۱۰ کشور برتر در رقابت هوش مصنوعی: آمریکا پیشتاز و امارات در جایگاه پنجم

رقابت هوش مصنوعی فقط بین شرکت‌های فناوری وجود ندارد، بلکه بین کشورها هم وجود دارد. به گفته مؤسسه هوش مصنوعی انسان‌محور (Human-Centered AI) دانشگاه استنفورد، وقتی صحبت از حوزه‌های اصلی مانند مقالات تحقیقاتی، سرمایه‌گذاری‌های خصوصی و حق ثبت اختراع یا پتنت‌ها (patent) می‌شود، ایالات متحده در زمینه هوش مصنوعی در صدر قرار می‌گیرد.

بر اساس گزارش ابزار Global Vibrancy Tool این مؤسسه، که داده‌های مربوط به سال ۲۰۲۳ را در مورد اکوسیستم‌های هوش مصنوعی ۳۶ کشور تجزیه و تحلیل کرده است، ایالات متحده حتی بسیار جلوتر از بهترین رقیب بعدی خود، یعنی چین قرار دارد. این ابزار ۴۲ شاخص ویژه هوش مصنوعی را جمع‌آوری و بررسی کرد تا مشخص کند کدام کشورها در هوش مصنوعی پیشرو هستند.

ده رهبر برتر جهانی هوش مصنوعی در سال ۲۰۲۴، بر اساس ابزار Stanford HAI’s Global Vibrancy Tool عبارتند از:

۱۰. سنگاپور

سنگاپور در رقابت هوش مصنوعی حداکثر امتیاز را در سه شاخص دریافت کرد: مدل‌های پایه دسترسی آزاد (open access foundation models)، نسبت استخدام سالانه هوش مصنوعی (AI hiring rate year-over-year ratio) و میزان وجود استراتژی هوش مصنوعی ملی (national AI strategy presence).

کشورهای کوچک‌تری مانند سنگاپور وارد ده کشور برتر شده‌اند و این نشان می‌دهد جمعیت و مقیاس جغرافیایی تنها عوامل تعیین‌کننده پویایی هوش مصنوعی نیستند.

۹. ژاپن (حاضر در میان ده کشور برتر در رقابت هوش مصنوعی)

ژاپن حداکثر امتیاز را برای شاخص «وجود استراتژی هوش مصنوعی ملی» در رقابت هوش مصنوعی دریافت کرد. این گزارش می‌گوید قرار گرفتن ژاپن در میان ده کشور برتر در کنار کره جنوبی و سنگاپور اهمیت فزاینده به هوش مصنوعی را در اقتصادهای آسیایی نشان می‌دهد.

۸. آلمان

آلمان حداکثر امتیاز را برای شاخص «مدل‌های پایه دسترسی آزاد« و «وجود استراتژی هوش مصنوعی ملی» در رقابت هوش مصنوعی داشت.

این گزارش می‌گوید: «آلمان نقش مهمی در تحقیقات هوش مصنوعی دارد. این کشور در تولید مدل‌های یادگیری ماشینی قابل توجه (notable machine learning models) در رتبه چهارم قرار دارد. هم‌چنین در مورد هوش مصنوعی مسئول (responsible AI) مقالات زیادی منتشر کرده است و از نظر «کل سرمایه‌گذاری خصوصی هوش مصنوعی» رتبه چهارم را دارد.»

۷. کره جنوبی

کره جنوبی حداکثر امتیاز را برای شاخص «وجود استراتژی هوش مصنوعی ملی» دریافت کرد. در شاخص تصویب قوانین مرتبط با هوش مصنوعی (passing AI-related legislation) در رتبه دوم قرار گرفت. در این گزارش آمده است که این کشور دارای دانشگاه‌ها و شرکت‌های پیشرو در زمینه هوش مصنوعی از جمله موسسه علوم و فناوری پیشرفته کره (Korea Advanced Institute of Science and Technology) و پلتفرم آنلاین NAVER است.

دومین نشست ایمنی هوش مصنوعی امسال در سئول کره جنوبی برگزار شد.

۶. فرانسه

فرانسه در رقابت هوش مصنوعی، حداکثر امتیاز را در دو شاخص دریافت کرد: «مدل‌های پایه دسترسی آزاد» و «وجود استراتژی هوش مصنوعی ملی». این کشور در رتبه دوم برنامه‌های مطالعاتی هوش مصنوعی به زبان انگلیسی (AI study programs in English) قرار گرفت.

این گزارش خاطرنشان کرد که استارت‌آپ هوش مصنوعی فرانسوی Mistral «یکی از برجسته‌ترین توسعه‌دهندگان LLM در اروپا» است که «چندین مدل یادگیری ماشینی قابل‌توجه را ارائه کرده است».

فرانسه متعهد به میزبانی سومین نشست ایمنی هوش مصنوعی در سال آینده است.

۵. امارات متحده عربی

امارات متحده عربی حداکثر امتیاز را برای سه شاخص دریافت کرد: «مدل‌های پایه دسترسی آزاد»، «برنامه‌های مطالعاتی هوش مصنوعی به زبان انگلیسی» و «وجود استراتژی هوش مصنوعی ملی». امارات در شاخص برابری جنسیتی استعدادهای هوش مصنوعی (AI talent concentration gender equality) و سرعت اینترنت (internet speed) در رتبه دوم قرار دارد.

مطابق با گزارش، در سال ۲۰۲۳ امارات متحده عربی «در بین سه کشور برتر جهان از نظر سهام اقلیت هوش مصنوعی (AI minority stake) و سرمایه‌گذاری‌های عرضه عمومی (public offering investments) بود.» و امتیاز بالایی برای «مهاجرت خالص استعدادهای هوش مصنوعی» (net migration of AI talent) و «نیروی کار نسبتاً متنوع هوش مصنوعی از نظر جنسیت» (a fairly diverse AI workforce in terms of gender) کسب کرد. در سال گذشته، امارات هم‌چنین تعداد زیادی «یادگیری ماشینی قابل توجه» و مدل های پایه (foundation models) تولید کرده است.

۴. هند

هند حداکثر امتیاز را در چهار شاخص رقابت هوش مصنوعی دریافت کرد: استنادات کنفرانس هوش مصنوعی (AI conference citations)، نفوذ نسبی مهارت هوش مصنوعی (relative AI skill penetration)، «شاخص برابری جنسیتی استعداد هوش مصنوعی»، و «وجود استراتژی هوش مصنوعی ملی». این کشور از نظر شاخص‌های انتشارات کنفرانس‌های هوش مصنوعی (AI conference publications)، «پروژه‌های AI GitHub»، سهم صدا در شبکه‌های اجتماعی با هوش مصنوعی (social media share of voice on AI) و پست‌های شبکه‌های اجتماعی با هوش مصنوعی (AI social media posts) در رتبه دوم قرار گرفت.

۳. انگلستان

انگلستان حداکثر امتیاز را در چهار شاخص دریافت کرد: «کل سرمایه‌گذاری سهام اقلیت هوش مصنوعی»، «برنامه‌های مطالعاتی هوش مصنوعی به زبان انگلیسی»، «وجود استراتژی هوش مصنوعی ملی»، و اشاره به هوش مصنوعی در اقدامات قانونی (AI mentions in legislative proceedings). انگلستان هم‌چنین برای اپلیکیشن‌های مدل‌های پایه (foundation models applications) در رتبه دوم قرار گرفت.

بر اساس این گزارش، انگلستان در جایگاه سوم در رقابت هوش مصنوعی جهانی، «قدرت ویژه‌ای در زمینه‌های تحقیق و توسعه، آموزش و پایه‌های سیاست و حکمرانی» نشان می‌دهد.

به علاوه انگلستان محل استقرار دانشگاه آکسفورد، دانشگاه کمبریج، کالج امپریال و دیگر دانشگاه‌های برتر علوم کامپیوتر و هم‌چنین شرکت تحقیقات هوش مصنوعیDeepMind  گوگل است.

سال گذشته، انگلستان میزبان اولین اجلاس ایمنی هوش مصنوعی در جهان بود و یکی از اولین کشورهایی بود که موسسه‌ای را به ایمنی هوش مصنوعی اختصاص داد.

۲. چین (رتبه دوم در رقابت هوش مصنوعی)

چین حداکثر امتیاز را در هفت شاخص دریافت کرد: انتشارات مجلات هوش مصنوعی (AI journal publications)، انتشارات کنفرانس هوش مصنوعی (AI conference publications)، استنادات مجلات هوش مصنوعی (AI journal citations)، اعطای امتیازات ثبت اختراع هوش مصنوعی (AI patent grants)، «کل سرمایه‌گذاری عرضه عمومی هوش مصنوعی»، «وجود استراتژی هوش مصنوعی ملی» و «سرعت اینترنت».

طبق این گزارش، چین «نقاط قوت قابل توجهی در تحقیق و توسعه، اقتصاد و زیرساخت دارد».

اما چین در رقابت هوش مصنوعی، در چندین شاخص از جمله سرمایه‌گذاری خصوصی مرتبط با هوش مصنوعی (AI-related private investment) توسط ایالات متحده کنار گذاشته شده است. در سال ۲۰۲۳ ، ایالات متحده ۶۷.۲ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری خصوصی مرتبط با هوش مصنوعی جذب کرد، در حالی که چین موفق به جذب ۷.۸ میلیارد دلار شده است. ایالات متحده هم‌چنین مدل‌های یادگیری ماشینی بیشتری نسبت به چین تولید کرده است، این تعداد ۶۱ به ۱۵ است.

با این حال، چین در سال گذشته تعداد بیشتری از ثبت اختراعات مرتبط با هوش مصنوعی را در مقایسه با ایالات متحده تولید کرد.

طبق گزارش، با توجه به اینکه بسیاری از دانشگاه‌های چین، مانند آکادمی علوم چین (Chinese Academy of Sciences)، دانشگاه تسینگ‌هوا (Tsinghua University)، و دانشگاه آکادمی علوم چین (University of Chinese Academy of Sciences)، به طور سنتی تعداد زیادی نشریه مرتبط با هوش مصنوعی تولید می‌کنند، قدرت چین در تحقیق و توسعه تعجب‌آور نیست.

۱. ایالات متحده آمریکا (رتبه اول با اختلاف)

ایالات متحده حداکثر امتیاز را در ۲۱ شاخص دریافت کرد. در واقع این تعداد بیشترین امتیاز در بین همه‌ی کشورهای شرکت‌کننده در این بررسی یا رقابت هوش مصنوعی است.

طبق گفته‌های Stanford HAI موسسه استنفورد برای هوش مصنوعی انسان محور یا Stanford Institute for Human-Centered Artificial Intelligence، ایالات متحده در سال ۲۰۲۳ «با کیفیت‌ترین تحقیقات هوش مصنوعی» را انجام داد و «شاخص‌ترین مدل‌های یادگیری ماشینی را ساخت.» این کشور هم‌چنین در سال گذشته بیشترین هزینه را برای «سرمایه‌گذاری خصوصی در زمینه هوش مصنوعی» صرف کرد و بیشترین «فعالیت ادغام و تملک در میان شرکت‌های مرتبط با هوش مصنوعی» را داشت.

طبق این گزارش، ایالات متحده میزبان دانشگاه‌های پیشرو علوم رایانه مانند استنفورد و MIT و شرکت‌های پیشرو از جمله OpenAI و Google است. در سال گذشته، ایالات متحده بیشترین فهرست مشاغل هوش مصنوعی و استارت آپ‌های جدید هوش مصنوعی را داشت.

بر اساس این گزارش، چین در سال 2018 در شاخص بزرگترین پویایی جهانی (greatest global vibrancy) از ایالات متحده پیشی گرفت.

منبع: qz.com