گزارش رئیس سازمان فناوری اطلاعات: ۲ میلیارد تراکنش از گذرگاه خدمات دولت تبادل شد

به گزارش روابط عمومی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، محمد خوانساری رئیس سازمان فناوری اطلاعات در گزارشی به رشد و توسعه دولت الکترونیکی در کشور به عنوان تحول بزرگی در ارائه خدمات دستگاه‌های دولتی اشاره کرده به‌طوری که این خدمات در تمام ایام سال، در کلیه ساعات شبانه روز و بدون تعطیلی در دسترس مردم قرار گرفته و در بسیاری از موارد احراز هویت متقاضیان این خدمات نیز غیرحضوری شده است.

او در این گزارش لزوم تحول‌آفرین بودن این خدمات را بی‌نیازی به کاغذ، بدون رد و بل شدن پول نقد، غیرحضوری، یکپارچه و مبتنی بر رضایت مردم عنوان کرده که برای ارائه چنین خدماتی باید قابلیت‌های خاصی توسعه پیدا می‌کرد.

تبادل بیش از ۲ میلیارد تراکنش بین دستگاهی از طریق گذرگاه خدمات دولت (GSB)

رئیس سازمان فناوری اطلاعات به ﮔﺬرﮔﺎه ﺧﺪﻣﺎت دولت (GSB) به‌عنوان یکی از ارکان اصلی توسعه زیرساخت دولت الکترونیکی اشاره کرده که وظیفه بسترسازی استعلامات بین دستگاهی را بر بستر شبکه ملی اطلاعات برعهده دارد و در سال ۱۴۰۰ تبادل اطلاعات بیش از ۲ میلیارد و ۲۰۰ میلیون استعلام الکترونیکی بین دستگاهی از این طریق ثبت شده؛ معادل ۲۰۰ میلیون تراکنش متوسط ماهیانه.

نکته قابل توجه این است که در حال حاضر حدود ۷۰۰ خدمت الکترونیکی بر بستر این گذرگاه ارائه می‌شود که در این بین ۶۶ دستگاه دولتی سرویس‌دهنده و ۲۹۰ دستگاه سرویس‌گیرنده قرار دارند. در زمینه تعداد تراکنش‌های انجام شده به ترتیب وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، سازمان ثبت احوال کشور و مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه قضائیه جزو سرویس‌دهنده‌های برتر و وزارت کشور، سازمان تامین اجتماعی و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی نیز بیشترین دریافت‌کننده خدمات بودند.

اتصال ۳۱ دستگاه اجرایی به سامانه دولت همراه

خوانساری در بخش دیگری از این گزارش به سامانه دولت همراه به عنوان بستری برای ارائه خدمات الکترونیکی پرکاربرد سازمان‌های دولتی برای استفاده اقشار مختلف جامعه اشاره کرده و این مسأله را یک تحول در سطح کلان دانسته است.

سامانه دولت همراه به عنوان مسیر مکمل ارائه خدمات دولت الکترونیکی است که از ابتدای سال ۱۳۹۹ تاکنون ۳۱ دستگاه اجرایی به سکوی دولت همراه متصل شده‌اند، بیش از ۵۹ میلیون استعلام سرویس صورت گرفته و ۶۹ خدمت الکترونیکی پیاده‌سازی شده است. کارپوشه ملی ایرانیان، واریزی مستمری‌بگیران بهزیستی و آخرین سابقه بیمه تامین اجتماعی در فهرست خدمات پرکاربرد سکوی دولت همراه قرار دارد و در این زمینه سازمان فناوری اطلاعات ایران، سازمان بهزیستی و سازمان تامین اجتماعی به عنوان برترین سرویس‌دهنده‌ها بر بستر سکوی دولت همراه بودند.

تبادل ۱۲۵ میلیون نامه در سامانه پیام ایران

در بخش دیگری از این گزارش با سامانه پیام ایران برای ارتباط دوسویه میان دولت با شهروندان و از سوی دیگر کسب‌وکارها و افراد حقوقی اشاره شده که حاصل مجموعه‌ای از سامانه‌ها است. این سامانه به‌نوعی تکمیل زنجیره خدمات دولت الکترونیکی برای تحویل خروجی خدمات دولت و نهادهای عمومی به مردم است. سامانه پیام ایران شامل کارپوشه پیام ایران، کد دستوری*۴،سرشماره پیامکی ۴۰۴۰ و ایمیل ملی احراز هویت‌شده توسط سازمان فناوری اطلاعات ایران جهت ارسال و دریافت الکترونیکی بدون واسطه اعلان‌ها و مکاتبات بین دستگاه‌های اجرایی و نهاد‌های عمومی کشور از یک سو و آحاد مردم و موسسات حقوقی از سوی دیگر ایجاد شده است. تاکنون ۱۰۹ دستگاه اجرایی به این سامانه متصل شده‌اند و تعداد تراکنش‌ها در سال گذشته بالغ بر ۷۰ میلیون استعلام بوده است. از میان ۱۰۳ دستگاه متصل‌، سازمان تامین اجتماعی، بیمه مرکزی و سازمان بیمه سلامت  بیشترین تراکنش‌ها را به شهروندان داشته‌اند.

ماسک؛ کاربردی‌ترین خدمت گذرگاه خدمات عمومی دولت(PGSB)

رییس سازمان فناوری اطلاعات در این گزارش به گذرگاه عمومی خدمات دولت نیز اشاره کرده و کاربرد آن را برای ارائه خدمات سازمان‌های دولتی و بخش‌های خصوصی به یکدیگر در بستر اینترنت عنوان کرده است. سامانه‌های اینترنتی دستگاه‌های اجرایی که به کسب و کارها و یا عموم مردم خدماتی ارائه می‌ کنند، خدمت مورد نیاز خود مانند استعلام کد ملی و یا استعلام کدپستی را از طریق این گذرگاه که اصطلاحاً PGSB نامیده می‌شود تبادل می‌کنند.

بر اساس این گزارش، مجموع تراکنش‌های گذرگاه عمومی خدمات دولت مرکز ملی تبادل اطلاعات تا پایان اسفند سال ۱۴۰۰، بیش از ۳۳۶ میلیون تراکنش بوده است. همچنین بیشترین تعداد تراکنش استفاده از خدمات الکترونیکی از میان ۶۰۸ کسب‌وکار و دستگاه اجرایی متصل به مرکز ملی تبادل اطلاعات از ابتدای سال جاری به ترتیب به یکی از پلتفرم‌های حوزه حمل و نقل، وزارت آموزش و پرورش و سازمان فناوری اطلاعات ایران تعلق دارد.

در سال گذشته، سرویس ماسک، که در زمینه حفظ سلامت مردم و جلوگیری از شیوع هر چه بیشتر کرونا از طریق آگاهی‌افزایی فعالیت می‌کرد، در گذرگاه خدمات عمومی دولت عنوان پرکاربردترین خدمت را به خود اختصاص داد. پس از ماسک، پاسخگویی به استعلامات هویتی کاربران سرویس‌های پستی، ارتباطی و فناوری اطلاعات (شاهکار)، استعلام مجوز سفر و استعلام اعتبار دفترچه سازمان تامین اجتماعی، رتبه‌های بعدی خدمات پرکاربرد را به خود اختصاص دادند.

سماوا؛ نیازمند همکاری بیشتر سازمان ثبت احوال کشور

خوانساری در پایان این گزارش به سامانه سماوا اشاره کرده که امکان احراز هویت با بهره گیری از خدمات هویتی ارائه‌شده دستگاه‌های متولی را ارائه می‌کند.
این سامانه استعلام هویت بر پایه کد ملی از طریق سامانه شاهکار سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی، بر پایه اطلاعات سجلی سازمان ثبت احوال و بر پایه اطلاعات اتباع خارجی از طریق وزارت کشور را فراهم می‌کند. اکوسیستم سامانه احراز هویت معتبر در فضای مجازی شامل زنجیره‌ای از شناسه‌های معتبر اعم از تطبیق شماره تلفن همراه با کدملی، اطلاعات هویتی اتباع ایرانی، تطبیق عکس و زنده بودن، اطلاعات هویتی اتباع خارجی، اطلاعات افراد حقوقی، اطلاعات مکانی و نشانی و نیز امضای دیجیتال است. عدم همکاری مناسب سازمان ثبت احوال کشور، به رغم آن‌که طبق مصوبه کمیسیون عالی امنیت فضای مجازی مورخ ۱۳۹۹/۷/۲۰ به‌عنوان تأمین‌کننده شناسه مربوط به اشخاص حقیقی ایرانی تعیین شده؛ مانع از توسعه و تکمیل سماوا شده است. اما با وجود این، تا کنون ۷۸ دستگاه به این سامانه متصل شده‌اند، بیش از ۹ میلیون تراکنش به ثبت رسیده است و ۳ خدمت احراز هویت پیاده‌سازی شده‌اند.

بر اساس این گزارش، از ابتدای راه‌اندازی سامانه سماوا از میان ۷۸ نهاد متصل به سماوا، بیشترین تراکنش‌ها به وزارت راه و شهرسازی بابت سامانه املاک و اسکان، شرکت سایپا بابت سامانه سامانه‌ ثبت‌نام خودرو و سامانه مدیریت انرژی به شرکت توانیر تعلق داشته است. کاهش مخاطرات ناشی از جمع‌آوری و افشای اطلاعات هویتی در فضای مجازی و ایجاد امکان نظارت و پایش متمرکز و فراهم نمودن اطلاعات استنادپذیر برای مراجع ذی‌صلاح از اهداف اصلی ایجاد و راه‌اندازی سماواست.