ما و فاوا، فرصت‌ها و حسرتها

ارادت من به خوارزمی دانشمند همه‌چیز دان قرن سوم که سالروز تولدش بهانه ثبت روز فناوری اطلاعات در تقویم کشور شده نه صرفا از این روست که ایشان را پدر جبر در دنیا می‌دانند و ابداعات او در ریاضی آنچنان تاثیر فراسرزمینی بر اروپای قرون وسطی گذاشته که بسیاری از مورخان علم، قرن نهم میلادی را قرن خوارزمی می‌نامند، یا کتاب صوره الارض‌اش گوگل‌مپ یا نشان دوران خود بوده، بلکه بخاطر جسارت ستودنی او در کشف ناشناخته‌ها، فراتر از وطنش و تلاش برای دستیابی به آرزوهای شخصی در کنار مجاهدت‌های علمی‌اش است.

پژوهشگری که برای فهم ریاضی تا هند رفت و ثمره‌اش را در تکمیل جبر و مقابله به جهانیان عرضه کرد برای کشف سد ذوالقرنین (سد کوروش) و دیدن سرزمین یاجوج و ماجوج و اصحاب کهف خفته در غار که گویا تا مدت‌ها محل درآمدزایی و جذب توریست در غار بوده تا شام و روم هم سفر کرد.

بگذریم که از عظمت خوارزمی داستان‌هایش به ما رسید و مبانی فناوری دیجیتال را غربی‌ها به ارث بردند.

حکایت ما و فناوری اطلاعات هم حکایت فرصت‌ها و حسرت‌ها شده است.

در زمانه‌ای که تحریم‌های اقتصادی بسیاری از صنایع را فلج کرده و کرونا هم مزید بر علت‌های درماندگی صنعتی شده، صنعت فاوا به‌دلیل اتکای بیشتر به مغزافزار در مقایسه با سایر صنایع، می‌توانست و می‌تواند بسیاری از محدودیت‌های رشد و فراگیری را نادیده بگیرد. ارزانترین مشاغل نیروی کار تحصیل‌کرده را ایجاد کند و نهایتا فارغ از مرزهای سیاسی و جغرافیایی، صادرات خدمات فنی و مهندسی را محقق سازد.

البته که آدمی به امید زنده است.

اگر خوارزمی در زمانه خود در اواخر قرن دوم و اوایل قرن سوم هجری، فراتر از مرزهای جغرافیایی کشورش از هند تا روم زیست و آثارش در قرن‌های بعد اروپا را درنوردید و جهان بعد از خود را دگرگون کرد؛ ما مردمان اواخر چهاردهم و اوایل قرن پانزدهم چرا نتوانیم طرحی نو بر سپهر فناوری در اندازیم؟

بگذارید بپذیریم که امروز نیز لازمه جهان‌گشایی، گفتگو با جهان و پذیرش تعاملات فرامیهنی از شرق تا غرب عالم است. وگرنه فردا باید حسرت امارت متحده‌ای را بخوریم که همین چند روز پیش خبر هدف‌گذاری آموزش یکصدهزار برنامه‌نویس و تاسیس هزار شرکت بزرگ دیجیتال را با همکارای GAFAM و باقی بزرگان صنعت فاوا منتشر کرد.

فاوا می‌تواند رهیافتی برای خلق ارزش اقتصادی، اشتغال فراگیر و تسهیل و بهبود سبک زندگی ما ایرانیان باشد اما محصور کردن خود در جهان خودساخته، حتی توان حفظ و حراست از همین دنیای محدود را از ما می‌گیرد.

باید پا را فراتر از مرزها نهاد، بیاموزیم و به‌کار ببندیم و میراث گذشته را چراغ آینده بدانیم تا این بار حسرت داشته‌هایمان را بدوش نکشیم و پله‌های صعود آیندگانمان را بنا سازیم.

به امید برگزاری هرساله جشن معرفی یونیکورن‌های دیجیتال کشور در روز فناوری اطلاعات ایران