پیرمرد از نفس افتاد

تاکسی‌ها تا میانه خیابان آمده‌اند و وضعیت ترافیک همیشه سنگین میدان هفت‌تیر را پیچیده‌تر کرده‌اند. راننده‌ها با فریاد، مسیر و مقصدشان را اعلام می‌کنند تا شاید زودتر از دیگران، مسافران سرگردان و گرمازده را به خود جلب کنند و راه بیفتند. در میان همه نام‌ها که در هوا رها می‌شوند، نام «مخبرالدوله» هم به گوش می‌رسد. چهارراهی بزرگ که امروز دیگر نام رسمی‌اش تغییر کرده ولی مانند بسیاری از خیابان‌ها و گذرگاه‌های قدیمی تهران، هنوز با نام قدیمی خوانده می‌شود. اما شاید نه راننده‌ها و نه مسافرانی که موبایل به‌دست به ‌سوی چهارراه مخبرالدوله روان می‌شوند، ندانند او که بود و چه تاثیری در زندگی دیروز و امروزشان داشت. کمی آن‌سوتر در خیابان بهار، کوچه‌ای باریک با ساختمانی متروک در ابتدای آن، نام مردی را بر خود دارد که بیش از 150 سال پیش، ملزومات کار مخبرالدوله را از اروپا خرید و به ایران فرستاد؛ او حتی از اولین وزیر ارتباطات ایران نیز گمنام‌تر مانده است.   کاشفان فروتن ارتباطات تا چند سال پیش مخبرالدوله برای پایتخت‌نشینان نام قدیمی چهارراهی بود که از تلاقی دو خیابان سعدی و جمهوری اسلامی ایجاد شده و این روزها نام آن «استقلال» است؛ اما سریال طنزی که در شبکه خانگی توزیع شد، مفهوم دیگری به این مکان داد. «مخبرالدوله سر سعدی» نام شخصیتی در سریال «قهوه تلخ» شد که جاسوس درباری خیالی بود. این نامگذاری با اعتراض یکی از نوادگان «حاج علی‌قلی خان مخبرالدوله» روبه‌رو شد. وی نسبت به خبرچین معرفی شدن فردی كه «منشاء آثار خیر در تاریخ ایران بوده و از نظر شكل ظاهری مورد تمسخر قرار گرفته» ابراز تاسف كرد. او همان‌جا متذکر شد یکی از خدمات جدش، «راه‌اندازی تلگراف در ایران و اتصال آن به تمام نقاط كشور و كشورهای خارج» بوده است. علی‏قلی‏خان مخبرالدوله فرزند رضاقلی‏خان هدایت از خوانین شیراز بود که پس از تحصیلات مقدماتی و تحصیلات متوسطه...