اقتصاد مشارکتی یا گلریزان سنتی

آیا تا به حال به پیشینه اقتصاد شهرهای کوچک و برخی سنت‌های قدیمی کشور توجه کرده‌اید؟ زمانی که در یک روستای کوچک مراسم گلریزان برای تدارک جهیزیه عروس برپا می‌شود یا وقتی اهل محل برای درمان بیماری یکی از ساکنان مشارکت می‌کنند. چگونه این فرآیند می‌تواند در زمان کوتاهی هدف اقتصادی مشخصی را مرتفع کند؟ المان‌های اصلی این فرآیند چیست و چگونه می‌توان در آن مقیاس‌پذیری به وجود آورد؟ اقتصاد مشارکتی که این روزها تحت نام crowd funding به عنوان یکی از مظاهر بانکداری اجتماعی در دنیا مطرح است، مقیاس یافته همان گلریزان سنتی است که با بهره‌گیری از فناوری و ابزارهای بازاریابی نوین توانسته به تدریج در اقتصادهای پیشرفته جایگاه جدیدی ایجاد کند؛ به نحوی که فقط سال 2015 میلادی در حدود 4/34 میلیارد دلار از طریق جمع‌سپاری برای منظورهای مختلف تامین مالی صورت گرفت. اما چگونه می‌توان گرته‌برداری صحیحی از آنچه در اقتصاد غرب اتفاق می‌افتد در نظام اقتصادی ایران انجام داد؟ برای این منظور شاید بهتر باشد نگاه دقیق‌تری به عناصر کلیدی تشکیل‌دهنده اقتصاد مشارکتی داشته باشیم. اکوسیستم اقتصاد مشارکتی متشکل از چهار المان اساسی است: موضوع، مردم، پول و معتمد. موضوعات سرمایه‌گذاری از این نوع در قالب پروژه‌های عام‌المنفعه و گاهی پروژه‌های سرمایه‌گذاری با سود معین انتخاب می‌شوند و با شفافیت کامل و قابلیت پیگیری بسیار بالا از طریق ابزارهای اطلاع‌رسانی در اختیار مردم قرار می‌گیرند. مردم که سرمایه‌گذاران اصلی این پروژه‌ها به شمار می‌روند، از طریق ابزارهای ارتباطی مختلف در جریان این پروژه‌ها قرار می‌گیرند و تصمیم‌گیری می‌کنند که مبالغ هر چند اندک خود را در کدام موضوعات سرمایه‌گذاری کنند. آنچه در این میان گردش می‌یابد، حرکت سرمایه مردم به سوی پروژه‌های مورد علاقه آنهاست و مهم‌ترین عامل تعیین‌کننده میزان مشاکرت در این میان عنصر معتمد است؛ شخص یا نهادی که بتواند ضمانت کند پول‌ها در مسیر انتخاب‌شده توسط مردم سرمایه‌گذاری می‌شود و بازپرداخت اصل...