مرز ترس یا مزد ترس؟

تعداد بالای دوربین‌های نظارتی که در شهرهای جهان نصب شده همه مردم را در معرض دیده شدن قرار می‌دهد. گویا همواره در حال دنبال شدن هستیم، اما این تازه همه ماجرا نیست. سیستم‌های هوشمند شهری می‌توانند بر همه موارد زندگی ما از مصرف انرژی گرفته تا میزان پیاده‌روی و از عادات ترافیکی تا فاضلاب تولیدی‌مان کنترل دقیق داشته باشند. تازه این شاید قدری نگران‌کننده‌تر باشد که ظاهراً ضمانت حفظ حریم این دریای اطلاعات شخصی ما را در عمل شخص یا سازمانی بر عهده نمی‌گیرد. اما وقتی فیلم حرکات روبات‌های فوق پیشرفته شرکت‌ها و مراکز تحقیقاتی (مانند بوستون داینامیکس) را می‌بینیم نگرانی‌مان یادمان می‌رود؛ قدری از حرکات انسان‌نمای آنها می‌ترسیم اما باز وقتی می‌شنویم که در مراکز تحقیقات علمی نظامی آمریکا (دارپا) حشرات از نظر ژنتیک دستکاری می‌شوند تا قدرت شیوع بیماری‌های خطرناکی را داشته باشند پشتک‌های آن روبات‌ها را نیز فراموش می‌کنیم. آیا اینها واقعاً ترسناک‌اند؟ آیا اصلاً باید نگران بود؟ آیا باید برای این سرعت جنون‌آمیز هوشمندی فناوری دست زد یا از آن واهمه داشت؟ می‌گویند ترس برادر مرگ است. اگر خیلی ترسیدیم بدانیم برای مرگ‌مان هم پیش‌بینی فناورانه شده. یک فعال طرفدار مرگ خودخواسته (اتانازی) در استرالیا به تازگی دستگاهی طراحی کرده که (اگر البته در تست آنلاین وب‌سایتش واجد شرایط خودکشی تلقی شویم!) می‌توانیم آن را دانلود و با پرینتر سه‌بعدی پرینت کنیم،کد فعالسازی بگیریم و مرگی بی‌درد و خونریزی را تجربه کنیم. این پرونده به ما کمک می‌کند که بدانیم چرا و چقدر باید نگران این پیشرفت دیوانه‌وار بود. به دنبال چه اصول، نظامنامه، مرام‌نامه یا راهنمایی باید بود تا قدری از نگرانی‌ها‌یمان کم کند و بدانیم که جایی عده‌ای به فکر چیزی به نام اخلاق یا مرامنامه فناوری (یا دیجیتالی) هستند. البته اگر واقعاً باشند.