آیا طرح صیانت به مجلس برمیگردد؟
حسینعلی حاجی دلیگانی از بارگذاری طرح نظام تنظیم مقررات که سابقا به نام طرح صیانت…
۳ آذر ۱۴۰۳
۲۱ آبان ۱۴۰۳
زمان مطالعه : ۸ دقیقه
دیدگاه کلی مجلس درباره رفع فیلترینگ نشان میدهد که اینترنت در مسیر رفع فیلتر کردن تبدیل به حلقه گمشدهای برای تصمیمگیری شده است و گاهی مسئولیت آن در بین مجلس، قوه قضاییه، دولت و سایر محلهای حکمرانی در گردش است. در حال حاضر مجلسیها معتقد هستند که تصمیم برای رفع فیلترینگ، به عهده شورای عالی فضای مجازی است و قوه مقننه طرح خاصی برای اینترنت ندارد. با این وضع، برخی نمایندگان اعتقاد دارند مخالفت خاصی با رفع فیلترینگ در مجلس وجود ندارد و چه بسا در برهههایی از مسیر تصمیمگیری، طرحهایی توسط نمایندگان برای آزادسازی اینترنت به دولت ارائه شده است.
فداحسین مالکی عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی درباره موضع و نگاه مجلس به مسئله رفع فیلترینگ به خبرنگار پارلمانی پیوست گفت: موضوع استفاده از تحولات تکنولوژی و فضای مجازی در حال حاضر در زندگی بسیاری از مردم وجود دارد و به اشتغال گره خورده است. البته این فضای از هم گسیخته فضای مجازی در حال حاضر نیز به مصلحت کشور نیست.
او ادامه داد: البته نگاه صد در صدی به فیلترینگ را هم جایز نمیدانیم و قرار شده است شورای عالی فضای مجازی اقدامی اساسی نسبت به موضوع رفع فیلترینگ انجام دهد و تمام جوانب را در نظر بگیرند. ما منتظر هستیم که شورای عالی فضای مجازی چه تصمیی میگیرد. معتقدم قطعا دولت پیشنهاداتی دارد که هنوز به مجلس چیزی ارائه نشده است.
علی آذری سخنگوی کمیسیون قضایی و حقوقی معقتد است رانتهای ایجاد شده از فروش فیلترشکن و واگذاری مداوم مسئولیت تصمیمگیری برای رفع فیلترینگ حاصل تصمیم اشتباه است.
او گفت: بحث فیلترینگ دغدغه مجلس و قوه مجریه نیز هست و مردم نیز انتظار دارند موضوع فیلترینگ حل شود. در حال حاضر که چندین سال است فیلترینگ از جانب دولتها هدایت میشود، چه مشکلی را حل کرده است؟ در اینترنت فیلتر شده گاهی شاهد رانتهایی از جانب فیلترشکنفروشها هستیم. پس ما در حوزه فرهنگی در حال تصمیمگیری هستیم و این نشان میدهد که تصمیمگیری ما اشتباه بوده است. در این شرایط مسئولیت رفع فیلترینگ گاهی با قوه قضاییه و در برخی موارد بر عهده مجلس گذاشته میش ود و این روند مورد اقبال نیست.
او ادامه داد: پیشنهاد من برای رفع فیلترینگ، مشورت با شوراهایی است که در خصوص فضای مجازی فعالیت میکنند. دولت میتواند با مشورت آنها لایحهای جهت رفع مشکل فیلترینگ ارائه بدهد که در آن لایحه نیز فرهنگ و ذائقه مردم نیز میتواند در نظر گرفته شود.
او اضافه کرد: دولت در کنار ارسال لایحهای درباره این موضوع، میتواند یک دستور اداری صادر کند که البته مجلس نیز توانایی ریل گذاری برای آن را در اختیار دارد. در تمام کشورها نیز برای مراقبت از شبکههای اجتماعی مخصوصا برای کودکان قوانین خاصی وضع میکنند. اما متاسفانه در ایران به جای مقرراتگذاری، فیلترینگ را اعمال کردهایم.
حسنعلی اخلاقی امیری عضو کمیسیون فرهنگی درباره پیشقدم شدن مجلس برای ارائه یک طرح درباره ساماندهی فضای مجازی گفت: فضای مجازی یک ظرفیت در حوزههای اجتماعی و اقتصادی است. بسیاری از مردم و جوانان امروزه با فضای مجازی درگیر هستند. مجلس، دولت و مردم از وضعیت ایجاد شده ناراضی هستند و با این حساب کمیسیون فرهنگی با نگاه به فضای ظرفیتی فضای مجازی و نارضایتی از وضعیت موجود، در پی ارائه طرحی مختصر درباره قواعد و ضوابط حکمرانی در فضای مجازی است. در این باره طرحی در کمیته فضای مجازی ذیل کمیسیون فرهنگی در حال بررسی است و اگر این کمیته پیشنویس مربوطه را به صحن کمیسیون فرهنگی ارسال کند و در صحن نیز مصوب شود، در دستور کار مجلس قرار میگیرد.
این موضوع مختص به ایران نیست و تمام کشورهای توسعه یافته دارای ضوابط هستند. از دولت هم خواهشمند هستیم که به پایان یافتن این ماجرا کمک کند. برای حکمرانی در فضای مجازی منتظر یک لایحه از جانب دولت بودیم اما به دلیل مسیر پرفراز و نشیب دولت، مجلس پیشقدم شده است و این طرح را ارائه داده است.
عباس مقتدایی نایب رئیس اول کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجه برخی فیلترینگها را نابهجا خواند: عزم عمومی کشور این است که فیلترینگهای نابهجا متوقف شود و محدودیتهای لازم در بسترهای مورد نظر اعمال شود. اما این محدودیتها باید متناسب با منافعی که در سطح کلان است باشد و البته تمام کشورها نیز در این راستا هم جهت با منافع ملی خود، گام برمیدارند.
مقتدایی با اشاره به حق داشتن دسترسی آزاد به اینترنت گفت: در وهله اول باید به این نکته توجه کنیم که تصمیمگیری و هر اقدامی باید در راستای تامین حداکثری منافع ملت ایران باشد و آحاد مردم باید از تصمیمات و پیگیریهای مجلس شورای اسلامی بهرهمند شوند. آزادی مردم و دسترسی آزاد به اطلاعات به عنوان محور کارگشایی و هم راستا کردن برنامهها از جمله موضوعاتی است که در مجلس آن را دنبال میکنیم. تولید محتوای داخلی، ایجاد فضایی که در آن کسب و کارها رونق بگیرد و ارتباطات وسیع تر شود و همچنین استفاده از ظرفیت فناوریهای نوین به خصوص با بومیسازی آنها از جمله برنامههایی است که قصد داریم آن را پیش ببریم.
او ادامه داد: برای تحقق این اهداف زیرساختهای سخت افزاری و نرم افزاری باید در بالاترین سطح شکل بگرد. برای این موضوع، یک متولی و یک سازمان تعریف شده است تا فضای مجازی را ساماندهی کند. مجلس نیز در این شوراها و ساختارهای بالادستی در قالب حضور یک نماینده دیدگاههای خود را مطرح میکند. اعتقاد داریم بیشترین حد بهرهوری و جلوگیری از آسیبهایی که ممکن است فضای مجازی داشته باشد و به ضرر کشور تمام شود، باید جلوگیری کنیم. این موارد خط سیر کلی است که در راستای آزادیهای بیان و آزادی دسترسی به اطلاعات و دور شدن از فضای مخرب میتوانیم اجرا کنیم.
حسنعلی محمدی دبیر اول کمیسیون صنایع به افزایش حملات سایبری در سایه فیلترینگ اشاره کرد: حملات سایبری عدیدهای نیز از طریق فیلترشکنها به زیر ساختهای مختلف کشور آسیب زده است. باتوجه به اینکه در زمان گذشته فیلترشکنها نبودهاند این حملات بسیار کم بود اما اکنون با افزایش فیلترشکنها این آسیبها بیشتر شده است. کمیسیون صنایع با فیلترینگ موافق نیست اما طالب ساماندهی اینترنت است تا رضایت مردم نیز فراهم شود و کسب و کارهایی که از این بستر در فضای مجازی استفاده میکنند راکد نشود. البته وزیر ارتباطات نیز این موضوع را به عنوان یک طرح در دست دارد.
او ادامه داد: موضوع فیلترینگ در کمیسیون صنایع نیز مورد سوال بوده است و مبنا بر این است که فروش فیلترشکن که در حال حاضر محل درآمد بسیاری از کاسبان شده است، مورد بررسی بیشتری قرار بگیرد و برای تحقق این بررسی و تعیین تکلیف شدن آن، مطالبات کمیسیون صنایع به وزیر ارتباطات اعلام شده است.
احمد راستینه سخنگوی کمیسیون فرهنگی فیلترینگ را در زمره اولویتهای دولت به حساب نیاورد و اساسا به دنبال ضابطهمند کردن اینترنت بود: واقعیت این است که فیلترینگ یک بازی حاشیهساز برای عبور از واقعیتهای جامعه است. هیچکس فیلترینگ را تایید نمیکند اما رهاشدگی فضای مجازی نیز مورد تایید نیست. همه به دنبال ضابظهمند شدن و قانونمند شدن فضای مجازی هستند. از سالهای قبل به دنبال شبکه ملی اطلاعات بودیم و اینکه دولت ها وظایف خود را در ایجاد شبکه ملی اطلاعات تاکنون انجام نداده اند باید مورد سوال قرار بگیرد. در حال حاضر عدهای از محل فیلترینگ و عده دیگری از قطع فیلترینگ درآمد دارند و این موضوع حاشیهسازی را بر جامعه تحمیل کرده است. معتقدم که واقعیتهای جامعه تورم و معیشت است. تعجب میکنم که به جای پرداختن به این موضوعات، امر حاشیهای مانند فیلترینگ را برای پوشش دادن ناکارآمدی در بخشهای دیگر مطرح میکنیم.
همه معتقد هستیم در فضای مجازی حقوق کاربران به رسمیت شناخته شود و اقتصاد دیجیتال در بستر فضای مجازی توسعه پیدا کند. هر برنامهای که این موارد را در یک نظام هوشمند برطرف کند مورد حمایت است. نمی توان مرتب طرح ریجستری و مسئله واردات آیفون و فیلترینگ مطرح شود اما واقعیتهای دیگری مانند مسکن و اشتغال مورد غفلت قرار بگیرد.
محمد موحد نایب رئیس اول کمیسیون اصل ۹۰ نیز رفع فیلترینگ را قابل دفاع خواند و گفت: موضع مجلس درباره فیلترینگ یک پارچه نیست و مختلف است اما در مجموع فضایی که در حال حاضر در جامعه دیده میشود، میگوید که بسیاری از مردم خواهان رفع فیلترینگ هستند. از نظر من رفع فیلترینگ قابل دفاع است.