جبران عقب‌ماندگی‌ها

بررسی برنامه‌های توسعه در ایران با کلمه «اگر» آغاز می‌شود؛ اگر اهداف برنامه‌های اول و دوم کامل محقق شده بود. اگر روند برنامه سوم ادامه می‌یافت و اگر برنامه‌های چهارم و پنجم اجرایی شده بودند... اگر این اگرها شده بودند، امروز کشور در شرایط دیگری بود؛ اما نیست. در این میان اجرایی نشدن برنامه‌های چهارم و پنجم توسعه ضرری به کشور وارد کرد که جبران آن اگر نگوییم محال، سخت است. در بخش فناوری اطلاعات و ارتباطات نیز داستان به همین منوال است. بعد از برنامه‌های اول و دوم که سهم مخابرات و پست در آنها بسیار ناچیز (در حد صفر) بود، برنامه سوم تنها با دو بند (۱۲۴ و ۱۲۵) تحولی بزرگ را رقم زد اما متاسفانه برنامه‌های چهارم و پنجم اجرایی نشدند و کشور عملاً ۱۰ سال بدون برنامه مدونی ماند. آن هم در شرایطی که با انحلال سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی، امکان اجرای برنامه و نظارت بر آن وجود نداشت. نگاهی به اسناد و جداول پشتیبان برنامه ششم نشان می‌دهد در صورت اجرای موفق این برنامه، تنها می‌توان عقب‌ماندگی‌ها را جبران کرد و برای رسیدن به توسعه و محقق شدن سند چشم‌انداز ۲۰ ساله، راه درازی در پیش است. در این اسناد پشتیبان که از سوی مجلس تصویب نمی‌شوند و تنها برای آگاهی نمایندگان از اهداف کلی به آنها داده می‌شود، اهم چالش‌های موجود در بخش فناوری اطلاعات و ارتباطات در موارد زیر خلاصه شده است: عدم توسعه شبکه پهن‌باند وجود انحصار در حوزه شبکه دسترسی (امتیاز کشور اول منطقه 72/7 و ایران 53/5 است) تاخیر در راه‌اندازی مراکز داده عدم توجه به تولید خدمات و محتوای بومی عدم توسعه کاربردهای شبکه عدم استفاده بهینه و اقتصادی از باندهای فرکانسی وجود منابع برای ارائه خدمات ارزش افزوده جدید مبتنی بر شبکه پهن‌باند. با نگاهی به این چالش‌ها و مقایسه آنها با احکاماً برنامه پنجم نشان می‌دهد در...