از چیپ‌ ۳ نانومتری جدید آیفون ۱۵ پرو و پرومکس چه می‌دانیم

به گفته اپل این چیپ جدید «سریع‌ترین چیپ موجود در گوشی‌های هوشمند» است و با توجه به تست‌های سرعت امسال، چنین ادعایی احتمالا حقیقت دارد. آیفون معمولا یک سالی از رقبای اندرویدی خود جلو‌تر است و اپل در چند سال گذشته با پردازنده اختصاصی این فاصله را بیشتر کرده است.

چیپ A17 Pro اولین پردازنده اپل است که با فرایند ۳ نانومتری TSMC ساخته شده، این تکنیک جدید در عین کاهش ابعاد، عملکرد و بازدهی انرژی را نیز تقویت می‌کند. مدیاتک (MediaTek)، دیگر تولیدکننده نیمه‌رسانا، هم از ماه سپتامبر فرایند ۳ نانومتری TSMC را به کار گرفته اما پردازنده موبایل Dimensity ساخته این شرکت تا سال ۲۰۲۴ به تولید عمده نمی‌رسد.

تکنولوژی‌های جدید تولید چیپ یکی از برتری‌های مهم رقابتی است و با روش‌های جدید می‌توان تعداد بیشتری ترنزیستور را در فضای مشابه جا داد. برای مثال پردازنده A17 Pro به گفته اپل ۱۹ میلیارد ترنزیستور را در خود جای داده که در نسل قبل این تعداد ۱۶ میلیارد بود. تعداد ترنزیستور‌ پردازنده‌های اپل از ۸.۵ میلیارد در A13 به ۱۱.۸ میلیارد در A14 و ۱۵ میلیارد در A15 افزایش یافته است.

همانند نسل گذشته،‌ A17 Pro هم یک CPU شش هسته‌ای دارد. این CPU یک جفت هسته پرقدرت با ۱۰ درصد سرعت بیشتر نسبت به سال گذشته و چهار هسته کم‌مصرف دارد. هسته‌های کم‌مصرف در واقع بیشتر از همه فعالند و فعالیت‌های معمولی گوشی که نیاز به سرعت بالا ندارند را با مصرف انرژی کمتر انجام می‌دهند. به گفته اپل، هسته‌های کم‌مصرف این CPU در مقایسه با رقبا سه برابر عملکرد بهتری در ازای هر وات دارد.

موتور عصبی یا نورال انجین این چیپ‌ که وظایف هوش مصنوعی از جمله تبدیل صوت به نوشته را برعهده دارد دو برابر سریع‌تر شده است. این موتور عصبی می‌تواند ۳۵ هزار میلیارد عملیات را در ثانیه به دوش بکشد که حدود دو برابر سال گذشته است. افزایش سرعت یادگیری ماشینی باعث بهبود عملکرد آیفون می‌شود تا نیاز به ارسال داده برای ابر کمتر شود. این بخش قابلیت‌هایی مثل تکمیل خودکار جملات، تار کردن پس زمینه در یک عکس پرتره و ساخت صدای شخصی را برعهده می‌گیرد. این موتور عصبی در گیمنگ هم قدرت مورد نیاز تکنولوژی جدیدی به نام MetalFX را فراهم می‌کند که بدون ضربه به باتری و در عین افزایش وضوح، جزئیات گرافیکی بازی را افزایش می‌دهد.

چیپ A17 Pro موتور‌های ویژه‌ای دارد که برای قابلیت‌های خاص آیفون ۱۵ پرو از جمله فرمت ویدیویی ProRes استفاده می‌شود. این چیپ پشتیبانی از فرمت AV1 را فراهم می‌کند که به ویژه برای وبسایت‌هایی مثل یوتیوب که از این فرمت پشتیبانی می‌کنند مهم است. موتور دیگری هم در این چیپ به ProMotion و صفحه نمایش همیشه روشن اختصاص دارد.

بخش دیگری از چیپ A17 Pro به تکنولوژی USB اختصاص دارد که امکان انتقال با سرعت 10 Gbps را از پورت جدید USB-C فراهم می‌کند. این قابلیت به ویژه برای کاربران حرفه‌ای اهمیت دارد و به گفته آیفون می‌توانید ویدیو‌های ProRes با کیفیت 4K 60fps را که حجم زیادی دارند در یک فضای خارجی ذخیره کنید.

پردازنده جدید گرافیکی هم امسال به لطف «بزرگترین بازطراحی تاریخ GPUهای اپل»، متحول شده است. این GPU با با طراحی شش هسته‌ای ۲۰ درصد سرعت بیشتری نسبت به نسل قبل دارد و در عین ارائه یک عملکرد پایدار در هنگام بازی، انرژی کمتری هم مصرف می‌کند. همچنین برای اولین بار چیپ A17 Pro با پشتیبانی از ری تریسینگ سخت‌افزاری، نور و انعکاس‌های تصاویر بازی را واقع‌گرایانه‌تر می‌کند.

آنچه امسال در آیفون‌های پرو و پرومکس شاهدش بودیم، زاده یک فرایند پیچیده و بسیار پرهزینه در کارخانه‌های تولید چیپ است. شرکت TSMC، تولیدکننده تایوانی چیپ‌های اپل، در حال ساخت یک کارخانه چیپ ۴۰ میلیارد دلاری در ایالت آریزونای آمریکا با هدف کاهش وابستگی به کارخانه‌های مستقر در تایوانی است که شاید گرفتار تنش ژئوپلیتیک دیگری با چین شوند.

پیشرفته‌ترین اقتصاد‌ها، از جمله چین،‌ آمریکا و اروپا هرکدام به دنبال سهمی از این بازار بزرگ و پیچیده هستند و دولت‌ها یارانه‌های عظیم و حتی کاهش مالیات را به تولیدکنندگان این حوزه پیشنهاد می‌دهند.