استانداردسازی و الویت‌بندی داده‌ها برای ارتقای استفاده از هوش مصنوعی

به گزارش پوست، امین کلاهدوزان، رئیس مرکز توسعه تجارت الکترونیکی در ابتدای سومین جلسه تخصصی اندیشکده توسعه هوش مصنوعی در تجارت و بازرگانی مرکز توسعه تجارت الکترونیکی گفت: در کنار جلسات هفتگی برای تبادل نظرات و رسیدن به جمع‌بندی، وبینارهایی نیز با موضوعات آشنایی و استفاده از هوش مصنوعی در کسب‌وکار، حرکت از هوش مصنوعی چرایی و چگونگی آن، هوش مصنوعی مسائل سازمانی و تدابیر انسانی و غیره برگزار شده‌ است. هدف رسیدن به یک چارچوب اقدام برای ارتقای بهره‌برداری از این فناوری در مسیر ارائه خدمات مطلوب به مردم در زیست‌بوم تجارت الکترونیکی کشور است.

اهمیت زیرساخت‌ها در استفاده از داده‌ها

احسان عزیزی، هم‌بنیان‌گذار پلتفرم AvaIAI، به اهمیت داده در جهان امروز و حساسیت داده‌های خصوصی پرداخت و گفت: مالیکت داده در کنارمالکیت معنوی آن یک چالش جهانی است. باتوجه‌ به حساسیت زیادی که در مورد داده‌ها وجود دارد باید آنها را مورد بررسی قرارداد. قانون‌گذار باید در حوزه داده و اطلاعات خصوصی افراد محدودیت‌سازی کند. یکی دیگر از موارد مورد بررسی حریم خصوصی و امنیت است. اگر می‌خواهیم در بحث داده‌ها از هوش مصنوعی استفاده کنیم باید به ایرانی یا خارجی بودن زیرساخت‌های هوش مصنوعی مورداستفاده توجه کرد.

کلانتر هرمزی معاون فناوری اطلاعات و ارتباطات مرکز همکاری‌هایتحول و پیشرفت ریاست‌جمهوری، به اهمیت مسیری که برای تجارتالکترونیکی مدنظر است اشاره کرد و ادامه داد: ما در این جلسه در مورد هوش مصنوعی صحبت نمی‌کنیم. درواقع صحبت ما در مورد توسعه کاربردهای هوش مصنوعی در تجارت الکترونیکی کشور است. در ابتدا باید دید می‌خواهیم در تجارت الکترونیکی چه مسیری را طی کنیم تا بعد از آن به دنبال قابلیت مورداستفاده در هوش مصنوعی باشیم. با وجودی که داده یکی از چالش‌های جدی برای هوش مصنوعی است، اما به نظر من چالش امروزی ما بیشتر مربوط به مسیرمان در تجارت الکترونیکی است.

متولی نظارت بر داده‌ها کدام نهاد است؟

علیرضا جاوید عربشاهی، مدیرکل دفتر برنامه‌ریزی، پایش و مطالعاتراهبردی مرکز توسعه تجارت الکترونیکی با تاکید بر اهمیت حفظ داده‌های خصوصی گفت: می‌توان از داده برای توسعه کسب‌وکار استفاده و داده را پردازش کرد، اما در خصوص خرید و فروش آن معتقدم باید بررسی شده و مورد نظارت قرار بگیرد.

نعیمی نماینده ستاد هوش‌ مصنوعی و رباتیک معاونت علمی و فناوری ریاست ‌جمهوری، به مالکیت داده پرداخت و گفت: در خصوص مالکیت داده، ارگانی که باید مالکیت را بررسی و مرزبندی ایجاد کنند قطعاً پدافند غیرعامل و افتا است. همچنین لازم است سیاست‌های دو سازمان برای تصمیم‌گیری این موضوع را مدنظر داشت.

فرید شهابی، معاون تجاری گروه اسنپ، به استفاده از داده‌های عمومی در ارائه خدمات اشاره کرد و گفت: در بحث داده بسیاری از خدمات عمومی در کشور تا زمانی که داده‌های مورداستفاده شخصی نیست نباید با حساسیت اجرا شوند. می‌توان با استفاده از دیتاهای غیرشخصی بسیاری از خدمات عمومی را در زمینه ترافیک، مسائل تامین اجتماعی یا شناسایی افرادی که ممکن است به لحاظ سلامتی در خط باشند باکیفیت بهتری در اختیار جامعه قرارداد. بر اساس آمار موجود از نظر دولتی برای آمادگی از ابزارهایهوش مصنوعی در رده ۹۴ و در تحقیقات رده ۱۴ هستیم، که این مساله نشان می‌دهد بهتر است داده‌ها را بهتر مورد بررسی قرار دهیم.

استانداردسازی داده‌ها یک اولویت است

محمدهادی زاهدی رئیس انجمن ملی هوش مصنوعی ایران گفت: GDPR اروپا  مالکیت داده را مشخص کرده است. لازم است اداراتی در این ‌خصوص ایجاد شده و حق اصلاح یا پاک‌ کردن اطلاعات برای کاربران ایجاد شود. اگر قرار بر این است که از داده‌ها به شکل عمومی استفاده شود، لازم است قانون‌گذاری و اولویت‌ها مشخص شود. من فکر می‌کنم اولویت در این مساله استانداردسازی داده‌ها و نحوه انتقال آنها است. این امر یا باید به شکل مستقیم اتفاق افتد یا باید یک نحوه مشخص انتقال داده مهیا شود.

حرکت از مدیریت به بهره‌مندی

سید هادی صادقی مدیر گروه آموزش و هوش مصنوعی سازمان صمت با اشاره به این مساله که امروزه از مدیریت داده به داده‌محوری در حال حرکت هستیم، اما در ایران هنوز در جنس داده گیر کرده‌ایم، افزود: استرالیا کشوری است که بیشترین استانداردسازی داده را برای اروپا به وجود آورده‌ است. شیوه کاری آنها تقسیم‌‌بندی داده و برنامه‌ریزی بر اساس مشاغل موجود در ۲۰ سال آینده است. در حوزه هوش مصنوعی نیز بسیاری از کشورها در ابتدای ورود آن چندین ماه صبر کرده و بعد از قانون‌گذاری از آن استفاده کرده‌اند. در حالی ‌که در ایران بعد از شروع استفاده از یک برنامه یا قابلیت قانون‌گذاری انجام می‌شود.

احسان عزیزی، هم‌بنیان‌گذار پلتفرم AvaIAI، به توضیح چالش اصلیکسب‌وکارها پرداخت و گفت: یکی از موضوعات موردبحث در حوزه هوش مصنوعی، نبود زیرساخت لازم و استاندارد است. برای کسب‌وکار ساخت مدل جدید صرفه اقتصادی ندارد و می‌تواند پروژه‌های متن‌باز دیگری را با هزینه خیلی کمتر ارائه کنند. یکی دیگر از چالش‌ها مربوط به محدودیت‌‌های زمانی است. تکنولوژی بسیار بزرگ و پس‌رونده است به شکلی که باگذشت یک سال و نیم از ورود هوش مصنوعی بسیار توسعه پیدا کرده است. بر اساس برآوردها در آمریکای شمالی ۶۹ درصد از هوش مصنوعی استفاده می‌کنند و این عدد در ایران ۱۶.۸ درصد است. البته پیش‌بینی شده است تا سال آینده این عدد به ۳۰ درصد برسد. باید تلاش کرد این ضریب بیش از قبل شود و برای اینکار باید به جای تبلیغات روی بازاریابی کار کرد.

امین کلاهدوزان، رئیس مرکز توسعه تجارت الکترونیکی، با تاکید بر اینکه آنچه در مورد تکنولوژی جدید دیده می‌شود ابعاد غیرشفاف و نامشخص آن است، گفت: وجود این جلسات تلاشی برای نزدیکی دیدگاه‌های متفاوت است. ما می‌خواهیم نسبت به چالش‌های آینده هوش مصنوعی پیش‌دستانه عمل کرده و حداقل در حوزه راهبرهای کلی، صورت مساله شفافی داشته باشیم.

او ادامه داد: حال این مساله مطرح می‌شود که حتی اگر هیچ راه‌حلی وجود نداشته باشد، باید فهمید در حوزه تجارت الکترونیک چه اتفاقات و چالش‌هایی ممکن است اتفاق افتد؛ بنابراین پیش‌بینی و هدف اصلی از تشکیل این نوع از جلسات تشکیل لیستی از مسائل و مشکلات احتمالی، همچنین هم‌فکری در خصوص آن است. به همین دلیل از دوستان دعوت کردیم موضوعاتی که فکر می‌کنند مطرح است را در جلسه بازگو کرده تا بتوانیم به تصویری بزرگ از مشکلات دست پیدا کنیم. ما فکر می‌کنیم با پیش‌بینیچالش‌ها مسیر نیز برای به‌وجود آمدن توسعه باز خواهد شد بهتر است پیش‌‌دستانه با آن روبه‌رو شد.