سند ملی هوش مصنوعی احتیاج به بازنگری دارد

به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه فضای مجازی، پنل تخصصی مرکز آموزش و گفتمان‌سازی پژوهشگاه فضای مجازی با موضوع بررسی و نقد سند ملی هوش مصنوعی ایران برگزار شد. در این پنل، معاون فناوری و نوآوری و اقتصاد دانش‌بنیان ستاد علم و فناوری دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی، کریم زاهدی در مورد بازه زمانی در نظر گرفته شده در سند ملی هوش مصنوعی ایران گفت: «این سند در مدت دو سال نوشته و به دستگاه‌ها ابلاغ شد. قطعا کم و کاستی‌هایی دارد که امیدواریم به کمک جامعه نخبگانی این ایرادات برطرف شود. در این سند بر خلاف سایر بازه زمانی پنج ساله در نظر گرفته شده است زیرا لازم بود تحولات هوش مصنوعی را در نظر بگیریم هر چند در برخی کشورها بازه زمانی ۲ تا ۷ ساله در نظر گرفته شده است.»

او در مورد بازنگری در این سند گفت: «این سند قابلیت اجرایی شدن تا سه سال آینده را دارد و در حال حاضل لزومی به بازنگری ندارد زیرا طبق فرآیند و در بازه زمانی ارائه شده اوضاع بهتری نسبت به بقیه اسناد دارد. از سوی نمی‌شود نظر همه را اعمال کرد و نوشتن این سند در حوزه‌های مختلف بسیار سخت است. ما سعی کردیم طی جلسات برگزار شده برای تدوین این سند از نظرات کارشناسان سازمان‌ها و نهادهای مختلف از جمله آموزش و پرورش، نظام صنفی رایانه‌ای و… کمک بگیریم. در برخی از جلسات نظرات خود را مطرح کردند و ما سعی کردیم برخی از این نظرات را اعمال کنیم.»

زاهدی درباره تاثیر تشکیل انجمن هوش مصنوعی ایران روی سند ملی هوش مصنوعی گفت: «از آنجا که شورای عالی انقلاب فرهنگی وظیفه بررسی اسناد مختلف با موضوعات متعددی را بر عهده دارد، نمی‌تواند زمان خود را فقط برای تصویب یک سند بگذارد. ما با توجه به شرایط این سند را تصویب کردیم اما برای به‌روزرسانی آن لازم نیست به شورا بازگردانده شود. در این بین اگر انجمن هوش مصنوعی ایران تشکیل می‌شد قطعا کمک شایانی به ارائه فرایندها می‌کرد.»

او افزود: «انجمن هوش مصنوعی اواخر سال ۱۴۰۲ تاسیس شد و تلاش کرد با ایجاد نهاد علمی و غیرانتقاعی به جمع‌آوری بدنه نخبگانی کشور در حوزه هوش مصنوعی بپردازد که وظیفه اصلی آن ترویج و توسعه هوش مصنوعی و کمک به نهادهایی بود که وظیفه سیاسی دارند و صرفا مسائل آموزشی نیست. ما سعی داریم هم راستا با سیاست‌های حاکمیت و با نگاه علمی و فناوری به این سند نگاه کنیم و با تشکیل زیست‌بوم فناوری به توسعه این صنعت کمک کنیم.»

زاهدی در ادامه درباره برخی از مشکلات سند ملی هوش مصنوعی گفت: «یکی از مشکلات و ایراداتی که می‌توان به این سند مطرح کرد این است که شاخص‌های دقیق و مشخصی ارائه نشده و نمی‌توان از هیچ دستگاهی به خاطر انجام ندادن وظایف خود در این دو سال انتقاد کرد یا در بیان ارقام موجود ابهامات و ایراداتی وجود دارد که باید اصلاح شود. ما به دنبال تحقق بندهای قابل اجرای این سند هستیم و قرار است تا پایان سال اولین کنفرانس بین‌المللی هوش مصنوعی در کشور برگزار شود. علاوه بر این مجوز انتشار اولین نشریه هوش مصنوعی به ما داده شده است.»

او در مورد ملموس نبودن چشم‌انداز سند ملی هوش مصنوعی اضافه کرد: «از آنجا که این سند نیاز به بازنگری دارد امیدواریم در کوتاه‌ترین زمان امکان اصلاح آن فراهم شود. با وجود نکات خوبی که در این سند وجود دارد هنوز عملیاتی نیست و چشم‌انداز ملموسی ندارد. همین الان هم یک سال و نیم از سند عقب هستیم. برخی نکات اشاره شده در سند با نگاه محافظه‌کارانه و محدودکننده مطرح شده است.»

در ادامه این نشست محمدرضا معبودیان، رئیس کمیسیون هوش مصنوعی سازمان نظام صنفی رایانه‌ای گفت: «همانطور که اشاره شد این سند دارای نکات مثبت و منفی قابل تاملی است که باید بازنگری شود. ما نیز در نظام صنفی رایانه‌ای سعی کردیم نظرات خود را به صورت مکتوب ارائه کنیم. در ابتدا لازم است مشخص شود مخاطب این سند چه کسانی هستند. ابهام دیگری که باید اصلاح شود این است که آیا این سند «با» هوش مصنوعی است یا «بر» هوش مصنوعی.»

او با اشاره به ضرورت مشخص شدن حق رای و میزان تاثیرگذاری هر نظر در این سند اضافه کرد: «اگر ایرادات مطرح شده در مورد این سند اصلاح نشود، صرفا یک سند کاغذی باقی خواهد ماند و نمی‌توان آن را عملیاتی کرد. باید آینده‌ای که برای آن ترسیم شده، نکات مهم‌تر و سازمان هدف آن مشخص شود. پیشنهاد من این است که نظرات دریافت شوند و سپس سند اصلاح شود.»