تمایز نقشه راه با سند چیست؟

زمانی وقتی صحبت از راهبری فناوری اطلاعات و ارتباطات می‌شد همه یکصدا می‌گفتند ما برنامه کلان و آینده‌نگری برای این حوزه نداریم و نمی‌دانیم قرار است در یک دوره زمانی مشخص از کجا به کجا برسیم. دستگاه‌های مختلف مانند جزیره‌هایی جداافتاده از یکدیگر هر کدام بر حسب سلیقه مدیر بالادستی‌اش یکسری پروژه‌ را تعریف می‌کردند و تا زمانی‌ که آن مسوول بر مسند مدیریت باقی بود، پروژه نیز اجرا می‌شد و اگر کنار گذاشته می‌شد، آن پروژه نیز مانند بسیاری از پروژه‌های دیگر از دستور کار خارج.
اما تقریبا از اوایل دهه 80 برنامه‌ریزی برای فاوا نیز در دستور کاری قرار گرفت و علاوه بر اینکه در برنامه‌های توسعه‌ای پنج‌ساله نیم‌نگاهی به آن کردند برای این حوزه نیز برنامه‌های مستقلی نوشتند. با نزدیک شدن به دهه 90 شیب برنامه‌نویسی برای فاوا نیز شدت گرفت، به‌گونه‌ای که تقریبا طی یک دوره 10 ساله، 10 سند مختلف در این حوزه نوشته شد. این بار نیز صدای مدیران و مجریان طرح‌ها بلند شد که چرا این‌قدر سند برای این حوزه نوشته می‌شود، بهتر نیست یک سند به صورت کامل اجرا شود؟
مشکل فقط اینجا نبود؛ برخی از این برنامه‌های مدون‌شده نقشه راه نام می‌گرفتند برخی دیگر سند و دیگری برنامه جامع راهبردی و دیگری طرح و برخی دیگر نیز سند راهبردی. وقتی سوال می‌شد چرا برای این حوزه چندین سند نوشته می‌شود، پاسخ می‌شنیدی که این سند نیست و نقشه راه است.
نمونه اخیرش سند دولت الکترونیکی است؛ طبق برنامه پنجم توسعه، معاونت توسعه مدیریت و سرمایه نیروی انسانی موظف شده بود سند راهبری دولت الکترونیکی را تدوین کند و این معاونت نیز به فراخور آن اقدام به تنظیم آن کرد و پس از به اتمام رسیدنش طبق گفته مجریانش ناظران این سند به این نتیجه رسیدند که این سند نیست بلکه نقشه راه است و باید سند دیگری تنظیم شود. حال سوال اینجاست که تعریف سند و نقشه راه با یکدیگر چه تفاوتی دارد؟
این‌گونه که مشخص است فقط من نیستم که از تفاوت این دو بی‌اطلاعم، بلکه خود تنظیم‌کنندگان سند نیز با این مشکل مواجه هستند و تمایز سند و نقشه‌ راه را نمی‌دانند. بهتر نیست برای جلوگیری از چنین مشکلاتی فقط برای یک بار مسوولان اجرایی کشور تعریف دقیق و جامعی از این واژه‌ها ارائه دهند، سند را تعریف کنند و تمایز آن را با نقشه راه بگویند؟ برنامه جامع راهبردی چه برنامه‌ای است یا فرق سند با سند جامع راهبردی چیست؟ در این صورت اگر در برنامه‌ای وزارتخانه‌ای موظف به تدوین یکی از موارد شود، دیگر مجریان نیز به اشتباه نخواهند افتاد؟