۶۷ درصد اختلال اینترنت کشور در سال ۱۴۰۰ مربوط به اینستاگرام است گزارش سامانه رادار ابر آروان وضعیت اختلالات اینترنت ایران در سال ۱۴۰۰ را نشان می‌دهد

نامهربانی اینترنت دیتاسنترها با وب‌سایت‌های بین‌المللی

سامانه رادار ابر آروان در سال ۱۴۰۰ برای پایش اختلالات احتمالی ارتباطات دیتاسنترهای داخلی، وب‌سایت‌های مهم ایرانی و خارجی دیجی‌کالا، ورزش‌سه، آپارات، شاپرک، Github, Google, Instagram, Wikipedia و Clubhouse را به‌ صورت مستمر و لحظه‌ای پایش کرده است.

اینستاگرام پرچمدار اختلالات

۶۷ درصد اختلالات ثبت‌شده در ۹ وب‌سایتی که رادار در سال ۱۴۰۰ آنها را پایش کرده به اینستاگرام اختصاص داشته است. کلاب‌هاوس و گیت‌هاب با اختصاص ۱۰ و ۹ درصد اختلالات به خود، در جایگاه‌های دوم و سوم قرار می‌گیرند.

بنابراین سه وب‌سایتی که در سال ۱۴۰۰ بیشترین میزان اختلالات را تجربه کرده‌اند هر سه خارجی بوده‌اند.

در بین وب‌سایت‌های ایرانی کاربران با پنج درصد بیشترین اختلال را در اتصال به وب‌سایت‌ دیجی‌کالا تجربه کرده‌اند. آپارت و ورزش‌سه به‌ ترتیب با ۳ و ۲ درصد اختلال در جایگاه‌های پنجم و ششم قرار می‌گیرند.

در سال ۱۴۰۰ دسترسی به Google در ۲ درصد و دسترسی به Wikipedia در یک درصد مواقع با اختلال روبه‌رو بوده است. همچنین در سالی که گذشت کمترین میزان اختلالات با کمتر از یک درصد‌ به شاپرک اختصاص داشته است.

سهم ۸۹ درصدی وب‌سایت‌های خارجی از اختلالات

در مجموع از بین ۹ وب‌سایت داخلی و خارجی که در سال ۱۴۰۰ از سوی رادار ابر آروان پایش شده است، ۸۹ درصد اختلالات در وب‌سایت‌های خارجی (Github, Google, Instagram, Wikipedia و Twitch) و حدود ۱۱ درصد اختلالات در وب‌سایت‌های ایرانی (شاپرک، دیجی‌کالا، آپارات، ورزش‌سه) مشاهده شده است.

اینستاگرام و کلاب‌هاوس که شبکه اجتماعی هستند به‌ ترتیب با ۶۷ و ۱۰ درصد در رتبه اول و دوم، بیشترین اختلالات را تجربه کرده‌اند.

اینستاگرام نزدیک به ۷ برابر کلاب‌هاوس و گیت‌هاب، ۱۳ برابر دیجی‌کالا، ۲۲ برابر آپارات، ۳۳ برابر ورزش‌سه و گوگل و ۶۷ برابر ویکی‌پدیا با اختلال در ارتباطات اینترنتی مواجه بوده است.

البته میزان اختلالات در گیت‌هاب پلتفرم خارجی اختصاصی برای برنامه‌نویسان ۹ درصد بوده که با اختلاف اندک با کلاب‌هاوس در جایگاه سوم قرار گرفته است.

پنج درصد اختلالات به دیجی‌کالا بزرگ‌ترین کسب‌وکار حوزه خرده‌فروشی آنلاین در ایران تعلق داشته که این میزان اختلال بیشتر از اختلالات سایت‌های پرمخاطب ایرانی دیگر مانند آپارات و ورزش‌سه بوده است.

اینترنت دیتاسنترهای داخلی در سال ۱۴۰۰ با چهار ساعت و ۴۸ دقیقه قطعی، هشت ساعت و ۳۴ دقیقه اختلال پراکنده، دو ساعت و ۲۰ دقیقه اختلال همزمان و بیش‌ از ۴۰۹۶ ساعت اختلال جزئی رو‌به‌رو بوده است.

به عبارت دیگر، ۱‍۷۱ روز و سه ساعت و ۴۲ دقیقه معادل ۴۷ درصد سال ۱۴۰۰ در ارتباطات اینترنتی دیتاسنترهای داخلی اختلال وجود داشته است.

رادار ابر آروان در سال گذشته وضعیت ارتباطات اینترنتی ۹ وب‌سایت را در دیتاسنترهای داخلی پایش کرده است. دارا بودن ۴۰ پاپ‌سایت‌ در ۴۰ شهر، ۳۰ کشور و ۶ قاره به ابر آروان امکان می‌دهد در لحظه وضعیت احتمالی ارتباطات اینترنت دیتاسنترهای ایران و جهان را گزارش کند.

در حال حاضر رادار ابر آروان برای مشاهده اختلالات، هشت وب‌سایت پرترافیک داخلی و بین‌المللی شامل دیجی‌کالا، آپارات، گنجور، Github, Google، Instagram, Wikipedia و Twitch را به‌ صورت مستمر و لحظه‌ای پایش می‌کند.

در صفحه رادار، اختلالات در مراکز داده‌ در قالب خطوط رنگی نمایش داده می‌شود و از تراکم این خطوط رنگی می‌توان از وضعیت ارتباطات اینترنت ایران و جهان در این دیتاسنترها باخبر شد و وضعیت ارتباطات داخلی و خارجی را مقایسه کرد.

• تراکم بالای خطوط: اختلال زیاد در یک بازه زمانی
• تراکم کم خطوط: اختلال اندک در یک بازه زمانی بلند
• تراکم بسیار کم خطوط: بدون اختلال در بازه زمانی بلند

سامانه رادار ابر آروان تنها در دسترس بودن یا نبودن یک‌ وب‌سایت در دیتاسنترهایی که آروان در آنها پاپ‌سایت دارد را نشان می‌دهد؛ از خروجی این سامانه نمی‌توان به اختلال اینترنت خانگی پی‌ برد. همچنین رادار Latency و ترافیک شبکه را نمایش نمی‌دهد.

اختلال ارتباطات دیتاسنترها در سال ۱۴۰۰

اختلالات احتمالی ارتباطات اینترنتی دیتاسنترهای داخلی در سال ۱۴۰۰ با پایش لحظه‌ای وب‌سایت‌های ایرانی و خارجی دیجی‌کالا، ورزش‌سه، آپارات، شاپرک، Github, Google, Instagram, Wikipedia و Clubhouse گزارش شده است. 

در سال گذشته ارتباطات دیتاسنترهای کشور ۲۸۸ دقیقه معادل چهار ساعت و ۴۸ دقیقه به‌ طور کامل قطع بوده است. قطعی کامل به حالتی گفته می‌شود که دست‌کم چهار وب‌سایت همزمان در سه دیتاسنتر برای دست‌کم یک دقیقه با خطا در اتصال روبه‌رو باشند.

اختلال پراکنده به حالتی گفته می‌شود که برای پنج دقیقه در دسترسی به دست‌کم دو وب‌سایت با اختلال روبه‌رو باشد.

بر این اساس در سال گذشته ۵۱۴ دقیقه اختلال پراکنده در دیتاسنترهای مختلف مشاهده شده است.

اختلال همزمان به حالتی گفته می‌شود که به‌ طور همزمان برای پنج دقیقه در دست‌کم سه دیتاسنتر در دسترسی به دو وب‌سایت اختلال باشد. در سال ۱۴۰۰ در مجموع ۱۴۰ دقیقه اختلال همزمان در ارتباطات دیتاسنترها مشاهده شده است.

سخت‌گیرانه‌ترین حالت پایش اختلال ارتباطات دیتاسنترها به رصد اختلالات جزئی اختصاص دارد. در این حالت خطا در اتصال دست‌کم یک وب‌سایت برای دست‌کم پنج دقیقه اختلال در نظر گرفته می‌شود.

اوج‌گیری اختلالات در گرما و سرمای ۱۴۰۰؛ در ماه‌های مرداد و دی ۱۴۰۰ شاهد پیک اختلالات ارتباطات دیتاسنترها بودیم.

در حالت سخت‌گیرانه در سال گذشته ۲۴۵ هزار و ۸۰۸ دقیقه اختلال جزئی در ارتباطات دیتاسنترها مشاهده شده است.

اختلالات ۲۵ برابری اینترنت دیتاسنترهای ایران نسبت به جهان

پایش ارتباطات اینترنتی دیتاسنترهای خارجی در سال ۱۴۰۱ به سامانه رادار ابر آروان اضافه شده است. با اضافه شدن دیتاسنترهای بین‌المللی از ۱۰ کشور دنیا به رادار ابر آروان، وضعیت ارتباطات اینترنتی این‌ دیتاسنترها با پایش مستمر پنج وب‌سایت خارجی و سه وب‌سایت ایرانی پایش می‌شود. از این‌ رو امکان مقایسه‌ وضعیت ارتباطات و میزان اختلالات اینترنتی در داخل و خارج از کشور وجود دارد.

گزارش اردیبهشت ۱۴۰۱ رادار نشان می‌دهد، وب‌سایت‌های خارجی که رادار آنها را به‌ شکل مستمر پایش می‌کند (Github، Google، Instagram، Wikipedia و Twitch) در دیتاسنترهای ایران ۲۵ برابر دیتاسنترهای خارجی با اختلال ارتباطات اینترنتی روبه‌رو بوده‌اند؛ بر این اساس می‌توان گفت اختلالات اینترنت در دیتاسنترهای ایران (بر پایه وب‌سایت‌های جهانی) ۲۵ برابر میانگین اختلال اینترنت در دیتاسنترهای بین‌المللی بوده است.

همچنین پایش وب‌سایت‌های پرترافیک ایرانی و خارجی در اردیبهشت ۱۴۰۱ نشان می‌دهد از مجموع اختلالات اینترنتی دیتاسنترهای داخلی و خارجی، ۸۷ درصد اختلالات در دیتاسنترهای داخلی و تنها ۱۳ درصد اختلالات اینترنتی در دیتاسنترهای خارجی وجود داشته است.

اختلال وب‌سایت‌های داخلی و خارجی به تفکیک دیتاسنترهای داخل و بین‌المللی

بررسی میزان اختلالات اینترنتی وب‌سایت‌های داخلی و خارجی در دیتاسنترهای داخلی و بین‌المللی در اردیبهشت ۱۴۰۱ نشان می‌دهد، در حالی‌ بیشترین میزان اختلال اینترنت وب‌سایت‌های بین‌المللی در دیتاسنترهای داخلی رخ داده است که وب‌سایت‌های داخلی هم بیشترین اختلال را در دیتاسنترهای بین‌المللی تجربه کرده‌اند. برای نمونه، ۹۹ درصد اختلالات اینستاگرام در این ماه متعلق به دیتاسنترهای داخلی بوده و تنها یک درصد اختلالات اینترنتی اینستاگرام در دیتاسنترهای بین‌المللی مشاهده شده است.

دیگر وب‌سایت‌های خارجی هم مشابه الگوی مشاهده‌شده در اینستاگرام بیشترین اختلال اینترنتی را در دیتاسنترهای داخلی تجربه‌ کرده‌اند؛ ۹۷ درصد اختلالات توییچ، ۹۴ درصد اختلالات گیت‌هاب، ۹۳ درصد اختلالات Google و ۸۰ درصد اختلالات Wikipedia متعلق به دیتاسنتر‌های داخلی بوده است.

برعکس، ۹۲ درصد اختلالات گنجور، ۷۰ درصد اختلالات دیجی‌کالا و ۸۰ درصد اختلالات آپارات که همه از وب‌سایت‌های پرترافیک ایرانی هستند در دیتاسنترهای بین‌المللی وجود داشته است.

همچنین در اردیبهشت ۱۴۰۱، دیجی‌کالا با ۳۰ درصد، بیشترین اختلال را در دیتاسنترهای داخلی تجربه کرده است. آپارات و گنجور به ترتیب با ۲۰ و ۸ درصد در جایگاه دوم و سوم اختلالات اینترنتی در دیتاسنترهای داخلی قرار می‌گیرند.

بین وب‌سایت‌های خارجی، Wikipedia با ۸۰ درصد، کمترین میزان اختلالات در دیتاسنترهای داخل ایران را تجربه کرده است.