۹ آبان ۱۴۰۳
جنگ خاموش اپراتورها با پیامرسانهای موبایل تا کجا ادامه پیدا میکند
چتری برای سه نفر
کند شدن وایبر به ویژه در نوروز امسال، درست در یک بازه زمانی که به طور سنتی در سالهای گذشته پیامکهای زیادی ارسال میشد، زمزمههای فیلتر شدن این پیامرسان را به دنبال داشت. در حالی که کاربران ایرانی در هر اختلالی انتظار مسدود شدن سامانه را دارند، مسئولان دولت جدید همواره هرگونه اختلال و تصمیم بر فیلتر شدن پیامرسانها را تکذیب میکنند و آن را بر گردن مدیران وایبر میاندازند. اما با این وجود، اختلال و کند شدن وایبر سبب نشد کاربران به سمت پیامک یا تماس صوتی سوق پیدا کنند؛ بلکه بسیاری با جایگزین کردن یک پیامرسان دیگر، به نرمافزار تلگرام روی آوردند. با رونق گرفتن تلگرام طبق روال همیشگی باز هم زمزمه اختلال در تلگرام به گوش رسید و داستان وایبر دوباره تکرار شد؛ تکذیب و باز هم تکذیب. اساساً علت واقعی این همه جار و جنجال بر سر این دسته از نرمافزارها چیست؟ آیا مسائل امنیتی و اخلاقی علت اصلی مقابله غیررسمی با این ابزارهاست یا دلایل مهمتری نیز وجود دارد؟
تعداد افرادی که در کشور از دستگاههای هوشمند تلفن همراه استفاده میکنند به بیش از ۴۰ میلیون نفر میرسد و میتوان گفت اکثراً از نرمافزارهای پیامرسان استفاده میکنند. OTT ها دستهای از نرمافزارهای پیامرسان هستند که بر بستر اینترنت همراه کار انتقال پیام، تصویر، ویدئو، صدا و ارتباط را انجام میدهند. در گذشته هم این نوع نرمافزارها موجود بودند. ویچت یکی از اولین پیامرسانهایی بود که با اقبال ناگهانی و خیرهکننده مردم مواجه شد زمانی که حتی اینترنت نسل سه هم ارائه نشده بودو خیلی زود فیلتر شد. اما اگر فیلترینگ جلوی استفاده مردم از فیسبوک، توئیتر و سایر شبکههای اجتماعی را گرفت، برای پدیده پیامرسانها نیز موثر بود.اکنون وایبر پرکاربردترین پیامرسان در ایران به حساب میآید، که توسط شرکت راکوتن به مبلغ 900 میلیون دلار خریداری شده است. بنا بر گزارش الكسا اينترنت، از میان 500 میلیون کاربر وایبر در جهان، كاربران داخل ايران بیشترين درصد بازديدكنندگان از سایت وايبر را تشکیل میدهند. اما چرا؟ علی جنتی وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي میگوید بيش از ۱۰ ميليون ايراني عضو وايبر هستند اما اینکه چرا عده زیادی از پیامرسانها استفاده میکنند و انواع مختلف آنها کاربران زیادی از ایران دارند، دلایل پیچیدهای ندارد. با استفاده از این ابزارها هزینهای که مخاطب پرداخت میکند تنها مربوط به اینترنت میشود و هزینههای تماس و ارسال فایل و متن برای وی محاسبه نمیشود. اقبال زیادی که به این نرمافزارها صورت گرفت باعث شد شیب کاهش استفاده از پیامک و تماس صوتی تندتر شود. روند نزولی استفاده از سرویسهای سنتی زمانی شدت گرفت که ارائه اینترنت نسلهای سه و چهار هم از انحصار رایتل خارج شد و دیگر اپراتورها نیز مجال عرضه اینترنت در کشور را پیدا کردند. در دیماه سال گذشته اپراتورها موظف شدند اینترنت پرسرعت خود را به نیم ریال برای هر کیلوبایت کاهش دهند تا مصرف حجم زیاد اینترنت به دلیل...