اسپیس‌اکس: پنتاگون هزینه‌ خدمات ماهواره‌ها را تقبل کند

تا به امروز حدود ۲۰ هزار گیرنده اینترنت ماهواره‌ای استارلینک به اوکراین اهدا شده و ماسک روز جمعه در توییتی گفت: «این عملیات ۸۰ میلیون دلار برای اسپیس‌اکس هزینه داشته و تا پایان سال هزینه آن به بیش از ۱۰۰ میلیون دلار می‌رسد.»

اما به زودی شاهد پایان کمک‌های خیرخواهانه اسپیس‌اکس هستیم و طبق هشدار این شرکت، در صورتی که ارتش آمریکا هزینه ده‌ها میلیون دلار در ماه را تقبل نکند خدمات اوکراین متوقف خواهد شد.

مستنداتی که به دست CNN رسیده نشان می‌دهد اسپیس‌اکس طی نامه‌ای به پنتاگون اعلام کرده است که دیگر همانند گذشته قادر به تامین مالی خدمات استارلینک نیست. در این نامه از پنتاگون درخواست شده تا با تخصیص بودجه‌ای هزینه استفاده دولت و ارتش اوکراین از استارلینک را تقبل کند و طبق ادعای اسپیس‌اکس این خدمت بیش از ۱۲۰ میلیون دلار در ماه‌های باقی مانده سال میلادی هزینه خواهند داشت و اگر مدت را با ۱۲ ماه افزایش دهیم هزینه خدمات به ۴۰۰ میلیون دلار می‌رسد.

مسئول فعالیت‌های دولتی اسپیس‌اکس در نامه ارسال شده برای پنتاگون گفت: «ما در جایگاهی نیستیم که درگاه‌های بیشتری در اختیار اوکراین قرار دهیم یا هزینه درگاه‌های فعلی را برای مدت زمان نامعلوم تقبل کنیم.»

در بین مستندات اسپیس‌اکس که برای پنتاگون ارسال شده و به رویت CNN رسیده درخواست مستقیمی از والری زالوژنی، فرمانده ارشد ارتش اوکراین، به ایلان ماسک برای دریافت حدود ۸ هزار ترمینال استارلینک دیگر به ایلان ماسک دیده می‌شود.

یکی دیگر از مشاورین خارجی اسپیس‌اکس نیز در نامه‌ای جداگانه به پنتاگون می‌گوید: «اسپیس‌اکس با تصمیمات واقعا دشواری مواجه است. من فکر نمی‌کنم آنها  توان ارائه ترمینال‌ها یا خدمت بیشتری که ژنرال زالوژنی درخواست کرده را داشته باشند.»

در این مستندات که به تازگی علنی شده‌اند، اطلاعات ویژه‌ای از اعداد و ارقام داخلی اسپیس‌اکس نیز ارائه شده است که هزینه‌های مربوط به هزاران ترمینال اوکراین را نشان می‌دهد. این گزارش همچنین مذاکرات پشت پرده ارائه میلیون‌ها دلار سخت‌افزار و خدمات با هزینه ناچیز به اوکراین را نیز روشن‌تر کرده است.

ماسک روز جمعه گفت درخواست پرداخت هزینه‌های استارلینک در اوکراین را پیرو توصیه دیپلماتی اوکراینی به پنتاگون ارائه کرده است که پیش از ارسال این نامه در همین ماه به پیشنهاد صلح ماسک برای اوکراین با «گورت را گم کن» پاسخ داده بود.

آندری ملنیک، سفیر اوکراین در آلمان، اوایل ماه جاری به طرح پیشنهاد ماسک برای صلح در اوکراین اینگونه پاسخ داد: «دیپلماتیک‌ترین پاسخ من به @elonmusk این است که گورت را گم کن.»

ماسک روز جمعه در پاسخ به توییتی که به گزارش CNN درمورد اظهارنظرات ملنیک اشاره می‌کرد گفت: «ما دقیقا پیشنهاد او را اجرا کردیم.» با این حال نامه اسپیس‌اکس پیش از این مجادله توییتری برای پنتاگون ارسال شده است.

گزارشی از قطعی اینترنت

نامه‌‌های اسپیس‌اکس به پنتاگون در حالی علنی شد که گزارش‌های اخیر حاکی از قطعی گسترده استارلینک در دورانی است که نیروهای اوکراینی در حال پس گرفتن مناطق تحت تصرف روسیه در شرق و جنوب کشور هستند.

منابعی مطلع می‌گویند قطعی اینترنت خط مقدم را در ۳۰ سپتامبر تحت تاثیر قرار داده است. فردی مطلع که با شرط گمنامی با CNN مصاحبه کرده است می‌گوید: «این موضوع تمام تلاش‌های اوکراینی‌ها برای عقب راندن آن جبهه را تحت تاثیر قرار داده است. استارلینک مسیر اصلی ارتباط واحد‌ها در میدان جنگ است.»

به گفته فرد مطلع دیگری هیچ هشداری برای نیروهای اوکراینی ارسال نشده است. به گفته او، وقتی اوکراین منطقه‌ای را آزاد می‌کند درخواستی برای فعال‌سازی استارلینک در آن منطقه ارسال می‌شود.

پیشنهاد توقف هزینه‌های استارلینک در اوکراین در حالی است که نگرانی‌ها درمورد وفاداری ماسک در اوکراین شدت گرفته است. ماسک به تازگی طرح صلح بحث‌برانگیزی را در توییتر خود منتشر کرد که براساس آن اوکراین باید منطقه کریمه و کنترل خود برروی مناطق لوهانسک و دونتسک را واگذار کند.

ماسک در پاسخ به سوال ولادیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین، درمورد وفاداری‌اش گفت «هنوز بسیار حامی اوکراین است» اما از «تشدید گسترده تنش‌ها» هراس دارد.

به گفته فردی مطلع، ماسک ماه گذشته نیز به صورت خصوصی گفته است اوکراین در حال حاضر خواستار مذاکرات صلح نیست اما اگر طرح او را دنبال کنند «روسیه این شرایط را می‌پذیرد.»

فرد مطلع می‌گوید: «اوکراین می‌داند دولت فعلی و فعالیت‌های جنگی فعلی وابسته  به استارلینک هستند. تصمیم ادامه فعالیت استارلینک یا توقف آنها تماما در دست یک نفر است و آن ایلان ماسک است. او منتخب مردم نیست و هیچ‌کس تصمیم نگرفته تا چنین قدرتی به او بدهد. او با ساخت تکنولوژی شرکتش این قدرت را دارد.»

ماسک روز چهار‌شنبه گزارشی مربوط به صحبت مستقیم او با پوتین در رابطه با اوکراین را رد کرد. روز پنجشنبه، ماسک در پاسخ به توییت یکی از وزرای اوکراین درمورد اهمیت حیاتی استارلینک برای زیرساخت اوکراین گفت: «خواهش می‌کنم. از حمایت از اوکراین خرسندم.»

«گستاخی که می‌خواهد قهرمان جلوه کند»

پس از گذشت هفت ماه از جن، تاثیر استارلینک در اوکراین به وضوح مشهود است. دولت کیف، نیروها اوکراینی و NGO ها و شهروندان همگی از درگاه‌های کوچک و ساده اسپیس‌اکس استفاده می‌کنند. این تجهیزات نه تنها برای ارتباط صوتی و الکترونیکی، بلکه پرواز پهباد‌ها و ارسال ویدیو به توپخانه و برعکس نیز استفاده می‌شوند.

دیمیتری الپروویچ، هم‌بنیان‌گذار اتاق فکر Silverado Policy Accelerator، می‌گوید: «استارلینک اهمیتی حیاتی دارد زیرا روس‌ها زیرساخت ارتباطات اوکراین را هدف گرفته‌اند. بدون آن در بسیاری از موارد باید کورکورانه فعالیت کنند.»

با اینکه بسیاری به دلیل پاسخ استارلینک به درخواست‌های اوکراین در ابتدای جنگ تشکر کرده‌اند اما براساس نامه ارسالی به پنتاگون، در واقع بیشتر ۲۰ هزار ترمینالی که به اوکراین اهدا شده است با کمک‌های خارجی از جمله دولت آمریکا، انگلستان و لهستان تامین مالی شده‌اند.

درخواست اسپیس‌اکس برای تامین مالی از سوی ارتش آمریکا مقامات ارشد پنتاگون را آزرده خاطره کرده و یکی از مقامات ارشد دفاعی در مصاحبه با CNN گفت اسپیس‌اکس «گستاخی است که می‌خواهد قهرمان جلوه کند» در حالی که دیگران بسیاری از هزینه‌ها را پرداخت می‌کنند و حالا درخواست ده‌ها میلیون دلار در ماه را دارند.

براساس آماری که اسپیس‌اکس در اختیار پنتاگون قرار داده است، هزینه حدود ۸۵ درصد از ۲۰ هزار ترمینال اوکراین به طور کامل یا تا حدی از سوی کشور‌هایی مثل آمریکا و لهستان و دیگر نهادها پرداخت شده است. این نهاد‌ها همچنین ۳۰ درصد از هزینه اتصال اینترنت را هم که طبق اعلام اسپیس‌اکس حدود ۴ هزار و۵۰۰ دلار برای هر واحد پیشرفته هزینه دارد را پرداخت کرده‌اند.

ژنرال زالوژینی در نامه‌ای در ماه جولای به ایلان ماسک از «عملکرد عالی» واحد‌های استارلینک تقدیر کرده و گفت حدود ۴ هزار ترمینال در ارتش این کشور استفاده شده است. با این حال زالوژینی پیش از اینکه درخواستی برای ۶ هزار و ۲۰۰ ترمینال جدید و ۵۰۰ ترمینال در ماه برای ارتش اوکراین ارائه کند گفت، حدود ۵۰۰ ترمینال در ماه درنتیجه جنگ نابود می‌شوند.

اسپیس‌اکس در پاسخ به درخواست زالوژینی اعلام کرد که درخواست را به وزارت دفاع آمریکا ارائه کند.

روز ۸ سپتامبر، مسئول ارشد فروش‌های دولتی اسپیس‌اکس در نامه‌ای به پنتاگون اعلام کرد که هزینه‌ها بیش از حد افزایش یافته و به حدود ۱۰۰ میلیون دلار رسیده است. این مقام از وزارت دفاع خواست تا هزینه درخواست جدید و هزینه‌های جاری اوکراین که چیزی حدود ۱۲۴ میلیون دلار تا پایان سال ۲۰۲۲ است را تقبل کند. این هزینه ها برای یک سال کامل به ۳۸۰ میلیون دلار می‌رسند.

اسپیس‌اکس از اظهارنظر درمورد قطعی و درخواست اخیر آنها به پنتاگون خودداری کرده است. یکی از وکلای ماسک نیز اظهارنظری در این باره ارائه نکرد. باب دیچی، سخنگوی وزارت دفاع به CNN گفت: «وزارت دفاع برای بررسی راه‌حل‌های مربوط به نیروهای مصلح اوکراین در دوران مقابله آنها با تعرض خشن و بی دلیل روسیه، با بخش صنعتی همکاری می‌کند.»

تفکیک هزینه‌ها

اولین حمایت دولت آمریکا از استارلینک مربوط به آزانس توسعه بین‌الملل ایالات متحده (USAID) است که طبق گزارش واشنگتن پست حدود ۳ میلیون دلار برای سخت‌افزار و خدمات اوکراین هزینه کرده است. براساس مستندات بدست آمده، لهستان نیز با پرداخت هزینه حدود ۹ هزار ترمینال، بزرگترین تامین کننده مالی برای ترمینال‌های استارلینک محسوب می‌شود.

ایالات متحده نیز هزینه حدود ۱۷۰۰ ترمینال را تماین کرده و انگلستان، NGOها و مردم نیز هزینه‌هایی را برعهده گرفته‌اند.

با این حال پرهزینه‌ترین بخش مربوط به بخش حفظ اتصال است. اسپیس‌اکس می‌گوید این شرکت هزینه حدود ۷۹ درصد از خدمات خود به اوکراین را تقبل کرده و بالاترین سطح کیفی را با هزینه ۴ هزار و ۵۰۰ دلار برای تمام ترمینال‌های اوکراینی فراهم کرده است و این در حالی است که آنها درخواست خدمت ارزان‌تری با هزینه ۵۰۰ دلار درماه را داشته‌اند.

افزون بر این براساس مستندات بدست آمده، دو مدل ترمینال ارسالی به اوکراین نیز هرکدام ۱۵۰۰ و ۲۵۰۰ دلار قیمت دارند و این در حالی است که مدل‌های مصرفی استارلینک که در وبسایت این شرکت به فروش می‌رسند با هزینه ۶۰ دلار در ماه بسیار ارزان‌تر از نسخه‌های فعال در اوکراین هستند.

این تنها ۱.۳ درصد از نرخی است که اسپیس‌اکس می‌گوید پنتاگون باید هزینه آن را پرداخت کند.

فردی آشنا به درخواست اوکراین برای استارلینک می‌گوید: «می‌توان گفت که او یا می‌خواهد پول بیشتری از دولت بگیرد و یا سعی دارد بگوید من دیگر نمی‌خواهم در این ماجرا باشم.» به گفته این فرد مطلع، با توجه به قطعی‌های اخیر و غیرقابل پیش‌بینی بودن ماسک، «احساسات اوکراینی‌ها جریحه‌دار شده است.»

ماسک بزرگترین سهام‌دار شرکت خصوصی اسپیس‌اکس است. اسپیس‌اکس در ماه مه فاش کرد ارزشگذاری این شرکت به ۱۲۷ میلیارد دلار افزایش یافته و این شرکت در سال جاری ۲ میلیارد دلار سرمایه جذب کرده است.

ماسک هفته گذشته در توییتر با چند توییت درمورد برنامه صلحش برای پایان جنگ با سیلی از انتقادات مواجه شد. این برنامه صلح شامل بخشیدن منطقه کریمه به روسیه و همه پرسی مجدد در چهار منطقه با نظارت سازمان ملل در چهار منطقه‌ای است که روسیه به تازگی به صورت غیرقانونی به خاک خود ضمیمه کرده است.

این اظهارات با گفته‌های او در کنفرانسی بسته «The Weekend» در کلرادو هم‌خوانی دارد. ماسک در این کنفرانس به حضار گفت، اوکراین پس از پیروزی‌های اخیرش باید به دنبال صلح باشد.

به گفته یکی از افراد حاضر در این اتاق، ماسک گفته است: «الان زمان این کار است. بله درست است که آنها خواستار این کار نیستند اما زمانش الان است. همه زمانی که در حال شکست هستند به دنبال صلح می‌روند اما وقتی در حال پیروزی باشند سراغی از صلح نمی‌گیرند. حداقل فعلا اینطور است.»

منبع: CNN