فناوری اطلاعات زندگی را تغییر داد

نام کتاب: جامعه برخط سیاست های اطلاعاتی در عصر دیجیتال نویسنده: ویلیام داتون سال انتشار: 1999 انتشارات: آکسفورد تعداد صفحات: 416 به لطف علوم مهندسی و کامپیوتر و به موازات ظهور رسانه‌های جدید و موثر ارتباطی، آثار نقادانه زیادی منتشر شده‌ که عموما به پیامدهای اثرات اجتماعی تکنولوژی پرداخته‌‌اند. نبوغ فنی و شیفتگی همگانی نسبت به این رسانه‌ها و نیز قابلیت‌های رو به رشد فناوری اطلاعات به شکلی مستمر موضوع اصلی آثاری از این دست را تشکیل می‌دهد؛ آثاری که انتشارشان با ظهور عصر کامپیوتر در دهه‌های 50 و 60 تا رسیدن به انقلاب ریزتراشه‌ها در دهه 70، شاهراه اطلاعاتی و امروزه جامعه اطلاعاتی، ادامه یافته است. تحولات عصر جامعه اطلاعاتی را عموما با دو رویکرد متضاد یعنی «آرمانشهراندیشی» و «دژستان‌اندیشی» توصیف کرده‌اند. رمان کلاسیک 1984 جورج اورول، مثال آشکاری از رویکرد دژستان‌‌اندیشی در قرن بیستم است که در دنیای خیالی آن ظهور فناوری‌ای چون تلویزیون به مثابه ابزاری تبلیغاتی و نظارتی توصیف شده است. محوریت پدیده‌های اینترنت و وب در زندگی اجتماعی هم به نسخه به‌روزشده‌ای از چشم‌انداز اورولی دامن زده که بر طبق آن شبکه‌ها و سرویس‌های ICT به جدا کردن افراد از یکدیگر، تضعیف فرآیندهای دموکراتیک و از بین بردن مشاغل منجر می‌شوند. از سوی دیگر بسیاری از پژوهشگران با نفوذ استدلال کرده‌اند اینترنت و وب چون آرمانشهری نوین به ترویج جامعه جهانی کمک می‌کند و مشارکت باز دموکراتیک را با توانمندسازی‌های اقتصادی به عرصه زندگانی انسان هدیه کرده است. با این حال تحولات تکنولوژیک در عمل شمشیری دولبه بوده که افزون بر تنش‌های اجتماعی مزایایی هم برای جوامع به ارمغان آورده است. از جمله استفاده از ICT به عنوان بخشی از تغییرات زیربنایی اجتماعی الگوهای سیاسی تازه‌ای پدید آورده که برخی در خدمت دموکراسی بوده و برخی در مقابل آن قرار گرفته‌اند. هرچند سناریوهای آرمانشهری و دژستانی نظر به ویژگی‌های فنی و توانایی‌های ICT منطقی به...