اگر موبایل نبود…

اغراق نیست بگوییم اگر موبایل نبود، صنعت بازی‌سازی ما هم وجود نداشت. تقریباً چهار پنج سال پیش، صنعت بازی‌سازی در ایران در حال ورود به یک بحران جدی بود. بحران نشر و توزیع فیزیکی بازی در کشور و رکود شدید در این حوزه (پس از یک بازه‌ نسبتاً پررونق) باعث شد بسیاری از بازی‌سازان که برای پلتفرم رایانه‌های شخصی بازی می‌ساختند با مشکلات جدی روبه‌رو شوند. هنوز که هنوز است بسیاری از بازی‌هایی که آن زمان تولید شدند ویترین مغازه‌ها را به خود ندیده‌اند. در چنین شرایطی که بسیاری از بازی‌سازان به فکر تغییر شغل بودند، ناجی جدید بازی‌سازان نمایان شد و آن چیزی نبود جز موبایل. با انتشار بسیار موفق تعدادی بازی موبایلی در آن زمان، کورسوی امید جدیدی برای بازی‌سازان پیدا شد. بازی‌هایی همچون «خروس جنگی» توانستند به‌ سرعت صدها هزار کاربر را به خود جذب و درآمد قابل توجهی کسب کنند. از آنجا که چرخه یا اکوسیستم تولید و نشر در حوزه موبایل تا حد زیادی کامل است، بازی‌سازان به ‌سرعت پلتفرم رایانه را رها کردند و به سراغ موبایل آمدند. این تغییر که بسیار سریع هم اتفاق افتاد، به ‌طور کلی تحولات گسترده‌ای پدید آورد. بازی‌سازانی که پیشتر تنها بازی‌های پولی و برای نشر فیزیکی می‌ساختند، حالا مجبور بودند بر اساس مدل کسب و کار فریمیوم بازی بسازند و برای جذب مخاطب نیز هزینه کنند. وجود مخاطبان گسترده و چند ده میلیونی این پلتفرم نیز باعث شد بازی‌سازان واسطه را حذف کنند و مستقیماً در جهت کسب درآمد با مخاطب سر و کار داشته باشند. اما علاوه بر اینها، اهمیت بازی‌سازی برای موبایل، حداقل در برهه زمانی فعلی، مسائل دیگری را هم در بر می‌گیرد. با توجه به تحریم‌هایی که همچنان در حوزه کسب و کارهای فناوری‌محور گریبان‌گیر کشورمان است، بازی‌سازان ایرانی نمی‌توانند برای کنسول بازی بسازند. از طرفی نشر بازی‌های کنسولی و رایانه‌های شخصی در بازار بین‌المللی (چه دیجیتالی و چه فیزیکی) دردسرهای بسیار بیشتری دارد و بازی باید حداقل‌های بسیاری را رعایت کند تا استانداردهای نشر را به دست آورد. اما اوضاع در بازی‌سازی موبایل کمی راحت‌تر است، چرا که تولید بازی برای موبایل ساده‌تر و کم‌هزینه‌تر بوده و دردسرهای نشر بازی موبایلی در بازار جهانی خیلی کمتر است. از طرفی نشر بازی موبایل در بازار داخلی نیز شرایط نسبتاً مناسبی دارد، به ‌نحوی که بسیاری از بازی‌سازان حتی قید بازار بین‌الملل را هم زده‌اند. بر اساس آمار جدیدی که مجموعه Newzoo منتشر کرده، پیش‌بینی می‌شود در سال 2017 درآمد صنعت بازی در جهان به 9/108 میلیارد دلار برسد که از این رقم 1/46 میلیارد دلار یعنی 42 درصد از درآمد کل مختص پلتفرم موبایل است. سهم بازار موبایل بنا بر آخرین پیش‌بینی همین مجموعه تا سال 2020 به 50 درصد کل صنعت بازی می‌رسد؛ یعنی درآمد صنعت بازی از موبایل مساوی است با جمع درآمد کنسول، رایانه‌ شخصی و بازی‌های تحت مرورگر.

در نتیجه ساخت بازی برای موبایل عاقلانه‌ترین راه بازی‌سازان در وضعیت فعلی است و همین مساله سبب شده تقریباً بیش از 80 درصد بازی‌سازان کشور به سراغ این پلتفرم بروند. با این اوصاف حتی تصور اینکه اگر پلتفرم موبایل نبود چه می‌شد نیز ترسناک است. بدون شک باید از «موبایل» به ‌عنوان ناجی بازی‌سازی در ایران یاد کرد