از دقت عملکرد (۵۹٪) یا شفافیت تصمیمگیری (۵۷٪) میدانند.
۵۳٪ معتقدند که قانونگذاری صحیح میتواند استفاده از این فناوری را افزایش دهد، اما تأثیر قوانین جدید اتحادیه اروپا هنوز مشخص نیست. در همین حال، رهبران کسبوکار اروپایی، پایش و رعایت الزامات قانونی را بخشی حیاتی از مدیریت ریسکهای هوش مصنوعی مولد میدانند.
پاسخدهندگان این مطالعه بیشتر به نتایج هوش مصنوعی مولد در برخی موقعیتهای کمخطر اعتماد دارند، بهویژه وقتی خودشان از آن استفاده میکنند. اما وقتی سازمانها از این فناوری در موقعیتهای حساستر یا پرخطرتر استفاده میکنند، میزان اعتماد کاهش مییابد و این روند در همه بخشها دیده میشود.
برای مثال، در حوزه رسانه، ۷۰٪ از کاربران اروپایی به خلاصهسازی اخبار توسط هوش مصنوعی اعتماد دارند، اما فقط ۵۰٪ به استفاده خبرنگاران از این فناوری برای نوشتن خبر اعتماد میکنند. در بخش دولتی نیز، ۶۴٪ حاضرند از هوش مصنوعی برای دریافت راهنمایی شخصی در زمینههایی مانند مالیات یا مزایا استفاده کنند، اما تنها ۵۰٪ به استفاده دولت از این فناوری برای تعیین صلاحیت افراد جهت دریافت خدمات اجتماعی اعتماد دارند.
نظرسنجی نشان میدهد اعتماد به هوش مصنوعی مولد با افزایش حساسیت و اهمیت موقعیت کاهش مییابد. کاربران به کاربردهای کمریسک مانند خلاصه کردن اخبار یا ارائه اطلاعات خدمات عمومی بیشتر اعتماد دارند، اما در کاربردهای پرریسک مثل ارزیابی صلاحیت افراد در برنامههای حمایت اجتماعی، اعتماد کمتر است.
علاوه بر این، کاربران به توانایی خودشان در کنترل و بهدست آوردن نتایج دقیق با هوش مصنوعی اعتماد بیشتری دارند و نسبت به سازمانها محتاطترند. شکاف اعتماد در تصمیمات پیچیده و پرریسک بیشتر است، اما در امور روزمره مثل بیمه و بانکداری کمتر دیده میشود؛ برای مثال، حدود ۵۴–۵۸٪ به توصیههای بیمهای یا مالی هوش مصنوعی و سازمانهای مربوطه اعتماد دارند. این نشان میدهد که کنترل کاربر و ماهیت معاملاتی کاربردها میتواند اعتماد را افزایش دهد.
استفاده سریع از هوش مصنوعی مولد در سازمانها باعث شده مدیریت نتواند بهخوبی با آن هماهنگ شود. حدود ۶۳٪ از کارمندان از این فناوری استفاده میکنند، اما تنها ۴۴٪ میگویند شرکتشان آن را تشویق میکند و ۲۳٪ هیچ سیاست روشنی برای استفاده ندارند. بیش از نیمی از کاربران معتقدند کارمندان بدون اجازه رسمی کارفرما از این ابزار استفاده میکنند و دلیل اصلی آن افزایش بهرهوری است.
سازمانها نگرانیهایی درباره کنترل و مدیریت این استفاده دارند؛ ۳۸٪ معتقدند کارمندان ریسکها را نمیبینند و ۳۴٪ میگویند سازمانها نمیتوانند استفاده را کنترل کنند. حدود ۳۰٪ از مدیران، مدیریت ریسک را مانع اصلی موفقیت هوش مصنوعی مولد میدانند. همچنین، نبود شفافیت و آگاهی درباره سیاستهای شرکت، دلیل استفاده از ابزارهای غیرمجاز است و تنها نیمی از کاربران معتقدند کارفرمایان درباره تأثیر این فناوری شفاف هستند.
حدود ۲۵٪ از کارمندان از ابزارهای عمومی و رایگان هوش مصنوعی مولد به صورت شخصی استفاده میکنند، در حالی که تنها ۱۹٪ از پلتفرمهای داخلی یا سفارشی سازمان بهره میبرند؛ در مجموع نیمی از کارکنان اروپایی از ابزارهای رایگان و عمومی استفاده میکنند. این موضوع نگرانیهای بزرگی برای مدیران ریسک ایجاد میکند، زیرا ابزارهای غیرمجاز ممکن است استانداردهای امنیت داده و حفظ حریم خصوصی را رعایت نکنند، منجر به افشای اطلاعات محرمانه، نقض محرمانگی مشتریان، تولید نتایج نادرست و آسیب به اعتبار شرکت شوند.
تمرکز بر حکمرانی و چارچوبهای سازمانی: سازمانها باید سیاستها و چارچوبهای واضح برای استفاده از هوش مصنوعی مولد ایجاد کنند تا کارکنان از ابزارهای تاییدشده و قابل اعتماد استفاده کنند و ریسک استفاده از ابزارهای غیرمجاز کاهش یابد.
آموزش و توسعه کارکنان: برنامههای آموزش و توسعه برای استفاده مسئولانه و اخلاقی از هوش مصنوعی حیاتی است. کمتر از نیمی از کارکنان آموزش کافی دریافت کردهاند، بنابراین سرمایهگذاری در آموزش باعث افزایش بهرهوری، کارایی و اعتماد میشود.
شفافیت سازمانی: تنها ۵۱٪ از کارکنان معتقدند که کارفرمایان درباره تأثیر هوش مصنوعی مولد شفاف هستند. شفافیت باعث افزایش هیجان کارکنان، تمایل به یادگیری مهارتهای جدید و اعتماد بیشتر به فناوری میشود.
حفظ حریم خصوصی و امنیت دادهها: ۶۶٪ از کاربران و ۶۰٪ از مدیران اهمیت امنیت و حریم خصوصی دادهها را تأیید کردهاند. سازمانها باید چارچوبهای قوی، همکاری میان تیمهای ریسک و انطباق و مکانیزمهای شفاف opt-in و opt-out را رعایت کنند.
نظارت انسانی: نگه داشتن کنترل انسانی در فرایندهای هوش مصنوعی، بهویژه در تصمیمات حساس و پیچیده، اعتماد کاربران را افزایش میدهد و از پیامدهای منفی احتمالی جلوگیری میکند.
در مجموع، تمرکز بر آموزش، شفافیت، حریم خصوصی، نظارت انسانی و چارچوبهای سازمانی، کلید ایجاد اعتماد و تشویق به استفاده مسئولانه از هوش مصنوعی مولد در سازمانهاست.
کاربران اروپایی نسبت به هوش مصنوعی مولد ترکیبی از خوشبینی و نگرانی دارند؛ آنها پتانسیل فناوری برای بهبود محصولات، خدمات و تجربه کاری را میبینند، اما نگران اجرای مسئولانه، حریم خصوصی دادهها و انتشار اطلاعات نادرست هستند.
یک شکاف قابل توجه در اعتماد وجود دارد: کاربران در کاربردهای کمریسک که کنترل بیشتری دارند، اعتماد بیشتری نشان میدهند، اما در کاربردهای پرریسک اعتماد کاهش مییابد. برای جلب اعتماد، کسبوکارها باید شفافیت را اولویت دهند، ابزارها و آموزش مناسب ارائه کنند و نگرانیهای حریم خصوصی دادهها را مستقیماً برطرف نمایند.
ایجاد اعتماد به هوش مصنوعی مولد هم یک ضرورت اخلاقی و هم یک نیاز حیاتی کسبوکارهاست؛ با رویکردی قابل اعتماد، سازمانها میتوانند از پتانسیل فناوری بهرهمند شوند، ریسکها را کاهش دهند و اعتماد کارکنان و مشتریان را جلب کنند. در غیر این صورت، خطر استفاده از ابزارهای غیرمجاز توسط کارکنان و از دست دادن مشتریان وجود دارد.