مروری بر فرصت‌های نمایشگاه جیتکس؛ برای برخورداری باید الگو تعریف کرد

به گزارش پیوست تجربه میدانی و مشاهده‌ای محمدرضا معبودیان، رئیس کمسیون هوش مصنوعی کشور از ارتباط دولت‌ها و هوش مصنوعی مشتمل بر سخنرانی‌ها و دستاوردهایی است که همگی نتایجی از کاربرد و کارکرد موثر هوش مصنوعی را در زمینه‌های گوناگون نشان می‌دهد.

سخنرانی وزیر اقتصاد امارات متحده عربی، شیخ عبدالله بن‌ طوق یکی از مهم‌ترین سخنرانی‌های نمایشگاه جیتکس امسال به شمار می‌رود . او در این سخنرانی با تاکید بسیار بر توسعه کشور امارات به کمک فناوری‌های نوین دیجیتالی، درآمدهای غیرنفتی امارات را در حال حاضر حدود ۷۴ درصد از تولید ناخالص داخلی بیان کرد. کشور امارات هدفگذاری کرده است که با سرمایه‌گذاری هوشمندانه و ورود جدی به بازارهای بین‌المللی در حوزه هوش مصنوعی، سهم درآمدهای غیر نفتی خود را به ۸۰ درصد تا سال ۲۰۳۰ برساند.

سخنرانی تاد کانکلین، مدیر ارشد هوش مصنوعی در وزرات خزانه‌داری آمریکا حول محور مزایا و معایب به‌کارگیری هوش مصنوعی صورت گرفت. او با اشاره به این آمار که آمریکا در ۶ ماه گذشته موفق به جلوگیری از تخلفات و تقلبات مالی با ارزش بیش از ۶۰۰ میلیون دلار شده است اما باید خطرات احتمالی این فناوری را نیز در نظر گرفت.

خودروهای خودران پلیس محصول کشور امارات با نام Magnum MK1 با ویژگی‌هایی از جمله امکان حمل چهار سرنشین، ضدگلوله بودن و از همه مهم‌تر خودران بودن رونمایی شد. البته لازم به ذکر است که این خودروهای بدون سرنشین پلیس، تنها بخشی از یک راهکار بزرگتر برای امن‌سازی جاده‌ها و معابر کشور امارات است که تمرکز بالایی بر فناوری‌های هوش مصنوعی دارد.

هلدینگ 42G با همکاری شرکت‌های Nvidia، Cerebras  و OpenAI و همچنین با جذب ۱.۵ میلیارد دلار سرمایه از سوی مایکروسافت اقدام به راه‌اندازی مفهومی به نام شبکه هوشمند (Grid Intelligent) کرده است. هدف اصلی این شبکه هوشمند، ادغام فناوری‌های هوش مصنوعی در سبک زندگی افراد جامعه است و به یک کاربرد خاص محدود نمی‌شود.

تصمیم جدی شرکت‌های بزرگ صنعتی برای سرمایه‌گذاری

رئیس کمیسیون هوش مصنوعی به استناد تجربه خود از نمایشگاه جیتکس ۲۰۲۴ بر اهمیت حضور شرکت‌های بزرگ صنعتی و سازمان‌های دولتی در کشورهای مجاور خلیج فارس در حوزه CVCها و GVCها تاکید داشت. او اظهار کرد که این شرکت‌ها در حوزه‌های نام برده آماده همکاری و تعامل با کسب و کارهای نوظهور و استارت‌آپ‌ها هستند.

معبودیان با توجه به این اقدام و تصمیم این شرکت‌های بزرگ که در نزدیکی ایران در حال انجام است، توجه به سودآوری اقتصاد و افزایش سهم هوش مصنوعی در GDP، ایجاد سهولت در زندگی مردم، بهبود در سطح و نوع مدیریت منابع و حکمرانی ملی، کنترل بحران‌های ناترازی انرژی و پولی را از جمله اهداف استراتژیکی دانست که توجه به آنها می‌تواند منجر به شکل‌گیری الگوی رفتاری مناسب برای طرح‌های CVC و GVC شود. البته او به قابل تفکیک بودن این الگوها در دو محدوده Quick Wins و Hard Wins نیز اشاره کرد.

رقابت برندها سر هوش مصنوعی؛ پیروزی از آن کیست؟

معبودیان در رابطه با پیشرفت‌های اتفاق افتاده در زمینه هوش مصنوعی از سوی برندها، شرکت‌ها و کشورهای مختلف به موارد زیر اشاره کرده است:

ورود پرقدرت Lenovo  به بازار با ارائه خدمات هوش مصنوعی ابری یکی از این موارد است. ارائه سرویس‌های صنعتی و عبور ارائه‌دهندگان هوش مصنوعی از PoC، حضور فراتر از انتظار شرکت‌های هندی و چینی و اشتیاق آنها برای همکاری و Partnership با سایر برندها از دیگر مواردی جالب توجهی است که در این سری از رویداد اتفاق افتاد.

معبودیان با اتکا به روند جهانی و جریان‌های اخیری که در رویداد جیتکس ۲۰۲۴ بوده است و همچنین از آنجایی که هوش مصنوعی در مرکز توجه برای کشف و تولید داروهای جدید و سفارشی‌سازی شده قرار گرفته است، اظهار کرده که به زودی شاهد مهم‌ترین تغییرات در پزشکی از زمان ظهور داروسازی مدرن خواهیم بود.

افزایش سرمایه‌گذاری بخش‌های دولتی در هوش مصنوعی صنعتی به ویژه زیرساخت‌های هوش مصنوعی صنعتی، فراگیری مبحث اتوماسیون فرآیندهای صنعتی با هوش مصنوعی به ویژه در موضوع شهر هوشمند نیز از دیگر عناوین برجسته نمایشگاه جیتکس ۲۰۲۴ بود.

معبودیان در رابطه با اقدامات موثر و راهبردی کشورهای حاشیه خلیج فارس با استفاده از هوش مصنوعی به نقش این فناوری از نوع صنعتی در کاهش میزان آلودگی‌های محیط زیستی به‌ویژه گازهای گلخانه‌ای تاکید داشت.

الزام تجهیز بسترهای دیجیتالی جهت مقابله با حملات سایبری

امنیت سایبری در زیرساخت‌های دیجیتالی از مهم‌ترین کانون‌های توجه در رویداد امسال جیتکس بود. این مساله با ورود روزافزون هوش مصنوعی و اینترنت اشیا در مقیاس بالا به صنایع بزرگ اهمیت ویژه‌ای پیدا کرده است. بسیاری از شرکتهای مطرح این حوزه در دنیا، راهکارهای شناسایی و مقابله با حملات سایبری با کمک گرفتن از مدل‌های هوش مصنوعی ارائه می‌دادند.

نمونه هایی از Conversational ERP و  Conversational BI در این نمایشگاه ارائه شد که این محصولات نویددهنده آینده رو به رشد محصولات نرم‌افزاری Conversational است.

مفهوم معماری بدون اعتماد (ZTA) به عنوان یک چارچوب کل‌نگر به منظور ایجاد بستر تولید مدل‌های هوش مصنوعی صنعتی بدون انتشار دادگان سازمانی از دیگر عناوین مطرح شده در نمایشگاه جیتکس ۲۰۲۴ بود.

همچنین اشاره به این موضوع که شرکت‌ها در Cyber Valley حضور پررنگی داشتند حائز اهمیت است.

در سخنرانی مدیر امنیت سایبری شرکت Huawei، به این نکته اشاره شد که این شرکت در سال بیش از ۱.۲ میلیارد دفعه مورد هدف حملات سایبری قرار می‌گیرد و به همین دلیل است که امنیت سایبری جزو دارایی‌های استراتژیک Huawei محسوب می‌شود. به گفته معبودیان تاکید همه فعالان این حوزه بر این بوده است که برای محافظت از دارایی‌های دیجیتال، سازمان‌ها باید با موضوع امنیت سایبری به عنوان شهروند درجه یک و یک موضوع ثانویه برخورد کنند.

تعریف الگوهای جدید هوش مصنوعی برای به حداکثر رساندن خودکارسازی

شرکت Perplexity با به کارگیری تکنیک‌های پیشرفته در حوزه مدل‌های زبانی از جمله RAG، موتور جست‌وجوی پیشرفتهای تولید کرده است. جست وجو میان فایل‌ها و اطلاعات هر کاربر از دیگر ویژگی‌های این موتور علاوه‌بر جست‌وجو در وب است.

ارائه چارچوب آزمایشی Swarm توسط شرکت OpenAI نیز از نکات جالب نمایشگاه امسال بوده است. این فریمورک روی ارکستراسیون چندین مدل زبانی جهت ارائه بهترین عملکرد در کاربردهایی مانند دستیارهای مبتنی بر LLM تمرکز دارد.

پردازنده Instinct MI325X شرکت AMD با کاربرد در زمینه هوش قرار است در اواخر سال ۲۰۲۴ روانه بازار شود.

از موضوعات مهم نمایشگاه امسال، توجه برخی ارائه‌دهندگان به پلتفرم‌های AutoML بوده است. مزیت اصلی این پلتفرم‌ها، کاهش هزینه‌های تولید مدل‌های هوش مصنوعی توسط سازمان هاست. بدین صورت که با استفاده از این فناوری می‌توان طراحی معماری مدل هوش مصنوعی را با توجه به پارامترهایی مانند نوع و حجم دیتاست، میزان بودجه در دسترس و موارد دیگر به صورت خودکار و توسط یک مدل هوش مصنوعی انجام داد.

یکی از ترندهای نمایشگاه امسال مرتبط به مدیریت، حکمرانی، مهندسی و به طور کلی «Data-Ops» مخصوص کاربردهای هوش مصنوعی بود. امروزه، ظهور فناوری هوش مصنوعی نیازمند تغییر پارادایم حکمرانی داده در سازمان هاست زیرا پلتفرم‌های جدید در حوزه Data-Ops باید نیازمندی‌های توسعه‌دهندگان هوش مصنوعی را برآورده کنند.

یکی دیگر از مهم‌ترین موضوعات مورد بحث، افزایش دسترسی‌پذیری سازمان‌ها و کاربران عادی به فناوری‌ها و مدل‌های هوش مصنوعی پیشرفته است. یکی از مهم‌ترین موانع در این مسیر، پیچیدگی‌های توسعه و به کارگیری این مدل‌ها در مقیاس بالاست. به عقیده مدیرعامل شرکت اوراکل، راه‌حل این مشکل، یکپارچه‌سازی هر چه بیشتر سرویس‌های هوش مصنوعی مخصوصا هوش مصنوعی مولد با فناوری‌های ابری است که سازمان‌ها را از وجود نیروی خبره داخلی تا حد زیادی تامین می‌کند.

هوش مصنوعی برای طراحان هم پیچیده است

شفاف نبودن مدل‌های هوش مصنوعی از مهم‌ترین چالش‌های مورد بحث میان رهبران این صنعت مطرح شد. معبودیان معتقد است در حال حاضر مدیران و حتی توسعه‌دهندگان مدل‌ها نیز دید مناسبی نسبت به چرایی و چگونگی تصمیمات اتخاذ شده ندارند و در بسیاری از مواقع به چشم یک ابزار Black Box به آن می‌نگرند. این عامل به کاهش شفافیت و مسئولیت‌پذیری دامن زده و هنگام بروز خطاهای قابل توجه امکان دستیابی به ریشه آن و اصلاح، میسر نمی‌شود.

هوش مصنوعی تفسیرپذیر یا Explainable AI یک حوزه تحقیق و پژوهش مهم است که بر حل این چالش تمرکز دارد. این مجموعه راهکارها سعی در تفسیر رفتار مدل هوش مصنوعی به صورت قابل درک برای انسان دارند تا بتوانند آن را از Box Black به White Box تبدیل کنند.

مدل زبانی  Spirit، مدل توسعه‌یافته Segment Anything، تکنیک Layer Skip، کدهای SALSA، کدهای Lingua و مدل‌های منبع باز Open Material و روش جدید Self-Evaluator  از جمله مدل‌ها، دیتاست‌ها و کدهای جدیدی است که توسط شرکت متا به صورت متن باز اعلام شده است.

گزارش کامل محمدرضا معبودیان از نمایشگاه جیتکس ۲۰۲۴