سهم اینترنت را ببینید

اعلام نتایج انتخابات دهمین دوره مجلس شورای اسلامی در تهران همه ما را شگفت‌زده کرد. همچنان که در سال‌های ۷۶، ۸۱، ۸۴ و ۹۲ با اعلام نتایج شوکه شده بودیم. پذیرش این نتایج برای هر دو سوی ماجرا (برنده و بازنده) اندکی دشوار بود. در این زمینه بارها به موضوع نظرسنجی‌های واقعی و تحلیل درست داده‌های آن اشاره شده است. اما یک تحلیلگر لازم است به چرایی رخداده بپردازد. نتایج نظرسنجی‌ها نشان می‌دهد فلان فرد در انتخابات پیروز می‌شود. این جمله شاید برای سیاسیون کافی باشد؛ اما برای کسانی که می‌خواهند بدانند جامعه به کدام سمت می‌رود، اصلاً کافی نیست. چرایی شکل‌گیری نظرات در جامعه و ایجاد صف‌بندی‌ها برای یک تحلیلگر، مهم‌تر از دستیابی به نتایج یک نظرسنجی است.
یک تحلیل آماری از وضعیت استفاده از اینترنت در ایران که پیش از انتخابات اخیر در روزنامه همشهری به چاپ رسید، تا حد زیادی نشان می‌داد مردم (حداقل در شهرهای بزرگ) چه گرایشی خواهند داشت و روز ۷ اسفند ۹۴ چگونه رفتار خواهند کرد. اما چرا از این دست تحلیل‌ها در ایران بسیار کم دیده می‌شود؟ پاسخ این پرسش را حداقل در مورد اینترنت می‌توان به روشنی یافت.
اینترنت در تمام سال‌های حضور خود در ایران معمولاً نادیده گرفته شده است. حکومت آن را به عنوان یک مزاحم دیده و جامعه‌شناسان به چشم یه سرگرمی زاید به آن نگریسته‌اند.
آمارهای منتشرشده توسط اتحادیه جهانی مخابرات نشان می‌دهد ایران از نظر سبد هزینه فاوا (ICT Price Basket) در رتبه هفتم جهان قرار دارد. آیا این حجم از سرمایه‌گذاری، هیچ تاثیری در امور مختلف کشور نخواهد داشت؟ اینکه اینترنت را تنها در سرگرمی یا سایت‌های مستهجن خلاصه کنیم، نسبتی با واقعیت دارد؟
گروهی هستند که اینترنت را عاملی برای تهدید امنیت ملی و اخلاقی می‌دانند. راهکار ابدی و ازلی اینها برای مواجهه با اینترنت (و اصولاً هر پدیده نو دیگری) مسدود کردن است. از سخنان رئیس‌جمهور و دو تن از وزرای دولت می‌توان دریافت در انتخابات اخیر هم برخی به دنبال ایجاد محدودیت در اینترنت بوده‌اند. این در حالی است که چنین تصمیمی، تنها ندیدن صورت‌مساله است. در سال‌های گذشته به‌رغم ایجاد سدهای مختلف بر سر راه توسعه اینترنت و کسب ‌و کارهای مرتبط با آن، شاهد افزایش ضریب نفوذ و شاخص کاربری در کشور بوده‌ایم. سرمایه‌گذاری‌هایی که در این بخش انجام شده (عمدتاً از سوی بخش غیردولتی) بسیاری از روندها را در کشور تغییر داده است. شاید به دلیل کند بودن روند این تغییرات است که برخی متوجه آن نمی‌شوند.
آنچه از سال ۸۸ تاکنون در ایران و کل خاورمیانه رخ داده است، پیوندی ناگسستنی با اینترنت دارد. اکنون دیگر هیچ‌ کس نمی‌تواند فاکتور فضای مجازی را در محاسبات خود نادیده بگیرد. نادیده گرفتن اینترنت منجر به همان چیزی می‌شود که در جریان انتخابات سال گذشته شد. هرچند باید حد نگه داشت و به این پدیده بیشتر از وزن خود سهم نداد