اینترنت در مسیر بازتعریفی ناقص

آخرین مصوبه کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات به نظر می‌رسد در چند نکته نخستین گام از مسیر جدیدی است که اینترنت ایران قرار است طی کند. اول اینکه مرز نامرئی محدودیت ۱۲۸ کیلوبیت بر ثانیه همان‌قدر که نامحسوس اجرا می‌شد نامحسوس هم برداشته شد تا جایی که در مصوبه برای سرویس پایین‌تر از یک مگابیت بر ثانیه قیمتی پیش‌بینی نشده است.
دوم آنکه برای اولین بار حجم داخلی از بین‌الملل تفکیک شده و بالاخره حاصل سال‌ها حرف و حدیث بی‌عمل، عملی شد. حالا نه‌تنها کاربر این تمایز را در سرعت حس می‌کند بلکه ترافیک آن نیز جدا محاسبه شده و احتمالاً در آینده هزینه‌های جدایی را نیز در پی دارد. شرکت‌های اینترنتی موظف شده‌اند تا اواسط زمستان سامانه‌های خود را برای این تفکیک ترافیک به‌روزرسانی کنند.
سوم آنکه در این مصوبه مفهومی به نام «هزینه نگهداری» اضافه شده است که به نظر می‌رسد سعی دارد شیوه استفاده از اینترنت را به کلی تغییر دهد. در این روش شما ابتدای هر ماه هزینه نگهداری را می‌پردازید و مناسب با حجم مصرفی هر ماه مبلغی را نیز برای گیگابایت اضافه می‌دهید. با این روش دیگر لازم نیست نگران مصرف کردن حجم هر ماه باشید. این قیمت‌گذاری یکسان آشفته‌بازار طرح‌های اینترنتی را هم سامان می‌دهد.
این تغییرات را هنگامی که در کنار اتفاقات اخیر اینترنت ایران می‌گذاریم، رویکرد نو و مثبتی می‌بینیم. ضمن اینکه اینترنت ایران حالا بازیگران جدید و جوانی هم دارد. شرکت‌هایی که تولیدکننده محتوا هستند یا بستری برای انتشار محتوا به حساب می‌آیند اکنون آن‌قدر بزرگ شده‌اند که بتوانند با ارائه‌دهنده‌های اینترنت پای یک میز بنشینند و آن‌قدر لقمه لذیذی هستند که غول‌های ارائه‌کننده اینترنت را سر سفره بکشانند. قراردادهایی که طی دو ماه گذشته بین تولیدکننده‌های محتوا و ارائه‌کنندگان اینترنت بسته شد نشان از این دارد که اینترنت ایران هم می‌خواهد، یا دست‌کم دوست دارد، به همان سمتی برود که اینترنت جهانی رفت. یعنی مصرف‌کننده تنها پول محتوا را بپردازد بدون اینکه ذره‌ای، از قیمت یا وضعیت ترافیک مصرفی‌اش مطلع باشد.
با این حال یک مشکل بزرگ وجود دارد و آن این است که اساساً تولید محتوا در ایران به سادگی کشورهای دیگر نیست و همواره تیغ بران ممیزی بالای سر تولیدکنندگان محتوا می‌درخشد. همین هم می‌شود که فیلم، موسیقی و سریال سرگرم‌کننده (که اساس مصرف ترافیک اینترنت در عصر جدید هستند) کم یا به کندی تولید می‌شود و به سختی می‌توان روی کسب پول از این محتواها سرمایه‌گذاری کرد. باید دید آیا نگاه نو به کسب درآمد از اینترنت، رویکرد تازه‌ای به تولید محتوا بر بستر اینترنت را نیز در پی دارد یا صرفاً تبدیل به کپی‌بردای ناقصی می‌شود که هرگز موفقیت جهانی‌اش را به دنبال نخواهد داشت