قانونی که هست و لایحه‌ای که خاک می‌خورد

«حرام است!» در گوشه و کنار خیابان انقلاب و ولیعصر، در میان همهمه و شلوغی‌ مردم، دستفروشان بساط خود را پهن کرده‌اند. با نگاهی گذرا می‌توان از میان اجناس رنگارنگ‌شان نسخه قاچاق فیلم‌های سینمایی در حال اکران یا توقیف‌شده و نسخه غیرقانونی آلبوم خوانندگان را دید. شش سال پیش داریوش مهرجویی تماشای نسخه قاچاق «سنتوری» را حرام خواند و ماه پیش منوچهر هادی دیدن نسخه قاچاق «رحمان ۱۴۰۰» را. در سال‌های اخیر خواننده‌ها بارها از مخاطبان خود خواهش کرده‌اند نسخه اصلی اثرشان را خریداری کنند. دنباله این قصه را می‌توان گرفت و به دانلود رایگان و آسان نرم‌افزارها در اینترنت و کپی کردن تابلوهای نقاشی و چاپ مقاله دیگران به نام خود و هزاران داستان دیگر رسید. این همه قانون ۲۳ شهریور ۱۳۸۹، وقتی مهران مدیری اولین قسمت از سریال «قهوه تلخ» را روی سی‌دی به بازار فرستاد، روی آن نوشت:‌ «جان من کپی نکنید.» این یک جمله و محبوبیت مدیری در میان مردم البته باعث شد سریال ناتمام او خوب بفروشد؛ اما مگر قانونی وجود ندارد که کارگردان و تهیه‌کننده مجبور می‌شوند برای حفظ حقوق خود دست به دامن خواهش و تمنا شوند؟ دقیقاً ۵۰ سال پیش- در سال ۱۳۴۸- قانون «حمایت از حقوق مولفان و مصنفان و هنرمندان» در مجلس شورای ملی به تصویب رسید. چهار سال بعد قانون «ترجمه و تكثیر كتب و نشریات و آثار صوتی» نیز طی سال ۱۳۵۲ در حمایت از قانون تكثیر كتب و نشریات در مجلس شورای ملی تصویب شد. سال ۷۹ نیز قانون‌گذار، قلمرو حمایت را توسعه داد و قانون «حمایت از حقوق پدیدآورندگان نرم‌افزارهای رایانه‌ای» را تصویب کرد. به تمام این قوانین می‌توان قانون «ثبت اختراعات، طرح‌های صنعتی و علائم تجاری» را که حامی حقوق افراد در حوزه علائم تجاری و مالکیت معنوی آثار است افزود که سال ۸۶ در کمیسیون حقوق و قضایی مجلس هشتم تصویب و با تایید...