«بهخوان»، جنبشی که می‌خواهد کتاب را از حاشیه به متن زندگی بازگرداند

حامد حمایتکار، بنیانگذار بهخوان، درمورد ایده‌ این پلتفرم می‌گوید: بهخوان جایی است که روزانه نزدیک به ۱۰ هزار نفر بایکدیگر در تعامل هستند. حتی کسانی که دو دهه از کتاب فاصله گرفته‌اند، امروز با مشارکت در چالش‌های ۱۰ روزه، بار دیگر به دنیای مطالعه بازمی‌گردند.

حمایتکار می‌گوید: بهخوان فقط یک اپلیکیشن نیست؛ جنبشی است فرهنگی که می‌خواهد کتاب را از حاشیه به متن زندگی روزمره بازگرداند. در ادامه، مسیر پرچالش تبدیل این ایده به پلتفرمی پیشرو را بررسی می‌کنیم؛ از معمای جذب سرمایه‌گذاران فرهنگی تا معماری هوشمندانه‌ای که کاربران فصلی کتاب را به خوانندگان همیشگی تبدیل می‌کند. با فراهم آوردن امکان گفت‌وگو درباره بیش از یک و نیم میلیون عنوان کتاب، بدون محدودیت‌های مرسوم، نه تنها به خواندن که به تبادل نظر و تفکر جمعی می‌انجامد.

او ادامه می‌دهد: تاکنون بیش از ۱۳۷ هزار نقد و بررسی کتاب منتشر شده است. این پلتفرم که با رویکردی فرهنگی و اجتماعی شکل گرفته، با ابزارهایی چون چالش‌های کتابخوانی، باشگاه‌های تعاملی و سیستم پاداش، نه‌تنها تجربه مطالعه را متحول کرده، بلکه کتاب را از انزوا بیرون آورده و به متن زندگی مردم بازگردانده است.

حامد حمایتکار درباره انگیزه ایجاد بهخوان می‌گوید: ما متوجه شدیم شبکه‌های اجتماعی کتاب مانند گودریدز برای فارسی‌زبانان مناسب نیستند. تعداد کتاب‌های فارسی و کاربران ایرانی در آنها کم بود و کیفیت کلی این پلتفرم‌ها نیز پایین بود. این شد که تصمیم گرفتیم نسخه‌ای بهتر و اختصاصی برای جامعه فارسی‌زبان بسازیم. با روندی که پیش گرفتیم میبینیم که کاربران و محتوای به‌خوان از رقیب خارجی پیشی گرفته‌اند.

او ادامه می‌دهد: داده‌های به دست آمده از شبکه اجتماعی به‌خوان نشان می‌دهد؛ ما در طول ماه به ۳۵ تا ۴۰ هزار کاربر می‌رسیم. همچنین، آمار هفتگی ما حدود ۲۰ هزار کاربر را نشان می‌دهد و همه این آمار نشان‌دهنده میزان استفاده و استقبال از خدمات پلتفرم به‌خوان است.

یک شبکه اجتماعی برای کتاب‌دوستان

حمایتکار می‌گوید: بهخوان یک جامعه فعال است که کاربران می‌توانند تجربیات خواندنشان را به اشتراک بگذارند، نقد بنویسند و با دیگران تعامل داشته باشند. این چیزی است که در پلتفرم‌های سنتی کتاب دیجیتال وجود ندارد. به این ترتیب، بهخوان نه تنها از نظر حجم محتوا (تعداد کتاب‌ها و نظرات) پیشتاز است، بلکه به دلیل اجتماعی‌بودن و عدم محدودیت به متن کتاب‌ها، یک پلتفرم منحصربه‌فرد محسوب می‌شود. در حالی که دیگر پلتفرم‌ها معمولاً به ۴۰-۵۰ هزار کتاب محدود هستند.

بنیان‌گذاری پلتفرم به‌خوان می‌گوید: ما معتقدیم جامعه امروز به گفت‌وگوی سالم و آرام نیاز دارد و کتاب می‌تواند بهترین محور برای این گفت‌وگوها باشد. هدفمان ساخت فضایی است که افراد نه فقط برای مطالعه، بلکه برای تبادل نظر، نقد و تعامل فرهنگی دور هم جمع شوند. کتاب بهانه‌ای است برای گفت‌وگوهایی که می‌توانند جامعه را به سمت آرامش و تفکر هدایت کنند.

او اضافه می‌کند: به‌طوری‌که مطالعه به یک فعالیت اجتماعی‌تر بدل شود و کاربران نه‌تنها از کتاب‌ها یاد بگیرند، بلکه از دیدگاه‌های یکدیگر نیز بهره‌مند شوند. همچنین باید فضایی بی‌طرف و باز برای نقد و معرفی کتاب فراهم کنیم که نه بر اساس تبلیغات باشد و نه محدود به کتاب‌های خاص. به این ترتیب، بهخوان نه‌تنها یک پلتفرم کتاب دیجیتال، بلکه پروژه‌ای فرهنگی برای ترویج گفت‌وگو، مطالعه مستمر و دسترسی آزاد به محتوای کتاب‌هاست.

افزایش تعامل کاربران با قابلیت‌های پلتفرم بهخوان

مدیر پلتفرم بهخوان می‌گوید: باشگاه‌های کتابخوانی (فضای تعاملی گروهی) یکی از قابلیت‌های کلیدی ما، امکان تشکیل باشگاه‌های کتابخوانی است. کاربران می‌توانند دور هم جمع شوند، کتاب‌های مشترک انتخاب کنند و در یک فضای تعاملی با هم مطالعه و گفت‌وگو کنند. در حال حاضر، بیش از ۲۵۰ باشگاه کتابخوانی با میانگین ۱۵۰ عضو در به‌خوان فعال هستند که نشان‌دهنده استقبال بالا از این ویژگی است. آنها برای کتاب‌ها می‌توانند نظر بگذارند و امتیاز دهند، یادداشت‌های شخصی روی بخش‌های کتاب بنویسند، با نویسندگان و سایر خوانندگان گفت‌وگو کنند. این ویژگی‌ها باعث می‌شود مطالعه از یک فعالیت انفرادی به یک تجربه جمعی تبدیل شود.

از طرفی دیگر او برای تقویت عادت مطالعه و غلبه بر چالش‌های کتابخوانی، به این ویژگی پلتفرم اشاره می‌کند: ما سیستمی برای رفع چالش‌های کتابخوانی طراحی کرده‌ایم. کاربران می‌توانند هدفی برای خود مانند خواندن ۳۰ صفحه در ۱۰ روز،‌ تعیین کنند. ما با ارسال یادآوری‌های روزانه و گزارش پیشرفت، به آنها کمک می‌کنیم تا به تعهد خود پایبند بمانند. این چالش‌ها نه‌تنها انگیزه‌بخش هستند، بلکه حس موفقیت را پس از دستیابی به هر هدف به کاربران منتقل می‌کنند.