مدیرعامل فناپ: اتفاق‌های ۱۴۰۱ سیگنال منفی برای سرمایه‌گذاری در حوزه ICT بود

به گزارش پیوست، چالش سرمایه‌گذاری در صنعت ICT همواره یکی از اصلی‌ترین دغدغه‌های بازیگران این حوزه بوده است. در شرایط فعلی، سال آینده افق سرمایه‌گذاری برای شرکت‌های فناوری‌محور از دو جهت تیره‌تر از گذشته است: نخست اینکه سال ۱۴۰۱ به واسطه محدودیت‌های اینترنت آنطور که باید برای این شرکت‌ها خوش‌یمن نبود، دوم اینکه شرایط نامساعد اقتصادی، سرمایه‌گذاری را ناممکن‌تر از پیش کرده است.

مدیران چهار شرکت مطرح بازار ICT، یعنی فناپ،‌ رایتل، آسیاتک و یکتانت از پیش‌بینی‌ها‌ی‌شان در حوزه سرمایه‌گذاری از سال آینده می‌گویند.

۱۴۰۲، برای تداوم و نه توسعه

شهاب جوانمردی، مدیرعامل هلدینگ فناپ ابتدا به این نکته اشاره می‌کند که باید در محاسبه سرمایه‌گذاری‌ها، ارزش دلاری آنها را در نظر بگیریم و می‌گوید: ممکن است اعداد سرمایه‌گذاری‌های ریالی خیلی بزرگ و چشمگیر به نظر برسند اما در اقتصاد کلان هیچ چیز نیستیم و وقتی به حجم دلاری، سرمایه‌‌گذاری‌‌ها را می‌سنجیم شیب نزولی آن به چشم می‌آید. حتی می‌توانیم بگوییم سرمایه از بخش ICT خارج می‌شود؛ مثلاً حق‌السهمی که دولت از اپراتورها می‌گیرد و در بودجه عمومی‌اش صرف می‌شود از این دست خروج سرمایه است.

او اتفاقات امسال را سیگنالی منفی برای سرمایه‌گذاری در سال آینده می‌داند و می‌گوید: اتفاقات ۱۴۰۱ عملاً به نهادهای سرمایه‌گذاری یک سیگنال منفی مبنی بر شکنندگی این صنعت ارسال کرد به طوری که شاید با خاموش و روشن کردن یک کلید، سرمایه‌گذاری‌اش را بربادرفته ببیند.

به باور مدیرعامل فناپ سرمایه‌گذاری‌ها در صنعت برای بزرگ شدن و توسعه نیست. او می‌گوید: سرمایه‌گذاری‌های ما در ICT ناشی از امیدواری به کسب سود و بزرگ شدن بازار و صادرات و غیره نیست بلکه الزامی است. الان خیلی از سرویس‌ها در بخش دولتی و خصوصی روی بستر ICT است؛ بنابراین مجبوریم این سرویس‌ها را تداوم بدهیم چون بازگشت به قبل از ICT دیگر ممکن نیست.

یاسر رضاخواه، مدیرعامل رایتل نیز با جوانمردی هم‌نظر است. او تاب‌آوری را نه یک انتخاب بلکه الزامی استراتژیک می‌داند و باور دارد اپراتورها از سال ۹۶ چاره‌ای جز تن دادن به این الزام استراتژیک نداشتند و تا چند سال آینده نیز چاره دیگری ندارند.

فضای ICT یک فضای پیچیده و دشوار است که متاسفانه تصمیم‌گیران این حوزه یا نمی‌فهمند یا انتخاب کرده‌اند که نفهمند و اتفاقاً محدود به این دولت نیست در همه دولت‌ها همین بوده است.
یاسر رضاخواه، مدیرعامل رایتل

رضاخواه می‌گوید: اقتصاد بازی ریاضی است. ۸۰ درصد سرمایه‌گذاری یک اپراتور در حوزه دسترسی و رادیو است. هزینه‌های جاری و عمومی در حوزه ICT چند برابر می‌شود اما درآمدهای شرکت‌ها افزایش پیدا نمی‌کند، ما باید چه‌کار کنیم؟

او از تصمیم‌گیران گله‌مند است و می‌گوید:‌ فضای ICT یک فضای پیچیده و دشوار است که متاسفانه تصمیم‌گیران این حوزه یا نمی‌فهمند یا انتخاب کرده‌اند که نفهمند و اتفاقاً محدود به این دولت نیست در همه دولت‌ها همین بوده است.

مدیرعامل اپراتور سوم هم مانند جوانمردی، سرمایه‌گذاری را برای بقا لازم و کافی می‌داند و نه توسعه. رضاخواه می‌گوید: عدد سرمایه‌گذاری اپراتورها در دو سه سال آینده به پنج تا ۲۰ میلیون دلار می‌رسد که صرفاً صنعت را تداوم می‌بخشد. آنچه امروز تحت عنوان سرمایه‌گذاری در صنعت ICT رخ می‌دهد صرفاً صرف تداوم حوزه و نه توسعه و رشد آن می‌شود.

او می‌افزاید: طبیعتاً وقتی پولی برای سرمایه‌گذاری‌های جدید نیست روی «تداوم» سرویس‌های موجود در شبکه تمرکز می‌‌شود و دیگر بحثی برای توسعه ظرفیت‌ها یا ورود تکنولوژی‌های جدید باقی نمی‌ماند و به اصطلاح «ماهی را با روغن خودش سرخ می‌کنیم».

هراس قطع اینترنت

نمی‌توان حرف از سرمایه‌گذاری در صنایع وابسته به اینترنت به میان آورد اما احتمال قطعی اینترنت را در محاسبات سرمایه‌گذاری دخیل نکرد. مهدی فروغی، مدیرعامل یکتانت این هراس را در کاهش سرمایه‌گذاری‌های موثر می‌داند و توضیح می‌دهد: در تحلیل ریسک‌ها هم همواره یکسری پیش‌بینی‌ها و اما و اگر‌هایی دیده می‌شود؛ مثلاً اگر فلان‌جا سرمایه‌گذاری کنیم و فیلتر شود چه اتفاقی برای سرمایه‌گذاری‌ها می‌افتد؟ اگر یک روز اینترنت کاملاً داخلی شود چه اتفاقی می‌افتد؟

به عقیده وی،‌ اتفاقات امسال مشخص کرد هر اتفاقی مشابه قطعی‌های ۱۴۰۱ ممکن است. او در این رابطه می‌گوید: واقعیت این است که آنچه در سال ۱۴۰۱ رخ داد نشان می‌دهد هر اتفاقی در این حوزه اعم از فیلتر، ایران‌اکسس شدن اینترنت و… می‌تواند رخ دهد. در نتیجه سرمایه‌گذارهای مختلف به ویژه در اکوسیستم استارت‌آپی به بازارهای موازی می‌روند. پیش‌بینی من این است که نمونه اتفاقات و تصمیمات ۱۴۰۱ در حوزه اینترنت در سال‌های بعد حتی به مراتب سخت‌تر خواهد بود بنابراین کسب‌وکارهای حوزه تجارت الکترونیکی وقتی امیدواری کمتری به تحولات آینده دارند طبعاً در حوزه تبلیغات و… هم سخت‌تر و کندتر عمل می‌کنند.

سرمایه‌گذاری‌های پیشین نتیجه می‌دهد

محمدعلی یوسفی‌زاده،‌ مدیرعامل آسیاتک نسبت به سه مدیر دیگر نسبتا امیدوارتر است. او باور دارد سرمایه‌گذاری‌های حوزه دیتاسنتر این شرکت که در سا‌ل‌های ۹۹ و ۱۴۰۰ انجام شده در سال‌های آینده نتیجه می‌دهد. یوسفی‌زاده می‌گوید:‌ زمانی اعتقاد به سرمایه‌گذاری در حوزه زیرساخت نگهداری محتوا در دیتاسنترها و مراکز داده خیلی زیاد نبود و ساختار سرمایه‌گذاری‌‌اش بسیار پرریسک و کم‌بازده دیده می‌شد به خاطر اینکه حجم زیادی از استفاده ما خارجی بود و اقبال و باور کمتری به توسعه پلتفرم‌های داخلی وجود داشت. با توجه به نفوذ بیشتر انواع سرویس‌ها در زندگی افراد و حضور اینترنت پهن‌باند سیار و ارتقای فرهنگ استفاده دیتا و… یک رشد نمایی در نیاز به خدمات مرکز داده اتفاق افتاد. اعضای صنف هم به این نیاز ایجادشده از طرف جامعه واکنش مثبت نشان دادند و سرمایه‌گذاری‌ها در این بخش توسعه یافت.

واقعیت این است که سرمایه‌گذاری در حوزه فیبر سودآوری و بازده ندارد. تا به امروز هم گفته‌ایم یک نمونه را برای کسب باور و اعتماد دولتی انجام می‌دهیم اما در مابقی شما از ما حمایت کنید تا طرح اجرایی شود که تاکنون این اتفاق رخ نداده است.
محمد علی یوسفی‌زاده، مدیرعامل آسیاتک

مدیرعامل آسیاتک ادامه می‌دهد: مراکز داده اگر مکان و تجهیزات ارتباطی‌شان مهیا باشد، در بهترین حالت در یک سال به بهره‌برداری می‌رسند. بنابراین سرمایه‌گذاری‌های این حوزه که از سال ۹۹ تا ۱۴۰۰ رخ داده در سال ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲ به بهره‌برداری می‌رسد. کمااینکه می‌دانیم دیتاسنتر ابرآروان و شاتل و های‌وب و… روشن شده‌اند. بنابراین در حوزه مراکز داده شاهد یک رشد قابل توجه خواهیم بود چون قبلاً سرمایه‌گذاری‌ها در آن با هزینه‌ای نصف آنچه امروز محاسبه می‌شود اتفاق افتاده است. این رقابت‌ها یک گشایش عمده برای صنف و برای کاربران به همراه خواهد داشت.

یوسفی‌زاده اما به سرمایه‌گذاری‌های حوزه فیبر کمتر خوش‌بین است و می‌گوید: واقعیت این است که سرمایه‌گذاری در حوزه فیبر سودآوری و بازده ندارد. تا به امروز هم گفته‌ایم یک نمونه را برای کسب باور و اعتماد دولتی انجام می‌دهیم اما در مابقی شما از ما حمایت کنید تا طرح اجرایی شود که تاکنون این اتفاق رخ نداده است. موضوع این است که پولی که دولت قبول کرد بپردازد و مصوبه هیات وزیران را هم گرفت و ممکن است سالی دو سه هزار میلیارد تومان باشد، به قطع و یقین می‌تواند پروژه فیبر را به سمت اجرایی و جلب همکاری بخش خصوصی پیش ببرد. متاسفانه مدل اجرای این طرح به سمت اپراتورهایی رفته است که اصلاً تمایلی به انجام آن ندارند و توسعه در فیبر، بازارشان را زیر سوال می‌برد.