حقوق فناوری اطلاعات در عصر ارتباطات تلگرامی

مهر ماه امسال، سالگرد معرفی قابلیت ایجاد کانال در تلگرام بود. نرم‌افزار پیام‌رسانی که با قابلیت ایجاد کانال خود و البته قابلیت‌های دیگری که دارد از بهار سال 1394 (به ‌طور دقیق از مارس سال 2015) به یکه‌تاز عرصه ارتباطات تبدیل شد، تا جایی که شاید حتی بتوان این مقطع تاریخی - تا زمانی که تلگرام با همین قدرت در ایران به کار خود ادامه دهد - را عصر ارتباطات تلگرامی در کشورمان خواند. حال در شرایطی که این ابزار روی زندگی شخصی و اجتماعی بسیاری از ما تاثیر گذاشته (تا جایی که برخی ناظران انتخابات مجلس و مجلس خبرگان اسفندماه سال 1394 را انتخابات تلگرام نامیدند) این نوشتار بنا دارد پنج تاثیر تلگرام را بر فضای حقوقی و قانونی کشور ما را احصا کند. نخستین تاثیر تلگرام در حقوق ما از زاویه اقتصادی پدید آمده است. نرم‌افزارهای پیام‌رسان که نسل نخست آن را در «وی‌چت» و سپس نسل‌های بعدی را در «وایبر» و «واتس‌اپ» و بالاخره «تلگرام» دیدیم به ‌طور عمده دو کارکرد سنتی اپراتورهای تلفن همراه در ایران یعنی کسب پول از پیامک و مکالمه را مورد تهدید قرار دادند. به ‌این ‌ترتیب بود که برای مثال بعد از مدت‌ها ارائه آمار عجیب ‌و غریب در حوزه تعداد پیامک‌های مناسبتی در اعیاد و مناسبت‌های خاص ملی و مذهبی، طی یکی دو سال اخیر این خبر را نمی‌شنویم یا نمی‌خوانیم که در فلان عید ملی یا مذهبی چه تعداد پیامک میان مردم رد و بدل شده است. البته باید در نظر داشت چنین ماجرایی بدین معنا نیست که درآمد این شرکت‌ها کاهش یافته بلکه در واقع الگوی درآمدی آنها بوده که تغییر یافته چرا که اپراتورهای تلفن همراه حالا به‌ جای اینکه از پیامک یا مکالمه درآمد کسب کنند، به سمت فروش بسته‌های اینترنت همراه رفته‌اند و درآمد خود را از این طریق افزایش می‌دهند. با این حال این...